بحث اندروید ایرانی از دو روز پیش شروع و میان کاربران فضای مجازی و تحلیلگران حوزه ‏IT‏ داغ شده ‏است. محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات نیز در شبکه‌های اجتماعی جواب برخی سوالات کاربران را داده ‏و توضیحاتی درباره اندروید ایرانی مطرح کرده، اما هنوز هم تحلیلگران و کاربران به پاسخ‌‌ها راضی ‏نشده‌اند و نقدهای جدی به این سیستم‌عامل هنوز ناشناخته و هزینه‌های آن دارند. ‏ آذری‌جهرمی در مورد دلایل طراحی این سیستم عامل گفته است:   «در یک‌سال گذشته، تعدادی از ‏نرم‌افزارهای ایرانی از گوشی‌های تلفن همراه، توسط شرکت‌های آمریکایی به بهانه‌های مختلف حذف شدند. ‏ضربه بزرگی به کسب و کارهای ایرانی وارد شد، این اقدام از شرکت اپل آغاز و به گوگل نیز تسری پیدا کرد. ‏آیا باید دست روی دست گذاشت تا کسب و کار جوانان ایرانی از دست برود؟»‏ وزیر ارتباطات همچنین در پاسخ به کاربری که گفته گوشی‌اش نیازی به جاسوس ندارد، نوشته است: «اجباری ‏برای استفاده شما از این سیستم‌عامل وجود ندارد، اما اگر نرم‌افزار مورد علاقه شما توسط شرکت‌های ‏خارجی با تحریم روبه‌رو شد و از گوشی شما حذف شد، این سیستم‌عامل، سد تحریم‌ را خواهد شکست و به ‏خدمت‌رسانی شما خواهد پرداخت. هدف تداوم خدمت‌رسانی به شما و حمایت از کسب و کارهای ایرانی در ‏برابر تروریسم اقتصادی است.»‏ اما کاربران مختلفی دراین‌باره نظر داده‌اند که از میان آنها برخی متخصصان این حوزه هستند و بسیاری به ‏تلاش‌های گذشته ایران در همین حوزه مانند لینوکس ایرانی اشاره کرده‌‌اند: «اینم یه چیزی تو مایه‌های ‏لینوکس ایرانیه، یه پروژه نصفه و نیمه و ناقص که هیچ‌وقت ازش استقبال نشد. اندروید یه نرم‌افزار کد بازه، ‏اندروید داخلی تولید کردن چه معنایی داره؟ آیا تیم دانشگاه شریف وصله‌های امنیتی رو هم می‌تونه به ‏سرعت برای اندروید داخلی در دسترس قرار بده؟» ‏ فعلا بیشتر نقدها به امنیت این سیستم‌عامل جدید و همچنین هزینه‌های آن است. هزینه‌هایی که بارها برای ‏موضوعات مختلف صرف شده و همه آنها بی‌نتیجه مانده‌اند و مثال آن هم پیام‌رسان‌های داخلی است که به ‏قول کاربران حتی به اجبار هم کسی از آنها استفاده نکرد و پروژه‌ای شکست‌خورده محسوب می‌شود: «همان‌طور که امنیت حریم شخصی در پیام‌رسان‌های داخلی را نتوانستید تضمین کنید، برای هر چیز دیگر ‏داخلی هم نمی‌توانید و احتمال زیاد تقریبا صددرصد کسی اعتماد نخواهد کرد، کما این‌که در مسأله ‏پیام‌رسان‌ها ولو به زور موفقیتی حاصل نشد...»‏ البته که وزیر ارتباطات درباره امنیت آن گفته است: «ارزیابی مرکز امنیت سازمان فناوری اطلاعات، سلامت ‏سیستم را نشان می‌دهد. از بررسی‌های داخلی و بین‌المللی نیز استقبال می‌کنیم‎.