شهروند| نشست اضطراری سران عرب با محوریت امنیت و مقابله با چالشهای منطقه روز پنجشنبه در شهر مکه برگزار شد. در بیانیه پایانی این نشست، سران برخی کشورهای عربی حاضر پس از سخنان کوتاه چند دقیقهای بیانیهای از پیش تهیهشده توسط عربستان را تصویب کردند. در این بیانیه بار دیگر اتهامات واهی دخالت ایران در امور داخلی کشورهای عربی بهویژه بحران سوریه و بحرین زده شده بود. دخالت در امور داخلی سوریه و شلیک موشکهای بالستیک ساخت ایران از یمن به سوی عربستان از دیگر اتهامهای این بیانیه ضد ایرانی بود. این درحالی است که این کشورهای عربی بدون پرداختن به موضوع فلسطین فقط در بیانیه پایانی اعلام کردند که به مصوبات نشستهای پیشین اتحادیه عرب درباره فلسطین پایبند هستند. عراق به خاطر همین اتهامات واهی به بیانیه پایانی اتحادیه عرب اعتراض کرد. برخی تحلیلگران حوزه خاورمیانه، نشست اخیر سران عرب را اقدامی سیاسی علیه تهران ارزیابی کردند. احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب و پادشاه عربستان مواضع ضد ایرانی اتخاذ کردند و عراق و کویت و قطر با این مواضع مخالفت کردند. رئیسجمهور ایران در پیامی و همچنین وزارت خارجه نیز در واکنشهای خود به ماهیت ضدایرانی این نشست اعتراض کردند. امیر موسوی، مشاور وزیر دفاع و کارشناس مسائل خاورمیانه در این مورد برای «شهروند» نوشت:
گویی بیانیه را بولتون نوشته و عربستان ترجمه کرده است
به صورت قاطع میتوان گفت که سران عرب به اهدافی که در ارتباط با ایران در سر داشتند، نرسیدند و هیچ نتیجهای برای آنها نداشت. سخنرانیها بهگونهای متفاوت بود؛ یعنی اینکه هیچ انسجامی در آنها وجود نداشت. جالب اینجاست که سخنرانیها با بیانیه اختتامیه یکسان نبودند. این مسأله نشان میدهد که بین سران عرب حاشیه خلیجفارس اختلاف وجود دارد. آنها خوب میدانند که سه کشور قطر، کویت و عمان از ایران حمایت میکنند و هرکدام از این کشورها به نوعی مدیون ایران هستند. یک مسأله اساسی که در این نشست میتوان به آن اشاره کرد، موضع اماراتی بود که همراه با «سکوت» بود. اتخاذ چنین سیاستی از طرف اماراتیها دقیقا شبیه سیاستی بود که قطری در برابر سعودیها در موضوع سوریه اتخاذ کردند. امارات حتی در موضوع فجیره نیز دنبال قضیه را نگرفت و این آمریکاییها بودند که ایران را متهم میکنند. لذا شرایط برای عربستان که قصد داشت ناتوی عربی را بر علیه ایران تحریک کند، مساعد نیست. امیر کویت و رئیسجمهوری عراق حرفهای شجاعانهای در این نشست زدند، درحالی که بقیه کشورها جرأت نداشتند که با مواضع و سناریو سعودیها در این نشست مخالفت کنند. اگر به این بیانیه دقت کرده باشید، متوجه میشوید که گویی قبل از برگزاری نشست تدوین شده است. گویی جان بولتون آن را نوشته و عربستان آن را ترجمه کرده است. در این بیانیه 9 بند آن در مخالفت با ایران نوشته شده بود؛ یعنی کشورهای شرکتکننده هیچ اختیاری از خود نداشتند که در اظهارنظرها و بیان مواضع خود استقلال داشته باشند. میتوان به جرأت گفت که بسیاری از کشورهای عربی با مضمون و ماهیت این بیانیه مخالفت میکردند، اما تهدیدات عربستان و رویکردی که سعودیها بعد از اتمام این نشست در قبال کشورهای مخالف میگرفت، آنها را بازداشت که روزه سکوت سیاسی بگیرند.