امیرالدین روح‌‌نواز معاون جذب و سازماندهی سازمان داوطلبان
حضور موثری از سازمان‌های مردم نهاد را در موضوع سیل شاهد بودیم. این را می‌توان جزو نخستین حرکت‌های منسجم و هماهنگ دانست. در ماجرای سیل ضمن آن‌که سازمان امور اجتماعی وزارت کشور زمینه تعامل را به وجود آورد، هلال‌احمر هم براساس تفاهمنامه‌های خود با تشکل‌ها، بستر حضور آنها را در صحنه فراهم کرد.
بخشی از تشکل‌ها در زمان حادثه فعالیت مردمی انجام می‌دهند؛ یعنی کارشان به شکلی که در چارچوب فعالیت‌های از پیش طراحی شده قرار گیرند، نیست؛ حضور آنها مقطعی و در زمان حادثه و برحسب احساساتی است که در جامعه ایجاد می‌شود. در گذشته، این عملکرد انسجام لازم را نداشت و در نتیجه تاثیرگذاری آن کم بود. اما در تجربه سیل، همه تشکل‌ها قبل از حضور در منطقه، نوع و میزان خدمات خود را اعلام می‌کردند. جمعیت هلال‌احمر هم براساس نیاز، مکان‌هایی را برای ارایه خدمات مشخص می‌کرد. می‌توان گفت که عمده خدمات سَمن‌ها به خدمات پشتیبانی و بازتوانی بر می‌گشت. تعداد این تشکل‌ها رفته رفته زیاد شد و در خوزستان به اوجِ خود رسید.
نوع تعاملاتی که در جریان سیل به وجود آمد، آن را با بقیه حوادث متفاوت کرد. نمونه این تعامل‌ها، بحث اخذ مجوز برای جمع‌آوری کمک بود. زمانی که تشکل‌ها علت مجوز گرفتن برای جمع‌آوری کمک‌ها را متوجه می‌شدند، با همکاری لازم عمل می‌کردند. اگر این موضوع با تعامل پیش نمی‌رفت، طبیعتا دلخوری پیش می‌آمد.
شاید در روزهای اول مقداری ناهماهنگی وجود داشت؛ اما در خوزستان نیازسنجی‌ها براساس اعلام نیاز مرکز کنترل و هماهنگی عملیات سازمان امدادونجات صورت می‌گرفت و سازمان‌های مردم نهاد در قالب همان نیازهای اعلام شده، اقدامات لازم را انجام می‌دادند. به این شکل نبود که مثل زلزله کرمانشاه یا تجربه‌های پیش از آن، هر کس چیزی را که تشخیص می‌دهد به منطقه حادثه‌دیده ببرد و پخش کند. تمام اقدام‌ها براساس نیاز و الگوهای مصرفی که سازمان امدادونجات اعلام می‌کرد، انجام می‌شد. ما بارها با تشکل‌هایی مواجه شدیم که به دنبال برطرف کردن نیازها متناسب با اعلام نیازها بودند. به این شکل کمک‌ها تخصصی‌تر ارایه می‌شد و در نتیجه آسیب‌دیدگان با سرعت بیشتری خدمات دریافت می‌کردند.
غیر از وقفه‌ای که در اوایل دهه 90 رخ داد، جمعیت هلال‌احمر -به عنوان یکی از قدیمی‌ترین سازمان‌های مردم نهاد که سابقه آن نزدیک به یک قرن است- همواره تجربه خوبی در تعامل با سایر نهادهای مردمی داشته است. هلال‌احمر در‌سال 82 اولین دستورالعمل خود را در تعامل با تشکل‌های غیردولتی تعریف کرد. بعد از انعقاد تفاهمنامه‌ها، پروژه‌های مشترکی اجرا می‌شد که تا 60درصد هزینه آن پروژه‌ها -اعم از نیروی انسانی، تجهیزات و هزینه‌های مستقیم مالی- را هلال‌احمر پرداخت می‌کرد. این مهم با دو هدف انجام می‌شد: جلوگیری از موازی کاری و توان افزایی.
این مسأله نشان می‌دهد که هلال‌احمر درراستای تعامل با تشکل‌های غیردولتی از سال‌ها پیش استراتژی تنظیم کرده است. درحال حاضر هم براساس برنامه‌های 5ساله، جمعیت خود را موظف میداند که با سازمان‌های مردم نهاد تعامل
داشته باشد.
نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که در سنوات گذشته دولت به منظور ایجاد بسترهای لازم برای توسعه نهادهای اجتماعی اقداماتی مثل تأسیس و حمایت از سازمان‌های مردم نهاد را انجام داد. سازمان مدیریت در دهه هشتاد از هلال‌احمر کمک خواست تا در ایجاد انسجام و هماهنگی در هدایت تشکل‌های غیردولتی کمک‌کارِ دولت باشد که این کار هم در آن زمان انجام شد.
امروزه یکی از پایه‌های اساسی در اجرای برنامه‌های جمعیت هلال‌احمر تعامل و تفاهم با تشکل‌های غیردولتی و موسسات خیریه است. در این زمینه تفاهمنامه‌ای هم با مجمع خیرین منعقد شده که طی آن شعب استانی مجمع راه‌اندازی می‌شود.
شاخص توسعه اجتماعی برای کشورها، ایجاد نهادهای اجتماعی است که تحت عنوان سازمان‌های مردم نهاد از آن یاد می‌شود. درواقع یکی از شاخص‌های کشورهای توسعه یافته، نهادسازی در این حوزه است. خوشبختانه ما در ایران در این حوزه به خوبی پیش می‌رویم و سرعت رشد مناسبی داریم و هر روز هم تعاملات‌مان بیشتر می‌شود.