سیما فراهانی| نخستین جلسه رسیدگی به پرونده شهردار پیشین پایتخت، صبح دیروز در شعبه نهم دادگاه کیفری استان تهران برگزار شد؛ پرونده‌ای که به جنجالی‌ترین ماجرای این روزها تبدیل شده و تمام مردم جامعه منتظر نتیجه این پرونده هستند. محمدعلی نجفی، شهردار پیشین تهران، 45 روز پیش همسر دومش را در خانه شماره 2701 در شهرک غرب با شلیک گلوله به قتل رساند. ماموران کلانتری 134 شهرک غرب و کارآگاهان پلیس آگاهی پایتخت به این پرونده رسیدگی کردند و بازپرس دادسرای جنایی نیز جلسات تحقیق از محمدعلی نجفی را برگزار کرد. 45 روز زمان کافی بود تا این پرونده جنجالی روی میز قضات دادگاه کیفری برای رسیدگی و صدور حکم قرار بگیرد و شهردار پیشین تهران دستبند به دست روی نیمکت دادگاه جنایی بنشیند. در جلسه دادگاه وکیل اولیای دم تقاضای قصاص کرد و همچنین مطلعان این پرونده اظهارات خود را مطرح کردند.
ساعت 9 صبح دیروز بود که قاضی کشکولی، رئیس شعبه نهم دادگاه کیفری استان تهران، نخستین جلسه رسیدگی به این پرونده را آغاز کرد؛ جلسه‌ای که در آن دختر، داماد و راننده محمدعلی نجفی و خبرنگار انصاف‌نیوز به‌عنوان مطلعان حضور داشتند. اولیای دم یعنی پدر و مادر میترا استاد در جلسه حاضر نشدند، اما عوامل بررسی جرم، کارشناسان مرتبط، پزشک معاینه جسد و روانپزشک در جلسه دادگاه حضور داشتند.
ابتدا قاضی کشکولی، رئیس شعبه، پیش از اعلام رسیدگی از قاضی شهریاری، نماینده دادستان خواست تا کیفرخواست را قرائت کند. قاضی شهریاری به‌عنوان نماینده دادستان پشت تریبون قرار گرفت و اتهامات محمدعلی نجفی 66 ساله را اعلام کرد. او در برابر قضات دادگاه گفت: «در این پرونده محمدعلی نجفی فرزند احمدعلی ۶۶ ساله، بازنشسته، اهل و ساکن تهران، از تاریخ 8 خردادماه در زندان اوین بازداشت است. اتهامات او مباشرت در قتل عمدی میترا استاد فرزند کاکابرار، ۳۶ ساله همسر دوم او با سلاح گرم، حمل و نگهداری سلاح و مهمات جنگی غیرمجاز و ایراد صدمه عمدی بدنی غیرمنتهی به فوت متهم است. این قتل ساعت ۱۲:30 ظهر روز هفتم خردادماه به کلانتری شهرک غرب اعلام شد و بلافاصله بازپرس به همراه اکیپ، پزشکی قانونی، تشخیص هویت و پلیس آگاهی به محل عزیمت کردند. در همان ابتدا جسد مقتول در وان حمام به نحوی که سر به سمت جنوب و پا‌ها به سمت شمال و آثار خونریزی از ناحیه سینه و پهلو وجود داشت، مشاهده شد. همچنین آپارتمان هم به‌هم‌ریختگی داشت، به‌نحوی که مشخص بود به‌تازگی اسباب‌کشی کرده‌اند.»
