شماره ۱۷۴۰ | ۱۳۹۸ يکشنبه ۲۳ تير
صفحه را ببند
معناي كاهش تعداد زندانيان

سازمان زندان‌ها اعلام كرد كه براي نخستين بار در طول 9‌سال گذشته آمار زندانيان كشور به زير 200‌هزار نفر رسيده است. پيش از هر نكته‌اي بايد از اين اطلاع‌رساني استقبال كرد، ولي آن را كافي ندانست. سازمان زندان‌ها سال‌ها پيش در سايت خود اطلاعات مفصلي را درباره تعداد زندانيان، فراوانی زندانیان برحسب استان، جنسيت، سن، جرم و محكوميت يا متهم‌بودن را برای هر ‌سال در اختيار قرار مي‌داد، ولي معلوم نيست براساس چه منطقي ارايه اين‌گونه اطلاعات كه مورد استفاده پژوهشگران است، متوقف شده و فقط هرازگاهي يك رقم كلي از زندانيان اعلام مي‌شود. اين كار خلاف قانون دسترسی آزاد به اطلاعات است. هيچ توجيه معقولي براي عدم انتشار اين داده‌ها وجود ندارد، جز آن‌كه مديران قبلي دوست نداشتند وضعيت جامعه و عملكرد آنان از طريق اين آمار، قدري شفاف شود. اميدواريم رياست جديد قوه قضائيه اين مشكل را
برطرف كند.
ولي نكته مهمتر اين است كه كاهش تعداد زنداني را چگونه بايد تفسير كرد؟ آيا جرم كمتر شده؟ آيا مجازات زندان كمتر شده؟ آيا تركيب مجرمان تغيير كرده است؟ آيا عفو و بخشودگي بيشتر شده است؟ و... هركدام از اين موارد معناي خاص خود را دارد. اگر جرم كم شده باشد، نكته بسيار مفيدي است و خبر خوبي براي جامعه محسوب مي‌شود، ولي اگر صدور حكم مجازات زندان برای مجرمان كمتر شده در اين صورت بايد ديد كه مجازات‌هاي جايگزين در چه جرايمي هستند؟ آيا اين مجازات‌ها به گونه‌اي هست كه مانع از ارتكاب دوباره جرم شود يا آن‌كه تخفيف مجازات ممكن است به افزايش جرم منجر شود؟ آيا تركيب مجرمان زنداني تغيير كرده است؟ يعني زندانيان جرايم بدتر، كمتر يا بيشتر شده‌اند؟ اين مسأله بسيار مهمتر از تعداد كل زندانيان است و بالاخره اين‌كه آيا كاهش تعداد زندانيان، ناشي از عفو و بخشودگي است؟ فراموش نكنيم، بخشودگي‌های اينچنيني لزوما مثبت نيست، زيرا اين بخشودگي به زنداني است، در حالي كه مجازات مجرم حق جامعه نيز هست. اگر بخشودگي موجب كاهش جرم مي‌شود، چه بهتر كه هميشه در بالاترين كيفيت انجام شود، ولي اگر بخشودگي به يك امر اداري و مورد انتظار مجرمان تبديل شده است، كاهش زندانيان بر اثر بخشودگي نفعي براي جامعه و كاهش جرم ندارد.
از آن‌جا كه اطلاعات و آمار لازم براي اين پرسش‌ها در اختيار ما نيست، نمي‌توانيم داوري قطعي درباره خوب يا بد بودن كاهش اخير در تعداد زندانيان كشور داشته باشيم.


تعداد بازدید :  406