صدور مجوز سفر رهبر شیعیان نیجریه به هندوستان برای پیگیری روند درمان، شاید تنها اقدامی باشد که طی 4سال گذشته از پرجمعیتترین کشور قاره آفریقا درخصوص رعایت حقوق شیعیان ساکن آن مشاهده شده است. جولای 2014 میلادی بود که خبر حمله ارتش نیجریه به تظاهرات روز قدس در شهر زاریا و کشتار شیعیان این شهر، نام شیخ ابراهیم زکزاکی را بر سر زبانها انداخت. در بخشی از عکسها و فیلمهای منتشره از این کشتار، مردی در دهه ششم عمر خود را میشد دید که روی زمین نشسته و درحالیکه از ناحیه شکم بشدت زخمی شده بود همچنان سعی در حفظ آرامش چهره خود داشت. این درحالی است که رهبر جنبش اسلامی شیعیان نیجریه در آن صحنه علاوه بر تحمل درد، ساعاتی قبل از آن شهادت سه فرزند خود را به چشم دیده بود و شاید دقیقا به دلیل همین مصیبتهای پیدرپی بود که نام شیخ ابراهیم زکزاکی در مدتی کوتاه سر زبان مسلمانان خصوصا شیعیان جهان افتاد.
یک ششم جمعیت قاره سیاه در نیجریه
قاره سیاه یکمیلیارد و 300میلیون نفر جمعیت دارد، یعنی حتی کمتر از جمعیت دو کشور چین یا هند. از این تعداد 40درصد آفریقاییها مسلمان، 45درصد مسیحی و باقی را نیز پیروان مذاهب بومی آفریقایی تشکیل میدهند. مسلمانان عمدتا در شمال این قاره ساکن هستند، اما جالب است بدانید همه کشورهای مسلمان این قاره مستقلا به اندازه نیجریهای که حداقل نیمی از جمعیت آن مسیحی هستند صاحب جمعیت مسلمان نیست. درواقع نیجریه با جمعیتی بالغ بر 200میلیون نفر، یک ششم جمعیت کل قاره را در خود جای داده است و از این تعداد نیز نزدیک به نصف جمعیت آن را مسلمانان تشکیل دادهاند. در میان مسلمانان قاره و طبیعتا نیجریه نیز اکثریت با اهل تسنن است، هرچند که طی سالهای اخیر جمعیت شیعیان قاره سیاه سیری رو به فزونی داشته که این رشد را در همین نیجریه نیز میتوان مشاهده کرد. از جمعیت حدودا 100 میلیونی مسلمانان نیجریه چیزی در حدود 10درصدش را شیعیان تشکیل دادهاند که رقم قابل توجهی در کشورهای قاره آفریقا محسوب میشود.
متأثر بودن شیعیان نیجریه از ایران
شاید درست به دلیل همین عدد بزرگ است که برخلاف دیگر کشورهای مسلمان قاره که با وجود تفوق عددی محسوس اهل تسنن، سختگیری خاصی بر شیعیان روا داشته نمیشود، در نیجریه مسلمانان شیعه مذهب تحت شدیدترین فشارها هستند و کوچکترین اعتراضهایشان نیز با خشونت سرکوب میشود. رشد تشیع در قاره آفریقا به عوامل مختلفی متکی بوده که هر یک در جای خود محل بحثی مفصل میتواند باشد، اما مورد اقبال قرار گرفتن این مذهب در نیجریه را بادرصد بالایی از یقین میتوان متاثر از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و البته تلاشهای شخص شیخ ابراهیم زکزاکی که تحتتأثیر شیعیان ایران است قلمداد کرد. براساس برخی برآوردها نزدیک به 30میلیون نفر از جمعیت مسلمانان آفریقا را شیعیان تشکیل دادهاند که از این میان شیخ زکزاکی و شیعیان نیجریه را بیشک باید در خط مقدم مبارزه با فشارهای سیاسی و اجتماعی به شمار آورد.