شهریاری در ادامه با خواندن دست‌نوشته‌های محمدعلی نجفی که بعد از جنایت پیدا شد، گفت: «در صحنه دست‌نوشته‌ای کشف شد که در آن نوشته شده بود: «در طول یک سال و اندی گذشته تمام سعی خود را کردم تا بدون خونریزی مشکلات را با میترا استاد حل کنم، اما او هیچ نصیحتی را پذیرا نبود، حتی پیشنهاد دادم که تمام حق و حقوقت را پرداخت می‌کنم، اما می‌گفت در وهله اول برای گرفتن انتقام از همسر و دخترت آمده‌ام و دست برنمی‌دارم. از تهدید و توهین او خسته شده‌ام.» با کشف این دست‌نوشته مشخص شد قاتل ممکن است محمدعلی نجفی باشد، بنابراین دستگیری او در دستور کار قرار گرفت.» شهریاری در ادامه متن دو نامه دیگری که نجفی برای دخترش نوشته بود را تشریح کرد و گفت که در آن نامه‌ها محمدعلی نجفی نحوه آشنایی‌اش با میترا استاد را تشریح کرده است: «او اردیبهشت ۹۶ با عده‌ای به دیدن من آمدند و گفتند که کاندیدای شورای شهر هستند و من او را به دوستانم معرفی کردم. آن زمان او محجبه بود. بعد از آن ملاقات خصوصی داشتیم و مطالبی را درباره زندگی خود به من گفت که مسلمان و مطلقه است. اما او قبل از مسلمان شدن با یک کارگردان زندگی عاشقانه و جنسی داشته است، بعد از آن به عقد موقت کسی در وزارت خارجه در می‌آید، بعد از آن هم به عقد موقت شخص دیگری در آموزش و پرورش درآمده است و همه این موارد را همسر او اطلاع داشت. بعد از آن در تیرماه به عقد موقت من درآمد که اشتباه کردم.» قاضی کشکولی در این بخش از کیفرخواست خطاب به نماینده دادستان گفت: «برخی از مسائل، مستلزم طرح‌شدن در جلسه غیرعلنی است.»
نماینده دادستان نیز پاسخ داد: «من این نامه را با توجه به این‌که خود آقای نجفی اذعان کرد، می‌خوانم و در ادامه به مواردی که درخصوص جرم مطرح است، اشاره خواهم کرد. 1- توهین: در این قسمت متهم اذعان کرده که مقتول به وی توهین می‌کرده است. ۲- تهمت: متهم اذعان کرده که مقتول از هیچ تهمتی علیه وی فروگذاری نمی‌کرده است. ۳- تهدید ۴- مسائل شرعی. متهم در آخر دست‌نوشته خود چنین گفته است که این مسائل من را به این نتیجه رساند که مقتول مهدورالدم است و برای همین کار را یکسره کرده‌ام و از همه ملت ایران عذرخواهی می‌کنم. از دکتر مسلمان‌نژاد که منزل خود را در اختیار من قرار داد، تشکر دارم و از باران عزیز به خاطر این‌که این زن مرا شش ماه از دیدن وی محروم کرد، عذرخواهی می‌کنم.»
شهریاری ادامه داد: «از مضمون پایانی دست‌نوشته چنین برآمد که متهم یا قصد خودکشی داشته یا خودکشی کرده است. تا این‌که ساعت ۱۹ همان روز متهم خود را به پلیس آگاهی تهران معرفی کرد و نزد بازپرس شعبه ۱۰ دادسرای امور جنایی تهران در تحقیقات اعلام کرد که در هشت ماه عقد موقت و یک‌سال عقد دایم، همواره جنگ و جدل داشته‌اند. متهم در اعترافات خود اعلام کرد که چون احساس می‌کردم خانواده‌ام پس از این موضوع تحت فشار قرار می‌گیرند عنوان مهدورالدم را به کار بردم و به خاطر این بود که خانواده‌ام بتوانند از خود دفاع کنند. متهم در جای‌جای پرونده در بیان انگیزه خود از قتل اختلافات خانوادگی و زناشویی را بیان می‌کند و مهدورالدم بودن مقتول را رد می‌کند. از طرفی وکیل متهم نیز در لایحه‌ای نوشته است که مقتول مهدورالدم بوده و برای این موضوع به اظهارات متهم اتکا کرده است و متهم برای فرار از اتهام این ادله را استمساک خود قرار داده است. اگر چه بررسی ادعای مهدورالدم بودن در صلاحیت دادگاه است. اما برای بررسی و جمع‌آوری ادله مورد ادعای متهم، افراد زیادی شناسایی و بازجویی شدند که تمامی افراد احضار شدند و ضمن مواجهه حضوری با متهم اعلام کردند که هیچ‌گونه رابطه نامشروعی با مقتول نداشته‌اند و بر پاکی وی شهادت دادند.»
در پایان نیز نماینده دادستان گفت: «پس از قرائت کیفرخواست از دادگاه تقاضا دارم دلایل اینجانب برای اثبات بررسی و از افراد و مطلعان حاضر تحقیق شود.»