‎‏ سیستم‌عامل «اندروید ‏ایرانی» در اختیار همه است و قابلیت بررسی در همه آزمایشگاه‌های امنیت سایبری دنیا را دارد.»‏ همچنین محمدجواد آذری درباره دسترسی‌های این سیستم‌عامل جدید گفته است: «با این سیستم عامل، ‏شما قادر به استفاده از تمام نرم افزارهای بین‌المللی هستید، اما به عکس، گوگل قادر به دستکاری گوشی ‏شما نخواهد بود. به دیگر سخن، جاده یکطرفه شده و ایرانی‌ها قادر به استفاده از همه خواهند بود، اما دیگر ‏قابلیت تحریم و حذف ایرانی‌ها وجود نخواهد داشت.»‏ و اما در کنار همه اینها مدیرعامل شرکت جی‌ال‌ایکس اعلام کرده:   «موبایل مجهز به اندروید ایرانی موسوم به ‏‏«آریا مینی» تا شهریور به بازار می‌آید.» ‏ حمید سعیدی، مدیرعامل این شرکت درباره تفاوت اندروید ایرانی و اندروید موجود در دنیا نیز گفته است: «این ‏نسخه از سرویس‌های گوگل بی‌نیاز شده و دسترسی سرویس‌های گوگل را به شکل کامل قطع کرده است.» ‏ البته که نقدها به این صحبت‌های مدیرعامل جی‌ال‌ایکس هم کم نبوده: «اندروید بدون سرویس‌های گوگل ‏بی‌معنی است... » حرفی که واقعیت دارد، سیستم‌عامل اندروید را شرکت گوگل طراحی و تولید کرده و حالا اگر هم شما ‏سیستم‌عاملی شبیه به اندروید اما بدون سرویس‌های گوگل ساخته‌اید، به نظر می‌رسد بهتر بود از نام اندروید ‏برای آن استفاده نکنید!‏
 به قول یکی از کارشناسان، اندروید بدون گوگل، شبیه پیتزای بدون پنیر است؛ داریم؟

شکست‌خورده‌ها کم نیستند
نخستین بار نیست که خبر از یک پروژه داخلی‌سازی / بومی‌سازی مطرح می‌شود، اما نکته مهم این است که ‏وقتی موضوعی در فضای فناوری مطرح می‌شود، نباید پر از ابهام و سوال باشد و بهتر است درباره آن دقیق ‏صحبت شود. این روزها دیگر خبری نیست که در فضای مجازی دست به دست نشود و در عرض چند ثانیه ‏درباره آن نظرات و نکاتی مطرح نشود. به تنهایی در تاریخچه سیستم‌عامل موبایل ده‌ها سیستم‌عامل ‏فراموش‌شده و شکست‌خورده از بزرگترین شرکت‌های جهان وجود دارد، ساخت یک سیستم‌عامل این نیست ‏که تنها بستری برای اجرای بازی‌ها و اپلیکیشن‌ها باشد. یک سیستم‌عامل قابل قبول در مرحله اول باید ‏تضمین بدهد که می‌تواند بستری امن برای کاربران داشته باشد و باید مدام به روز‌رسانی‌های امنیتی داشته باشد ‏تا امنیت کاربران تأمین شود. یک سیستم‌عامل باید تضمین بدهد در زمان حال و آینده بدون نگرانی بتواند ‏بستری برای اپلیکیشن‌ها و بازی‌های پرطرفدار جهان موبایل باشد نه این‌که کاربرش را به یک کاربر گوشه‌گیر ‏تبدیل کند. درنهایت صرف این‌که گوگل نتواند یک سیستم‌عامل را کنترل کند، دلیل موجهی برای ارجحیت ‏بخشیدن به یک سیستم‌عامل نیست، چون خواه ناخواه گوگل و اپل اثبات کرده‌اند که در طی یک دهه اخیر ‏موفق شده‌‌اند سیستم‌عامل‌های خود را بستر صدهاهزار اپ کنند و در عین حال امنیت را به بهترین حالت ‏تضمین می‌کنند. ‏