همه ما با باورها و پرسش‌هایی درباره دندان و سلامت‌مان مواجهیم. در این‌جا به چند سوال رایج پرداخته‌ایم که متخصصان به آنها پاسخ داده‌اند.
این درست است که چای و قهوه، دندان را می‌پوساند؟
دکتر کیوان ساعتی- متخصص دندانپزشکی ترمیمی
اگر چای به تنهایی و نه با قند یا شکر مصرف شود، هیچ آسیبی به دندان‌ها نمی‌رساند. چای یا قهوه در طولانی مدت باعث تغییر رنگ دندان‌ها به سمت زرد‌تر شدن می‌شود، ولی تأثیر مستقیمی بر پوسیدگی دندان‌ها ندارد.
آیا مسواک‌های برقی بهتر از مسواک‌های عادی دندان‌ها را تمیز می‌کنند؟
دکتر کیوان ساعتی- متخصص دندانپزشکی ترمیمی
خیلی‌ها فکر می‌کنند مسواک‌های برقی بهتر دندان‌ها را تمیز می‌کنند، اما چنانچه روش استفاده از مسواک، صحیح باشد هیچ تفاوتی بین مسواک ساده و برقی در برداشت پلاک غذایی از روی دندان‌ها وجود ندارد. البته برای برخی افراد مانند کسانی که دچار عقب‌ماندگی ذهنی یا معلولیت هستند و برای کودکان که توانایی کمتری در استفاده از مسواک معمولی دارند، مسواک برقی پیشنهاد مناسب‌تری است. این را هم در نظر داشته باشید که سفت مسواک زدن دندان‌ها نه‌تنها باعث تمیز‌تر شدن آنها نمی‌شود، بلکه به مینای دندان‌ها آسیب می‌زند.
این‌که برخی می‌گویند جنس دندان‌هایشان بد است یا عوامل ژنتیکی باعث پوسیدگی دندان‌هایشان می‌شود، درست است؟
دکتر علی مرسلی- دندانپزشک
برخلاف تصور عموم، نقش ژنتیک مختص به جنس دندان‌ها نیست. ژنتیک بر میزان مصرف مواد قندی ما تأثیر می‌گذارد. مطالعات نشان داده‌اند که برخی افراد به‌طور ژنتیکی تمایل بیشتری به مصرف مواد قندی دارند. سوخت و ساز بدن آنها بیشتر روی مصرف قندها تنظیم شده است. طبیعتا ژنتیک روی جنس، استحکام و در معرض پوسیدگی بودن دندان‌های ما هم تأثیر دارد. برخی افراد به‌طور ژنتیکی مینای دندان ضعیف‌تری دارند. بعضی‌ها هم به دلیل شلوغی دندان‌ها، تماس‌های نامناسب دندان‌ها و شکل قرارگیری دندان‌ها در فک، مستعد گیرغذایی و حضور نواحی غیرقابل تمیز شدن در بین دندان‌ها و در ادامه پوسیدگی هستند.
ژنتیک از مسیر ژن‌های چشایی ما هم می‌تواند روی پوسیدگی دندان‌هایمان تأثیر داشته باشد. در افرادی که از نظر ژنتیکی قادر به درک مزه‌های متنوع‌تری هستند، گفته می‌شود تمایل به مواد قندی و در نتیجه پوسیدگی کمتر است. همچنین قوام و ترکیبات بزاق را تا حد زیادی ژنتیک تعیین می‌کند و این قضیه نسبت مستقیمی با پوسیدگی دارد. علاوه بر این میکروب‌ها عامل شروع پوسیدگی دندان‌ها هستند و دستگاه ایمنی ما تعیین و محدود می‌کند که چه نوع میکروب‌هایی به‌طور طبیعی داخل دهان خود داشته باشیم. اساس دستگاه ایمنی بر ژنتیک ما بنا نهاده شده است. بنابراین ژنتیک از مسیر دستگاه ایمنی و حضور میکروب‌ها هم می‌تواند بر شیوع پوسیدگی افراد مختلف تأثیر داشته باشد. امروزه دانشمندان در تلاش هستند که بتوانند با شناسایی این مسیرها واکسن ضد پوسیدگی را تولید کنند.
چرا گاهی بعد از درمان‌ریشه (عصب کشی) هنوز
درد داریم؟
دکتر جمیله قدوسی
متخصص درمان ریشه و استاد دانشکده دندانپزشکی مشهد
برای پاسخ به این سوال ابتدا باید قدری با ساختار دندان آشنایی پیدا کنیم. دندان از دوقسمت تاج (آن‌چه در محیط دهان قابل رؤیت است) و ریشه (بخشی که درون استخوان قرار دارد) تشکیل شده است. درون دندان بافت زنده مغزی وجود دارد. درمان ریشه دندان به معنی خروج بافت زنده داخلی دندان (شامل عروق و اعصاب) و سپس پاکسازی و پرکردن فضای داخل دندان است. عروق و اعصاب داخل دندان از استخوان اطراف وارد دندان می‌شوند. بنابراین پس از قطع و خارج کردن این بافت زنده طبیعی است که در استخوان اطراف به‌دلیل آسیب بافتی، التهاب ایجاد شود که دردهای پس از درمان ریشه را به دنبال دارد. در صورتی که دندان به هنگام درمان زنده باشد و عفونتی در کار نباشد، انتظار می‌رود این التهاب حداکثر تا ۱۰ روز پس از درمان فروکش کند. ولی گاهی به دلیل عفونی بودن دندان امکان ایجاد آبسه پس از درمان ریشه وجود دارد که با نظر دندانپزشک شاید نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک باشد. دردهای پس از درمان ریشه که ناشی از این التهاب است سبب حساس شدن دندان به ضربه می‌شود و معمولا فرد به هنگام جویدن غذا احساس ناراحتی می‌کند. توصیه می‌شود حتی‌الامکان با دندانی که به تازگی درمان ریشه شده غذا جویده نشود .
در دندان‌های بدون عفونت سیر درد از دقایقی پس از درمان ریشه شروع شده تا ۲۴ ساعت اول به اوج می‌رسد و پس از آن فروکش می‌کند. توصیه می‌شود بلافاصله پس از درمان این موارد از داروهای ضد التهاب مانند ایبوبروفن استفاده شود، ولی در صورتی که درد با تأخیر یک تا ۲ روز ایجاد شد و روز به روز شدت پیدا کرد، بهتر است حتما با مشورت دندانپزشک از آنتی‌بیوتیک استفاده شود.