یکی از موسسههای فعال در سیل 98 موسسه خیریه نیک گامان جمشید بود. ارسال اقلام توانبخشی، بهداشتی، دارویی، غذایی و پوشاک به استانهای گلستان، لرستان و خوزستان؛ حضور و نظارت مستقیم مدیرعامل موسسه در مناطق؛ ارسال وسایل توانبخشی مثل عصا، واکر، توالت فرنگی و ارسال 600 پنکه و 570 کلمن آب 12 لیتری و یک تن برنج ازجمله خدمات این موسسه به حساب میآید. جمع کمکهای نقدی و غیرنقدی نیکگامان جمشید در حادثه سیل، بیش از 14میلیارد ریال ثبت شده است. اشکان تقیپور، مدیرعامل موسسه خیریه نیکگامان جمشید است. او میگوید: «نظارت هلالاحمر باعث پاسخگویی شد، چون سازمانهای مردمنهاد دیدند که چوب لای چرخ آنها گذاشته نمیشود. آنها هدفهای خود را دنبال و از موازیکاری پرهیز میکردند. نقش خوب هلالاحمر این بود که تسهیلگر بود. هلالاحمر آقابالاسر نبود، حلال مشکلات بود. تجربه سیل باعث شد سازوکاری آغاز شود که موسسات خیریه کنار هم و در ادامه کنار هلالاحمر قرار گیرند.» تقیپور در این گفتوگو از عملکرد سلبریتیها در حوادث هم حرف میزند.
آقای تقیپور؛ اگر بخواهیم عملکرد تشکلهای مردمنهاد را در حوادث بررسی کنیم، کجا میتوانیم از همدلی و تعامل حرف بزنیم؟ درواقع ما در کدام حوادث تجربه تعامل داشتهایم؟
به نظر من، ماجرای تعامل سازمانهای مردمنهاد در کرمانشاه شروع و موازیکاریها کمتر شد. اما خب به خاطر اینکه فضای مجازی قدرت زیادی پیدا کرده بود، از طرفی هم مشکلاتی به وجود آمد. احساسات جریحهدار شد و خیلیها تکروی کردند و قدرت نظارتی کمتر شد، برای همین هماهنگی بین سمنها زیاد نبود؛ اما این شروع ماجرا بود. درسی که از زلزله کرمانشاه گرفته شد، نقطه عطفی در ماجرای سیل ایجاد کرد؛ آن هم آشتی سمنها با نهادهای مرتبط کمکرسان بود. در سیل و در ابتدای کار وقتی بحث مجوزگرفتن از دادستانی مطرح شد، برخیها گارد گرفتند؛ اما سازمان داوطلبان هلالاحمر هوشمندانه وارد و مجوزها به راحتی ارایه شد. اهالی سازمان داوطلبان پای کار بودند و برای ارایه مجوز سختی نمیگرفتند. آنها همراهی تمام و کمالی با موسسات داشتند و هیچ نگاه دولتی و غیردولتی به
وجود نیامد.
و نتیجه ورود هلالاحمر به ماجرا؟
نظارت هلالاحمر باعث پاسخگویی شد، چون سازمانهای مردمنهاد دیدند که چوب لای چرخ آنها گذاشته نمیشود. آنها هدفهای خود را دنبال و از موازیکاری پرهیز میکردند. نقش خوب هلالاحمر این بود که تسهیلگر بود. هلالاحمر آقابالاسر نبود، حلال مشکلات بود. تجربه سیل باعث شد سازوکاری آغاز شود که موسسات خیریه کنار هم و در ادامه کنار هلالاحمر قرار گیرند.
و حتی چهرههای فرهنگی-ورزشی هم با اعلام شماره حسابهای شخصی خداحافظی کنند...
بله، دقیقا. سلبریتیها و چهرهها هم دست از تکروی کشیدند. عدالت اجتماعی حکم میکند که کمکها یکپارچه صورت گیرد. کمکهای نامتوازن شکاف به وجود میآورد. چون ما معمولا بیشتر برمبنای احساسمان کار کردهایم، این ضررها پیش آمده است. وقتی بحث عدماطمینان به نهادهای حمایتی پیش میآید، ما میگفتیم که هلالاحمر وظیفه ذاتیاش کمکرسانی است. آدمهایی در آن فعالیت میکنند که یاد گرفتهاند در چنین شرایطی چه کاری انجام دهند. هرچقدر هم بدبینانه بخواهیم نگاه کنیم، بالاخره منابع به دست آسیبدیدگان میرسد. اما وقتی چهرهها و خیریههایی که تخصصی در بحران ندارند و با نیت خوبشان برای نخستین بار وارد منطقه میشوند، خیلی انرژی و منابع هدر میرود. آنها ناخودآگاه ضرر میرسانند و روند امدادرسانی را سخت میکنند.