چند سالی است که حضورشان به عملیات‌های امداد و جست و جو و نجات هلال احمر گره خورده است. پهبادها حالا پای ثابت اغلب عملیات‌های بزرگ هلال احمر هستند و بسته به حادثه رخ داده، وظایف مختلفی را در جمعیت بر عهده دارند. یگان‌های واکنش سریع پهبادی در استان‌های مختلف تشکیل شده‌اند و خلبان‌های داوطلب آن‌ها، گوش به زنگ هستند تا با اولین فراخوان، خود را به محل حادثه برسانند. از امداد و نجات کوهستان و جست و جو برای مفقودان کوهنورد گرفته تا جست و جوی غرق شدگان و کمک به برطرف کردن گره‌های ترافیکی. اولین تصویر به دست آمده از لاشه هواپیمایی که سه سال پیش در یاسوج سقوط کرد، پیدا کردن غرق شدگان قایقی که در گلستان واژگون شد، یافتن پیکر کوهنورد امدادگری که در اشترانکوه دچار حادثه شده بود و ... از قدم‌های بزرگی است که به کمک این پهبادها و تصویربرداری هوایی و دیگر قابلیت‌های آن‌ها برداشته شد. نمایندگان مرکز ساماندهی پهبادهای غیر نظامی استان‌ها که خود از خلبان‌ها و کاربران داوطلب پهباد هستند، گفتنی‌های زیادی در مورد این بازوهای پر توان و تازه نفس امداد کشور دارند.
شهرام محمدی، نماینده مرکز ساماندهی پهپادهای غیرنظامی بوشهر
ارسال دارو به مناطق سیل زده
بیش از 13 سال از فعالیت «شهرام محمدی» در هلال احمر می‌گذرد. او از اولین افرادی است که در کارگروه پهپادهای غیر نظامی کشور، به تشکیل تیم واکنش سریع کمک کرده است. محمدی حالا نماینده مرکز ساماندهی پهپادهای غیر نظامی در بوشهر است و عملیات‌های مختلف استان و خارج از محدوده استان را هدایت می‌کند. او می‌گوید :«همزمان با زلزله کرمانشاه در بوشهر هم شاهد وقوع سیلاب بودیم. با این حال کاربرانی که برای امدادرسانی داوطلب بودند را ساماندهی و عملیات جست و جو و ارزیابی را آغاز کردیم. از آن زمان، در بوشهر و سایر استان‌های کشور در عملیات‌های مختلفی حضور داشتیم.» از جست و جو برای هواپیمای سقوط کرده در دنا گرفته تا آتش سوزی اسکله بندر کنگان و گم شدن کوهنوردان و پاراگلایدر سواران، پهپادهای جست و جوگر بوشهری، در آن مشارکت داشتند و کمک زیادی به پیش بردن عملیات جست و جو و نجات داشتند. محمدی می‌گوید :«به محض اعلام فراخوان به کاربران پهپاد، افرادی که فرصت و توانایی مشارکت دارند به ما اعلام آمادگی می‌کنند. این افراد بدون هیچ چشمداشتی، تجهیزات و امکانات خود را در اختیار تیم‌های امدادی می‌گذارند و برای استفاده از آن، هزینه‌ای دریافت نمی‌کنند. وجود این پهپادها در عملیات‌های مختلف کمک زیادی به صرفه جویی در زمان و هزینه امدادرسانی می‌کند. به همین دلیل انتظار می‌رود سازمان‌های درگیر امدادرسانی مثل هلال احمر از این تیم‌ها حمایت کنند.» از گم شدن و آسیب دیدن پهپادها در عملیات‌های مختلف می‌گوید که خسارتهای مالی زیادی روی دست کاربران و خلبان‌های پهپاد
می‌گذارد :«تنها انگیزه‌ای که باعث می‌شود کاربران پهپاد، داوطلبانه تجهیزات خود را در اختیار امدادگران بگذارند، شوق کمک به همنوعان است. سال گذشته در یکی از عملیات‌ها، پهپاد یکی از کاربران بعد از 5 روز جست و جو و گشت هوایی در کوهستان در ارتفاعات برفی فرود آمد و اصطلاحا پرنده افتاد. دسترسی به آن برای ما ممکن نبود و ما عملا آن پهپاد را از دست رفته تصور می‌کردیم. تا اینکه بعد از گرم شدن هوا و آب شدن برف کوه‌ها، این پهپاد توسط یک چوپان در کوهستان پیدا شده . بعد از مطلع شدن از این خبر، به سراغ این چوپان