محمدامین زارعی روزنامهنگار
در روزگار امروز شاید کمتر کسی را بتوان پیدا کرد که از نحوه و نوع استفاده از تجهیزات نوین ارتباطی و کارکردشان ناآگاه باشد. اساسا تکنولوژیها آمدهاند که سختیها و مشقات زندگی روزمره را بکاهند، گرچه در برخی موارد خودشان شدهاند یکی از مشقات زندگی. البته منظور ما از تکنولوژی در این نوشته، آن بخشی است که درخدمت گسترش سطح آسایش زندگی است نه آنکه زندگی را سردتر و صدالبته انسان را تنهاتر کرده است. به همین ترتیب شعار تشکیل و گسترش دولت الکترونیک زیاد و زیادتر شده و قراربوده و است که امور اداری مردم که توسط نهادها و سازمانهای مختلف درحال انجام است را کاسته یا با ابزارهای نوین به انجام برساند که لزوما به شفافیت بیشتر امور منجر خواهد شد. شفافیتی که از رانتها و رابطه بازیها کاسته و میزان مراجعه و رودررو شدن مردم و کارکنان نهادها و سازمانها را کاهش داده و تبعات این رودررویی را نیز از بین میبرد. نظام اداری کشور ما که به بروکراسی بسیار پیچیدهای گرفتارشده، همه کارشناسان را دغدغهمند کرده که دوایی برای این درد پیدا کنند و چه درمانی بهتر از نسخه « دولت الکترونیک ».
البته سالها پیش که هنوز ابزارهای ارتباطی چنین وسعتی نیافته بودند، در اقدامی درست و بجا، مسئولان اقدام به تمرکززدایی در بخش ارایه خدمات حاکمیتی به مردم کردند بهطوری که هر سازمان و نهادی که به نحوی مورد مراجعه مردم بود، سعی کرد در وسع خود اقدام به تشکیل دفاتری کند تا این دفاتر وظیفهشان ارایه خدماتی باشد که قبلا توسط نهادهای عریض و طویل حاکمیتی و صدالبته با صفهای طولانی و گاه پردردسر عرضه میشد. دفاتری مثل دفاتر پلیس+10، دفاتر الکترونیک شهر، دفاتر خدمات بیمه تأمین اجتماعی، دفاتر خدمات قضائی و... . که امروزه محل مراجعه مردم هستند به دلیل تعدد و تکثرشان خود اسباب زحمت شدهاند. درحالیکه طبق قانون دستگاههای اجرایی موظفند خدمات الکترونیکی خود را از طریق دفاتر پیشخوان دولت به صورت متمرکز ارایه دهند. یکی از دلایل راه اندازی این دفاتر، جلوگیری از موازیکاری دستگاههای دولتی و حرکت به سوی دولت الکترونیک بیان شدهاست.
میتوان لمس کرد که با پیشرفتهای چشمگیر تکنولوژیهای ارتباطی و دسترسی آسان به این ابزارها، ادامه روشهای سنتی ارایه خدمات که در این دفاتر کماکان پابرجاست چقدر مردم را میآزارد. درحالیکه بسیاری از خدمات فعلی این دفاتر و خدمات متمرکز شده در سازمانها و نهادها امکان الکترونیکی شدن را دارند. البته این الکترونیکی شدن نیز باید حساب شده باشد تا تعدد نرمافزارها و اپلیکیشنهای متعدد و متنوع هم باعث سردرگمی مخاطبان نشود. امروز همه ما شمارهها، کدها، شناسهها، حسابها و... متعددی داریم که بسیاری ازآنها امکان تجمیع شدن دارند، چراکه همه ایرانیان صاحب کدملی هستند و چه چیز بهتر از اینکه کد ملی معرف و شناسه هر ایرانی در سازمانها و نهادها باشد و دیگر از بردن کپی مدارک و دوقطعه عکس معاف شویم.