سیر اتفاقات در منطقه خاورمیانه روندی سریع به خود گرفته و به نظر میرسد برخی بازیگران آن اسیر چاههایی شدهاند که قبلا برای دیگران حفر کرده بودند. عربستان که 4سال پیش با تکیه بر سلاحهای آمریکایی عملیات طوفان قاطعیت را برعلیه یمن آغاز کرد، اکنون با مظلومنمایی از سران کشورهای مسلمان میخواهد که حوثیها را از پرتاب موشکهای اسکاد و همچنین فرستادن پهپادهای انتحاری به عمق خاک پادشاهی سعودی باز دارند. از آنسو ترکیه که با هدف حمایت از مخالفان به اصطلاح میانهرو بشار اسد، موفق شده بود در مذاکرات سهجانبه با روسیه و ایران، رضایت طرفهای مقابل را برای ایجاد منطقه امن در شهر ادلب اخذ کند، حالا با نقض آتشبس از سوی تروریستهای وابسته به تحریرالشام روبهرو شده و باید درخصوص ناتوانیاش در کنترل شورشیان تحت حمایت خود به ایران و روسیه توضیح بدهد.
حمله عربستان و ضد حمله ایران
تمارض سیاسی عربستان در نشستهای عربی هفته گذشته که با سوءاستفاده ریاض از احساسات دینی و مذهبی مسلمانان جهان همراه بود، یک پاتک مناسب و به موقع میخواست که محمدجواد ظریف زحمت آن را کشید! در واقع اعلام آمادگی ایران برای امضای پیمان عدم تجاوز همان ضدحملهای بود که بازی مظلومیت سعودیها در برابر سران کشورهای اسلامی را تا حد بسیار زیادی بیاثر کرد. قابل کتمان نیست که ریاض از هفته گذشته با سوءاستفاده از حمله پهپادهای انتحاری به خطوط لوله انتقال نفت شرکت آرامکو، ضمن پیشکشیدن احتمال حمله به اماکن مقدسه چون مکه و مدینه، به شکلی مذبوحانه سعی دارد اجماعی اسلامی و نه صرفا عربی را بر ضد یمنیها و همپیمان ادعایی حوثیها یعنی ایران برپا کند. اما حالا پیشنهاد امضای پیمان عدم تجاوز را باید به نوعی انداختن توپ به زمین ائتلاف سعودی ارزیابی کرد. مخصوصا که تاکنون نهتنها هیچ مدرکی مبنی بر پشتیبانی تسلیحاتی ایران از مبارزان یمنی به دست نیامده بلکه حالا تهران خود برای پایاندادن به بحث هرگونه تجاوز نظامی در منطقه دست همکاری به سمت دیگران دراز کرده است.
ترکیه و زبان نفهمهای تحریرالشام
از ماجرای سرنگونی هواپیمای سوخو- 24 ارتش روسیه توسط جنگنده ترکیهای بیش از 3سال میگذرد و با اینکه مسکو و آنکارا سرانجام توانستند بحران فوق را مدیریت کرده و روابط خود را حتی از بیش ازپیش ارتقا دهند، این روزها موضوع شهر ادلب میرود تا بار دیگر زمینهساز بحرانی جدید در روابط دو کشور شود. واقعیت این است که ترکیه بهعنوان مدافع ایجاد یک منطقه عاری از سلاح در شهر ادلب، برخلاف توافق سوچی توانایی جلوگیری از حمله شورشیان تحت حمایت خود به مواضع ارتش سوریه و همچنین پایگاههای نظامی روسها را ندارد و از سوی دیگر ارتش سوریه و هواپیماهای روسیه نیز بمباران مواضع تروریستهای تحریرالشام را طی روزهای اخیر شدت بخشیدهاند. تمایل ترکیه برای تبدیل ادلب به «استخوان لای زخم» انکارناشدنی است اما باید دید آنکارا تا کجا حاضر است روابط خود با روسیه و ایران را به خطر بیندازد. این درحالی است که مهمترین دلمشغولی ترکیه یعنی موضوع خلع سلاح کردهای سوریه هنوز و همچنان به نتیجه خاصی نرسیده است.