رفتیم و پهپاد را تحویل گرفتیم. بازگشت این پرنده بعد از یک سال به یگان واکنش سریع بوشهر خبر خوبی برای ما بود و امید و انگیزه زیادی به کاربران داوطلب داد.» علاوه بر پهپادها، تجهیزات جانبی هم در عملیات‌های جست و جو و نجات به کمک امدادگران می‌آید. نمونه‌اش ایردراپ که از تجهیزات جانبی پهپادها است و در ارسال دارو و بسته‌های کوچک به مناطق دور از دسترس کاربرد زیادی دارد. محمدی می‌گوید :«در سیلاب اخیر برخی از روستاها در آب محاصره شده بودند و برخی از مردم نیاز فوری به دارو داشتند. ساعت 12 شب بود که با من تماس گرفتند و اعلام کردند به ایردراپ نیاز دارند. همان موقع به سمت شرکت که این وسیله در آن بود حرکت کردم و ایردراپ را به دستشان رساندم. ساعت 3 نیمه شب بود که وسیله به دست خلبانان پهپاد حاضر در منطقه رسیده بود و به محض روشن شدن هوا، دارو را به خانواده بیمار رسانده بودند.» از مهجور بودن کاربران و خلبان‌های پهپادها در ارگان‌های امدادی و مدیریت بحران کشور گله دارد :«قبل از وقوع سیلاب‌های اخیر بارها به هلال احمر اعلام کردیم که آمادگی داریم تا خلبان‌های پهپاد را آموزش دهیم تا در صورت نیاز، هلال احمر از پهپادهای خود برای امدادرسانی استفاده کند. اما توجه زیادی به این موضوع نشد. اما بعد از وقوع سیلاب و تلاش‌هایی که داوطلبان خلبان پهپاد انجام دادند، اهمیت این موضوع خود را نشان داد.»
مبین فرهانی پور، نماینده مرکز ساماندهی پهپادهای غیرنظامی خوزستان
نگهبانان سیل بند
یگان پهپادهای امدادی خوزستان اولین یگان پهپادی شکل گرفته در کشور است و در حال حاضر بیش از 42 پهپاد پلاک شده در مرکز ساماندهی پهپادهای غیر نظامی این استان ثبت شده‌اند. حادثه چال کندی دزفول و غرق شدن 18 نفر در سد دزفول اولین عملیاتی بود که این پهپادها در آن شرکت داشتند. پرواز در ارتفاع پایین به جست و جوی مفقودان این حادثه کمک زیادی کرد و امدادگران توانستند 11 نفر را زنده از آب بیرون بیاورند. «مبین فرهانی پور» نماینده مرکز ساماندهی پهپادهای غیرنظامی خوزستان می‌گوید :«پایش آنلاین تصویر در سیل خوزستان توسط پهپادها کمک زیادی به ما کرد. همچنین از این پهپادها برای گشت‌های حفاظت از سیل بندها استفاده می‌کردیم. چون مراقبت و نگهبانی برای سیل بندها نیروهای مردمی را به شدت خسته می‌کرد و در صورت بروز هر اشتباهی به دلیل خستگی، خسارتهای جبران ناپذیری به مردم وارد می‌شد. این پهپادها روزی 12 ساعت نگهبانی بر روی سیل بندها را انجام می‌دادند. در این عملیات‌ها، خلبان‌های پهپادها داوطلبانه امکانات خود را در اختیار ارگان‌های امدادرسان قرار می‌دادند و اگر آسیبی هم به پهپاد وارد می‌شد، هزینه آن را کاربران پهپاد خودشان پرداخت می‌کردند. تنها در یکی از موارد، کاربر یکی از پهپادهای آسیب دیده برای تعمیر آن 12 میلیون تومان هزینه کرد.» پهپادها حالا عضو جدا نشدنی از بسیاری از عملیات‌های امداد و نجات در خوزستان هستند؛ از
