آیت وکیلیان| وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه برای شرکت در نشست شورای اقتصادی-اجتماعی سازمان ملل متحد وارد نیویورک شد. این سفر، دومین سفر وزیرخارجه به نیویورک طی سه ماه گذشته است. این در حالی است که دولت ترامپ دو هفته پیش از تحریم قریب‌الوقوع ظریف خبر داده بود و نهایتا بدون توضیح مشخصی از این کار منصرف شد. روز قبل از سفر ظریف به نیویورک، رویترز به نقل از برخی منابع مطلع خبر داد که آمریکا فعلا تصمیم ندارد وزیر امور خارجه ایران را تحریم کند. به نوشته رویترز «این می‌تواند نشانه‌ای باشد که واشنگتن ممکن است دری برای دیپلماسی گشوده باشد». همچنین یک منبع مطلع به شرط فاش‌نشدن نامش گفت: «آدم‌های معتدل غالب شدند. ما دیدیم که [این اقدام] لزوما کارآمد نیست.» او افزود که مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، با تحریم ظریف «در حال حاضر» مخالفت کرده است.»
از جمله اهداف سفر ظریف به نیویورک مشخص‌کردن مواضع اتحادیه اروپا در قبال ایران است؛ وزیر امور خارجه ابراز علاقه اروپا برای حفظ برجام را کافی ندانست و در این راستا گفت که «اروپا باید برای حفظ این توافق بین‌المللی سرمایه‌گذاری کند که هنوز شاهد آن نبوده‌ایم.» محمدجواد ظریف روز یکشنبه در بدو ورود به نیویورک این مطلب را در جمع مطرح کرد که «اروپایی‌ها ادعا می‌کنند که تمایل دارند برجام را حفظ کنند؛ اما هنوز شاهد این نبوده‌ایم که برای حفظ برجام حاضر به سرمایه‌گذاری باشند».
سیاست خارجی فعال ایران با درایت ظریف
حسن هانی‌زاده، کارشناس روابط بین‌الملل درباره سفر اخیر ظریف به نیویورک به «شهروند» گفت: «محمدجواد ظریف شخصیتی بین‌المللی است که فهمی توأم با عقلانیت از مناسبات جدید جهانی دارد و به همین دلیل صحبت‌های او به جای این‌که هزینه‌هایی برای کشور به بار بیاورد، موجب می‌شود که چهره مثبتی از ایران در نگاه مقابل شکل بگیرد؛ زیرا با زبان روز دنیا یعنی زبانی که در چارچوب‌های حقوق و روابط بین‌الملل برای طرف مقابل قابل فهم باشد، صحبت می‌کند.» هانی‌زاده درباره این‌که چرا آمریکا از تحریم ظریف منصرف شد، گفت: «تحریم محمدجواد ظریف گر چه استراتژی متناقض آمریکا در انسداد راه مذاکره، همزمان با هیاهوی پیشنهاد مذاکره را آشکار کرد اما ۲۰ روز پس از اعلام تحریم رئیس دستگاه دیپلماسی و همزمان با سفر او به نیویورک به نظر می‌رسد که مقامات کاخ سفید مجبور شدند تحریم وزیر امور خارجه ایران را از دستور کار خارج کنند.» سوم تیرماه امسال وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد که رهبر انقلاب و «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه را در فهرست اشخاص حقیقی تحریم‌ها قرار داده است؛ تصمیمی که از همان ابتدا مضحک و غیر قابل اجرا به نظر می‌رسید. تحریم وزیر امورخارجه ایران آن هم زمانی که پیش از هر دوره‌ای آمریکا پروپاگاندای مذاکره‌محور در جهان به پا کرده است، به دور از منطق و خرد بود.
هانی‌زاده درباره این‌که چرا ظریف مشمول تحریم‌های خصمانه‌ای که علیه دولتمردان، نظامیان و برخی چهره‌های دیگر اجرایی شد، قرار نگرفت، گفت: «دولت ترامپ طی سه سال عمر خود نشان داده است که رفتار متعادلی دست کم در سیاست خارجی خود ندارد؛ ظریف نماد دیپلماسی و کارکردهای آن دست کم در یک دهه گذشته است؛ تحریم ظریف نشان‌دهنده عجز واشنگتن برابر منطق ظریف است.»
تاثیر دیپلماسی رسانه‌ای ظریف
اثرگذاری دیپلماسی رسانه‌ای ظریف به اندازه‌ای بود که بسیاری از مقامات آمریکا وادار به واکنش شدند تا جایی که «دونالد ترامپ» وادار به موضعگیری در این خصوص شده بود. رئیس‌جمهوری آمریکا در واکنش به گزارش‌ها درباره وجود اختلاف نظر در تیم امنیتی کاخ سفید درباره ایران و همچنین واکنش به اظهارات ظریف، گفته بود که او کاملا مستقل تصمیم‌گیری می‌کند. هانی‌زاده در پاسخ به این سوال «شهروند» که آیا نفوذ رسانه‌ای ظریف (دیپلماسی رسانه‌ای) را می‌توان یک واقعیت آشکار در عرصه بین‌المللی دانست، گفت که «آمریکایی‌ها با حصارکشی و ایجاد محدودیت برای وزیر امور خارجه کشورمان ناخواسته این شائبه را در اذهان جهانیان القا می‌کنند که او فرد توانمندی در عرصه بین‌الملل است و تاثیرگذاری عمیقی بر افکار عمومی جهانیان دارد و همچنین به انزوای آمریکا انجامیده است. برای مثال دکتر ظریف به زیبایی «جنگ روانی» را هم در میان هیأت حاکمه آمریکا و به نوعی در رسانه‌های آمریکا راه انداخت و از همه هوشمندانه‌تر انتخاب فاکس‌نیوز برای مصاحبه بود؛ چون فاکس‌نیوز رسانه محبوب ترامپ است.»