درخواست قصاص
و مشاهدات دختر و داماد نجفی
در ادامه جلسه دادگاه یکی از وکلای اولیای دم تقاضای قصاص کرد و سپس زهرا نجفی، دختر متهم، به‌عنوان مطلع در جایگاه حاضر شد و صحبت‌هایی در رابطه با روز حادثه و مشاهدات خود بیان کرد. بعد از صحبت‌های زهرا نجفی در رابطه با مشاهداتش در روز جنایت، علیرضا بربری، شوهر زهرا و داماد نجفی هم به‌عنوان مطلع صحبت‌هایی را در جلسه دادگاه فاش کرد و بعد از روایت مشاهداتش در روز حادثه گفت: «از اختلاف آقای نجفی با میترا استاد خبر نداشتم. فقط می‌دانستم که او با من و زهرا مشکل دارد. ماجرا به چند وقت قبل برمی‌گردد. بار اول مقتول را هنگام نمایش فیلمی در باغ کتاب، با پوشش جیغ دیدم. 10 روز بعد از آن بود که او را در برج میلاد به صورت محجبه دیدم. این اختلاف پوشش برای من سوال شد. از یکی از افراد در برج میلاد که مسئولیتی داشت، پرسیدم ایشان چه کسی است، جواب نداد. بعد از آن بود که مقتول با من تماس گرفت و گفت خوب نبود که درباره زن مردم پرس‌وجو می‌کنی. سر همین موضوع بود که مقتول با من اختلاف داشت و خوشش نمی‌آمد با ما رفت‌وآمد کند.»
صحبت‌های میترا استاد سیاسی نبود
در ادامه این جلسه، قاضی کشکولی از معصومه رشیدیان، خبرنگار انصاف‌نیوز خواست در جایگاه حاضر شود. این خبرنگار نیز در این‌باره گفت: «یک‌سال پیش زمان استعفای آقای نجفی سوژه‌ای درباره پرستو‌ها کار می‌کردیم. برای همین تلاش کردم که با او مصاحبه کنم که با استعفای دکتر نجفی بی‌نتیجه بود. تا این‌که یک کانال تلگرامی عکس دو نفره نجفی و استاد را منتشر کرد و مقتول هم با آن کانال مصاحبه کرده بود. برای همین دوباره تلاش کردم با خانم استاد صحبت کنم. آبان‌ماه بود که با او تماس گرفتم و مصاحبه کردم. مصاحبه‌ام با نام آیا تخریب نجفی یک پروژه است، در 11 آبان‌ماه 97 چاپ شد. بعد از آن در دو نوبت یکی دی‌ماه و دیگری هم شب قبل از حادثه خانم استاد خودش با من تماس گرفت. او می‌خواست در رابطه با مسائل خصوصی خانوادگی‌اش صحبت کند. او در مصاحبه اول تأکید می‌کرد مدارک زیادی دارد، صدا‌ها در گوشی او ضبط شده و قول‌های دکتر را ضبط‌شده دارد. دی‌ماه بود که قرار شد به دفتر بیاید، اما کنسل کرد. همان موقع وقتی تماس گرفت، با صدای گرفته صحبت می‌کرد و از آسیب‌های روانی و جسمی که در این زندگی دیده بود، حرف زد. فقط هم به قول‌هایی که آقای نجفی داده و عمل نکرده اشاره می‌کرد. بعد از آن شب آخر ساعت 3 ظهر تماس گرفت و گفت که می‌خواهد در رابطه با مسائل شخصی و این‌که دیگر زن دوم نیست و آقای نجفی همسر اولش را طلاق داده است، صحبت کند. من هم به او گفتم فردا به دفترمان مراجعه کند. اما ساعت 7 شب پیام داد که عازم سفر است و وقتی برگشت به دفترمان می‌آید. نیمه‌شب هم دو عکس‌نوشت در واتس آپ ارسال کرد با مفاهیمی مثل سکوت‌کنندگان برابر ظلم همراه ظلم هستند.
پایان جلسه نخست دادگاه
ساعت 12 ظهر بود که این جلسه بعد از صحبت‌های مطلعان به پایان رسید و قاضی در این‌باره گفت: «در این هنگام تنفس اعلام می‌کنم. با توجه به جلسه امروز برای تطبیق اظهارات مطلعان با اظهارات آقای نجفی و ضرورت اخذ اظهارات فرزند مقتول مهیار صفری که با وصف دعوت حضور ندارند، ضرورت دارد اولیای دم در جلسه بعد حاضر باشند و با توجه به شکایت مطرح شده مطالب خود را اظهار کنند. بعد از آن وارد رسیدگی می‌شویم. جلسه بعدی روز چهارشنبه ۲۶ تیرماه ساعت ۹:00 صبح به صورت علنی برگزار خواهد شد و با توجه به این‌که مطالب مربوط به مسائل خانوادگی است، امیدواریم با همکاری رسانه‌ها بتوانیم دادرسی منصفانه داشته باشیم.»