غرق شدگی در رودخانه‌ها و سدهای خوزستان گرفته تا امدادرسانی در سیلاب و امداد کوهستان و ... . فرهانی‌پور می‌گوید :«یکی از مهمترین عملیات‌هایی که سال گذشته به کمک پهپادها انجام دادیم، کمک به باز کردن گره ترافیکی جاده‌ها در مسیر زائران کربلا در اربعین بود. 4 تیم سال گذشته در مرز مهران مستقر بودند و مسیرهای ترافیکی را پایش می‌کردند و اطلاعات آنلاین آن را در اختیار راهور می‌گذاشتند. استفاده از پهپاد در عملیات اطفای حریق هم از دیگر کاربردهای این وسیله برای امدادرسانی بود. به خصوص حریق بزرگی که چند ماه پیش در استان به وقوع پیوست. در ابتدا کانون این حریق در محل نادرستی حدس زده شده بود و هرچه آتش نشان‌ها تلاش می‌کردند موفق به مهار آتش نمی‌شدند. به کمک پهپاد و تصویربرداری هوایی از این حریق کانون حریق مشخص شد و نیروهای آتش نشانی موفق به مهار آتش شدند.» فرهانی پور از نخستین روزهای استفاده از پهپاد در عملیات‌ها می‌گوید که فکرش را هم نمی‌کرد این ابزار چنین کاربردهایی در امدادرسانی و مدیریت بحران داشته باشد :«کاربردهای مختلفی که این وسیله در امدادرسانی دارد، به مرور زمان و بر حسب نیاز و ضرورت برای ما مشخص شد. در هر عملیاتی که شرکت می‌کردیم، در صحنه حادثه قابلیت‌های مختلف پهپاد برای ما مشخص می‌شد و اغلب این کاربردها بر اساس تجربه برای ما به دست می‌آمد. هنوز هم فکر می‌کنم این وسیله قابلیت‌های زیادی در امدادرسانی و مدیریت بحران دارد که ما به آن فکر نکرده‌ایم. پهپادهای جست و جوگر، توان دسترسی به نقاط کور زیادی دارند. مثل گوشه‌هایی از سدها و رودخانه‌ها که در جوار صخره‌ها قرار دارند و به وسیله بالگرد و قایق نمی‌توان به طرفشان رفت. پیدا شدن لاشه هواپیمایی که دو سال پیش در یاسوج سقوط کرد بعد از چند ماه جست و جو، توسط پهپادها انجام شد و تصاویر واضحی که این پهپادها از فاصله نزدیک گرفته بودند به پیدا شدن لاشه هواپیما کمک کرد.» این روزها پهپادهای واکنش سریع خوزستان به سمپاشی هوای استان کمک می‌کنند تا از هجوم ملخ‌ها و حشرات به زمین‌های کشاورزی جلوگیری کنند.
جواد نصرتی، نماینده مرکز ساماندهی پهپادهای
غیرنظامی گلستان عملیات انتقال کابل برق
پهپادها در ماه‌های اخیر در استان گلستان بیشتر از گذشته خودشان را نشان دادند. گرچه این پهپادها از سال 96 در استان گلستان ساماندهی شده بودند و از بین 400 نفری که در استان گواهی خلبانی پهپاد دریافت کرده بودند، 5 داوطلب به جمع داوطلبان یگان واکنش سریع پیوسته‌اند. «جواد نصرتی» نماینده مرکز ساماندهی پهپادهای غیرنظامی گلستان می‌گوید :«گرچه تیم‌های واکنش سریع از سال‌ها پیش از پهپادها برای عملیات خاص استفاده می‌کردند، اما این یگان بعد از سیل گلستان بیش از گذشته شناخته شد و اهمیت آن در مدیریت بحران بیشتر به چشم آمد. در سیل گلستان علاوه بر تیم‌های مختلف ورزشکاران و تیم‌های آفرود و غیره، تیم‌های پرواز پهپاد هم به میدان آمدند و در ساماندهی مناطق سیل زده کمک زیادی به ما کردند. پرواز پهپادها در سیل گلستان از 27 اسفند و همزمان با اولین سیلاب گنبدکاووس شروع شد و تا 15 اردیبهشت ماه ادامه داشت. یکی از مهمترین اقدامات انجام شده توسط این پهپادها، شرکت در عملیات اتصال دوباره کابل‌های برق در روستاهای گلستان بود. خطوط برق فشار قوی چند روستا قطع شده بود و بالغ بر 450 خانوار بدون برق در روستا مانده بودند. در این عملیات برای جابجایی کابل و اتصالات برق، از پهپاد استفاده کردیم و کابل‌ها را از عرض رودخانه که پهنای آن به 350 متر رسیده بود عبور دادیم.» آخرین عملیاتی که این پهپادها در استان در آن حضور داشتند چند روز پیش بود که فردی در گرگان رود غرق شده بود. علاوه بر این عملیات، پای پهپادهای استان گلستان به زلزله کرمانشاه هم باز شده بود و ایجاد مدل‌های 3 بعدی از چادرهای اسکان موقت به امدادگران در توزیع اقلام امدادی و چادرها کمک زیادی کرده بودند.
