فروغ فکری روزنامهنگار
دو ماه قبل بود که زمین و زمان به هم دوخته شد و آسمان چنان بارانی بر شهرهای ایران سرازیر کرد که نتیجهاش سیل شد. عید برای خیلیها روی بلندیهای شهرشان گذشت. روی تپهای که آب را به خود راه ندهد و در میان دستان منتظر مردانی که میخواستند کسی اوضاع بحرانیشان را مدیریت کند، تا با دستهایشان سیلبند برای شهر نسازند. تا جانشان را نگذارند مقابل آبهای خروشان. اما گذاشتند و عکس و فیلمشان در شبکههای اجتماعی غوغایی به پا کرد. این اما نخستین بحران نبود و آخرینش هم نخواهد بود. ایران در فهرست رتبهبندی کشورهای در معرض بلایای طبیعی که سازمان ملل متحد با توجه به شاخصهای جهانی تهدید امنیت انسان و محیطزیست منتشر کرده، در میان 172 کشور در جایگاه شصتویکم قرار دارد. جایگاهی که نشان میدهد همچنان ما در معرض بسیاری از بلایای طبیعی هستیم. بلایایی که هم ویرانگرند و هم کشنده. نمونه اخیرش در کنار سیلهای امسال، زلزله سال 96 سرپلذهاب بود؛ با آن حجم از ویرانی.
در همه این بحرانها اما پای سازمان مدیریت بحران بهعنوان یکی از مهمترین متولیان رسیدگی به اوضاع در میان است و نقدهایی که از دور و نزدیک نسبت به کاستیها و عملکرد این سازمان سرازیر میشود. اینکه هنوز مدیریت بحران آمادگی مواجهه با مشکلات بزرگ را ندارد. تجهیزاتش بهروز نیست و لازم است تا هم در تجهیزات و هم در سیستم مدیریت اوضاعش بسامانتر شود.
حالا در این شرایط و درحالیکه میدانیم نیازهای این سازمان در زمان بحرانی چیست، سعید خال، مدیرعامل سازمان بهشتزهرا یکی از نیازهای مدیریت بحران را قبر دانسته و گفته نیاز به فضای آماده برای دفن در حجم بالا ازجمله اصلیترین نیازهای این سازمان است. او گفته در مدیریت جدید شهرداری تهران آمادهسازی ۲۵هزار قبر در دستور کار سازمان بهشت زهرا (س) قرار گرفته و بخش قابل ملاحظهای از آن آماده شده است. فارغ از اینکه هر بحران بزرگی میتواند کشتههای فراوانی برجا بگذارد و بیتردید نمیتوان مقابل بسیاری از مرگومیرها را گرفت؛ اما ذکر این نکته که نیاز به قبر ازجمله نیازهای زمان بحران است، این نکته را به ذهن میرساند که پس سایر نیازها در اولویتهای بعدی قرار دارند؟
در یک هفتهای که از صحبتهای سعید خال گذشته هنوز سازمان مدیریت بحران در این خصوص اظهار نظری نکرده است که آیا میزان اعلام شده پاسخگوی بحرانهای احتمالی خواهد بود؟ آیا لازم نیست پیش از آنکه به فکر چرخه کفن و دفن باشیم، فکری به حال بهسازی اوضاع کنیم، تا شاید میزان فوتیها را کاهش دهیم، تا فضای آماده برای دفن در حجم بالا ازجمله دغدغههایمان نباشد؟
برای هیچکدام از این پرسشها پاسخ قاطعی وجود ندارد و برای همین بهتر است حالا به قبرهایی که اضافه شدهاند، فکر کنیم و بدانیم حداقل در زمان بحران در اینباره کمبودی وجود ندارد.