مهدورالدم؟ دروغ است
مسعود استاد ساعتی پس از خاتمه دادگاه در گفت‌وگویی با روزنامه شهروند درباره حضور نداشتن اولیای دم در جلسه دادگاه و سرنوشت این پرونده توضیحاتی ارایه داد. او گفت: «من مانع حضور پدر و مادر و خواهرزاده‌ام در دادگاه شدم. پدر و مادرم حال روحی مناسبی ندارند و خواهرزاده‌ام هم نوجوان کم‌سن و سالی است که صحبت مطرح‌شده در دادگاه تأثیر روحی بسیار بدی بر او دارد.» او اضافه کرد: «البته در جلسه بعدی که چهارشنبه همین هفته برگزار می‌شود، آنها باید در جلسه دادگاه حاضر باشند.»
مسعود استاد با اشاره به موضوع مهدورالدم بودن خواهرش هم گفت: «این شایعه از اساس دروغ است و اصلا چنین چیزی مطرح نیست. متاسفانه این موضوع کذب از سوی وکلای آقای نجفی مطرح شد که نماینده دادستان در قرائت کیفرخواست، کاملا موضوع را روشن کرد. به گفته نماینده دادستان آقای نجفی در اظهاراتش اعتراف کرده است که چون احساس می‌کرده خانواده‌اش پس از این موضوع تحت فشار قرار می‌گیرند عنوان مهدورالدم را به کار برده و به خاطر این بود که خانواده‌اش بتوانند از خود دفاع کنند.»
10 حاشیه از دادگاه دو ساعته
چند دقیقه‌ای به ساعت 9 صبح مانده بود که محمدعلی نجفی در حالی که دستبند به دست داشت، همراه با ماموران بدرقه وارد ساختمان دادگاه کیفری یک تهران شد. آرامش شهردار سابق تهران در انظار عمومی و چهره متبسم او قبل از شروع دادگاه از موضوعات جالب توجه بود.
محاسن سفید و بلند محمدعلی نجفی از دیگر نکاتی بود که از نگاه خبرنگاران و لنز دوربین عکاسان دور نماند.
پیش از شروع رسمی جلسه دادگاه قاضی کشکولی ضمن ارایه توضیحاتی، دلیل رسیدگی علنی به این پرونده را درخواست دادستان کل کشور و موافقت ریاست قوه قضائیه اعلام کرد.
متن کیفرخواست از سوی محمد شهریاری، سرپرست دادسرای جنایی، به عنوان نماینده دادستان قرائت شد؛ متن بلندبالایی که عملا بیشترین سهم این جلسه دو ساعته را به خود اختصاص داد.
اشاره به جزییات حادثه به‌خصوص در چند ساعت نخست وقوع جنایت و البته قرائت دست‌نوشته‌ای که محمدعلی نجفی دقایقی پس از حادثه آن را نگاشته بود، از دیگر نکات جالب توجه برای رسانه‌ها بود.
بخشی از اظهارات مندرج در این دست‌نوشته به مسائل شخصی و گذشته میترا استاد اشاره داشت. قاضی کشکولی در این بخش از کیفرخواست خطاب به نماینده دادستان بیان کرد: «برخی از مسائل مستلزم طرح‌شدن در جلسه غیرعلنی است.»
اسلحه و بالشی که نجفی از آنها برای قتل میترا استاد استفاده کرده بود، در میز مقابل نماینده دادستان به عنوان مدرک جرم و آلت قتاله قرار داشت.
حاضرنبودن اولیای دم این پرونده یعنی پدر، مادر و فرزند مقتول در دادگاه از دیگر نکاتی بود که باعث تعجب و البته پرسش خبرنگاران شد. البته مسعود استاد برادر مقتول و وکلای اولیای دم در دادگاه حضور داشتند.
ادعای مهدورالدم‌بودن میترا استاد و حواشی‌ای که در این خصوص مطرح شده بود، از دیگر نکاتی بود که در قرائت متن کیفرخواست به آن اشاره شد. براساس اعلام نماینده دادستان موضوع مهدورالدم بودم میترا استاد، ابتدا از سوی آقای نجفی مطرح شده بوده که بعدا متهم پرونده با رد اظهارات قبلی‌اش دلیل بکارگیری عنوان مهدورالدم را فرار از اتهام و البته کاهش فشار بر خانواده‌اش عنوان کرد.
در خاتمه جلسه دادگاه برادر مقتول با محمدعلی نجفی گفت‌وگوی کوتاهی داشتند که این ملاقات عجیب از سوی عکاسان ثبت شد.