علیرضا عینکچی، یگان امدادکوه دماوند
امداد کوهستان به کمک پهپاد
یگان امدادکوه دماوند تنها یگان امداد کوهستان است که امدادگران آن از 2 پهپاد هم برای امدادرسانی و عملیات جست و جو و نجات کوهستان استفاده می‌کنند. «علیرضا عینکچی» مسئول یگان امدادکوه دماوند می‌گوید :«من در عملیات‌های سخت که مسیر دسترسی به گرفتارشدگان در کوهستان دشوار باشد از پهپاد شخصی‌ام استفاده می‌کنم و این باعث می‌شود سرعت و دقت عملیات بسیار بالاتر برود. در بین تمام یگان‌های امداد کوهستان کشور، تنها یگانی که از پهپاد در عملیات‌ها استفاده می‌کند ما هستیم. برای همین نه تنها در ایستگاه‌های درکه و دربند و دارآباد، بلکه در اطراف تهران و حتی شهرهای دیگر اگر در عملیات‌های کوهستان نیاز به پهپاد باشد از ما کمک می‌گیرند. استاندارد زمان رسیدن تیم‌های امداد و نجات کوهستان به محل حادثه بالا است و معمولا زمان بسیار بیشتری نیاز است. همچنین وقتی یک فرد یا تیم کوهنورد و
صخره نورد در کوهستان دچار آسیب و مشکل می‌شود، اطلاعاتی که از حادثه داریم بسیار محدود است و با موارد غیر قابل پیش بینی زیادی روبه‌رو هستیم. عملیات‌هایی هستند که در آن یک تیم 15 نفره باید یک شبانه روز کوهنوردی کند تا به محل حادثه برسد و تازه ارزیابی خود از موقعیت را ارایه دهد. اما این اتفاق با استفاده از پهپاد بسیار راحت‌تر رخ می‌دهد.» از عملیات‌های متعددی می‌گوید که در توچال و سایر قله‌های تهران به کمک پهپاد انجام داده و از پیدا کردن کوهنوردان مفقود شده در برف گرفته تا پیدا کردن محل سقوط صخره‌نوردان :«در اغلب عملیات‌های جست و جو و نجات کوهستان که نیاز به بالگرد باشد، از ما کمک می‌گیرند. علاوه بر آن، در گروهی که خلبان‌های پهپاد در آن عضو هستند نیاز به پهپادها را اعلام می‌کنند و اگر از استان مورد نظر تیمی اعلام آمادگی نکند، برای عملیات اعزام می‌شویم. یکی از مهمترین ویژگی‌های استفاده از پهپاد به جای بالگرد در عملبات کوهستان علاوه بر صرفه جویی در هزینه، این است که حضور بالگرد در مناطق بهمن‌گیر به دلیل ایجاد سر و صدا و حرکت بالگرد خطرناک است و احتمال سقوط بهمن را زیاد می‌کند. اما پهپاد چنین مشکلی ندارد.» حضور در سیل معمولان و پلدختر از تجربه‌های او به عنوان خلبان پهپاد برای امدادرسانی است. تصویربرداری هوایی از مهمترین اقداماتی بود که او و تیم همراهش در این سیل انجام دادند و با ارایه اطلاعات از وضعیت حرکت سیلاب، به امدادرسانی کمک می‌کردند :«تمام منطقه سیل زده در معمولان و پلدختر را رصد می‌کردیم و با استفاده از تصاویر هوایی که این پهپادها می‌گرفتند، تیم مدیریت بحران وارد عمل می‌شد. یکی از مهمترین اطلاعاتی که به کمک این تصاویر هوایی به دست آوردیم، سیل بندی بود که فشار آب در حال آسیب زدن به آن بود و در نزدیکی آن چادرهای امدادی برپا شده بود. بعد از دریافت این تصاویر، بلافاصله چادرها به محل دیگری منتقل شدند و همچنین سیل بندها خیلی فوری مرمت و تقویت شدند. تصاویری که پهپادها به صورت آنلاین به دست مدیریت بحران مناطق سیل زده می‌رساند، آن‌ها را از وضعیت دقیق سیلاب و حجم آب و میزان خسارت‌ها و ... مطلع و کمک می‌کرد بتوانند دید جامع‌تری نسبت به حادثه داشته باشند.»
هزینه هر ساعت پرواز بالگرد امداد= هزینه یک هفته پرواز پهپاد
1394 سال آغاز فعالیت رسمی تیم واکنش سریع پهبادهای کشور بود.
17 هزار کاربر پهباد در کشور فعالیت می‌کنند.
6500 پهباد در حال حاضر عضو مرکز ساماندهی پهبادهای غیرنظامی کشور هستند.
300 هزار تومان، هزینه هر سورت پرواز پهباد غیر نظامی در کشور است.
400 خلبان پهبادی داوطلب، عضو یگان‌های واکنش سریع کارگروه پهبادی کشور هستند.