سهیلا روزبان روزنامه‌نگار
رکورد مصرف آب در تهران شکسته شد و از 3.5میلیون‌هزار مترمکعب هم فراتر رفت. مصرف آب پایتخت‌نشین‌ها درحالی نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود 4درصد بیشتر شده که شرکت آبفای تهران می‌گوید جمعیت تهران سالانه بین 2 تا 2.5درصد بیشتر می‌شود و میزان اضافه مصرف بیشتر از رشد جمعیت سالانه بوده است.
شاید در نگاه ابتدایی این رشد مصرف در شرایطی که متوسط حجم بارندگی‌ها نسبت به سال گذشته بیش از دوبرابر و نسبت به متوسط بلندمدت حدود 42درصد بیشتر شده، کوچک و بی‌مقدار به نظر برسد، اما آخرین مطالعات مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد در سال 1400 بالغ‌بر 50میلیون ایرانی یعنی حدود 80درصد از مشترکان شبکه آب شرب کشور با تنش آبی مواجه خواهند شد. از طرفی آمارهای وزارت نیرو هم نشان می‌دهد در بهترین شرایط، بارندگی‌های امسال تنها 6میلیارد مترمکعب به آبخوان‌های کشور افزوده، درحالی‌که طی سال‌های گذشته 150میلیارد مترمکعب بیشتر از حد مجاز از سرمایه ثابت ذخایر زیرزمینی برداشت کردیم. اما حالا به لطف تصور اشتباهی که بارندگی‌های اخیر ایجاد کرده، دیگر نه از مدیریت مصرف بین شهروندان تهرانی و نه فرهنگ‌سازی بیشتر برای اصلاح رفتار مصرف از سوی نهادهای متولی خبری نیست.
غفلت دستگاه اطلاع‌رسانی سیل امسال از این واقعیت که عمده بارش‌ها در استان‌های غربی بوده و همچنان ۲۸میلیون نفر از جمعیت ساکن در ۲۳۳ شهر جنوبی، مرکزی و شرقی ایران با تنش آبی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، جامعه را به این اشتباه انداخت که دوران خشکسالی سپری شده و سال‌های تر سالی از راه رسیده‌اند.
سیلاب بهار حتی پرونده ضرورت واقعی‌سازی قیمت آب در کشور را نیمه‌کاره رها کرد تا دوباره برای کاشت یک کیلو هندوانه ۲هزارتومانی، ۲۰۰ لیتر آب هزار تومانی مصرف کنیم و از یاد ببریم اصفهان و شیراز خشکیده برای شالی‌کاری مناسب نیست یا کویر یزد، کرمان و خراسان را نباید وادار به فولادسازی کرد.
شاید بهتر بود آن زمان که پیاپی خبر دادیم حجم مخازن پشت سدها، انباشته از سیلاب و دریچه‌های خروجی برای تحمل فشار آب باز گذاشته شده‌اند، کمی هم به فکر بازگشت رفتار ناسازگار با اقلیم و اسراف آب در بخش‌های مختلف بودیم. شاید بهتر بود به مردم می‌گفتیم که حجم عمده مخازن پشت سدها را رسوبات همراه سیلاب پرکرده، نه آب و غالب منابع تخلیه‌شده از دریچه‌های خروجی، همراه سیلاب به دریا رفته و کمتر فرصت فرونشست در زمین و سیراب‌کردن سفره‌ها را پیدا کرده است. یادمان باشد که هیچ‌گاه با یک گل بهار نمی‌شود و پرونده خشکسالی ایران را با یک سال تر سالی نمی‌توان بست.