سهیلا روزبان روزنامهنگار
مدام نسبت به آینده خود نگران هستید. هر ماه سر برج که میرسد شرایط سختتری را نسبت به ماههای گذشته تجربه میکنید. فرزند که داشته باشید، شرایط برایتان سخت میشود و با خود میگوید بدا به حال نسل بعد. مرکز پژوهشهای مجلس هم گفته در یکسال گذشته 10درصد به جمعیت زیر خط فقر مطلق اضافه شده و حالا 40درصد از جامعه در فقر مطلق زندگی میکنند. آمارهای اقتصادی دلگرم کننده نیست. از رشد منفی اقتصاد گرفته تا تورم. آمارهایی که بخش زیادی از آن حاصل تصمیمات اشتباهی است که گویا ارادهای برای توقف آنها نیست.
از سیاست چندنرخی ارز گرفته تا یارانهای که سالهاست پرداخت میشود، اما هیچ حاصلی نداشته است. آنگونه که آمارها نشان میدهد در سال 98 بهازای هر ایرانی 10.9میلیون تومان یارانه پرداخت خواهد شد. 7.9میلیون تومان آن بهعنوان یارانه پنهانی است که در قالب اختصاص ارز به واردات کالاهای اساسی، دارو و اختلاف قیمت حاملهای انرژی نظیر بنزین و گاز با قیمت جهانی پرداخت میشود. قرار بود که پرداخت این حجم از یارانه به بهبود سطح معیشتی مردم بهویژه در دهکهای درآمدی پایین منجر شود، اما حتی اگر نگاهی سطحی به وضع معیشتی مردم داشته باشید، میبینید که خبری از افزایش سطح رفاه بهویژه در دهکهای فقیر نیست. دهکهای بالای درآمدی که گفته میشود کمتر از 5درصد جامعه را به خود اختصاص میدهد، هر روز شرایط برایشان بهتر میشود و حتی سهم بیشتری از یارانهها را به خود اختصاص میدهند. برآورد شده که ســهم خانوارها از یارانه پنهان در دهک غنی 21میلیون تومان و سهم خانوادههای دهک فقیر 3میلیون تومان در سال است. این دستاورد درحالی است که دولت در یکسال گذشته تمام تمرکز خود را صرف اجرای سیاستهای حمایتی و تدوین بستههای مختلف کرده است. بودجه عمران به نفع یارانههای نقدی و غیرنقدی هزینه شد و اما نتیجه آن برای سیاستگذار به هیچ وجه جالب نیست. دولت توان خود را صرف حمایت از طبقات فقیر کرده، اما نهتنها نتوانسته آنها را در جایگاه قبلی حفظ کند، بلکه شرایط برای آنها بدتر هم شده است. یارانهای که پرداخت کرده، سودش به جیب دلالها و واسطهها رفته یا در ایدهآلترین شرایط نصیب دهکهای پولدار جامعه شده است. حالا دیگر خبری از طبقه متوسط جامعه نیست و جامعه ایران کاملا دو قطبی شده است. جامعهشناسان نسبت به تبعات اجتماعی حذف دهکهای 4 تا 7 هشدار میدهند و میگویند تا دیر نشده، باید چارهای برای این وضع اندیشید. شاید زمان آن رسیده که سیاستهای گشایشی دولت پذیرفته پرونده رانتهایی که پرداخت یارانه در اقتصاد ایران ایجاد کرده، بسته شود و صرف ایجاد رونق و توسعه اقتصادی شود.