خروج آمریکا از پیمان منع گسترش موشکهای هستهای میانبرد، ترس جهان از آغاز مسابقه تسلیحات اتمی میان روسیه و ایالات متحده را برانگیخت، هرچند واشینگتن ادعا میکند مسکو سالهاست که رسما از این پیمان خارج شده و به تحقیق روی همه موارد منع شده در پیمان مشغول است. اینکه عاقبتِ خروج آمریکا از پیمان فوق به کجا خواهد انجامید و دو ابرقدرت هستهای چه سطحی از قابلیتهای خود در آوردگاه سلاحهای هستهای را به رخ طرف مقابل خواهد کشید، سوالی است که این روزها خیلیها به دنبال یافتن پاسخی برای آن هستند. اما نکتهای که طی دو سه ماه اخیر نگرانیها را افزایش داده نه رقابت هستهای یا حتی چشم و همچشمی ترامپ و پوتین برای اثبات برتری خود در این حوزه، بلکه وقوع اتفاقات عجیب در صنایع نظامی روسیه است. وقایعی که بیش از یک ماه پیش با آتشسوزی در زیردریایی اتمی آغاز و همین اواخر به آتشسوزی در یک کشتی جنگی و انفجار در تأسیسات نظامی - اتمی واقع در شمال این کشور منتهی شد و این سوال را به ذهن خیلیها آورد که در روسیه چه خبر است؟
تکثیر انبوه چرنوبیل
سوانح منجر به خسارت و مرگ پرسنل نظامی در هیچ کشوری موضوع عجیبی نیست و با وجود رعایت همه نکات ایمنی همواره ضریبی هرچند ناچیز برای احتمال وقوع چنین حوادثی در نظر گرفته میشود. اما اینکه فقط مدت کوتاهی بعد از پخش سریال پرطرفدار «چرنوبیل» که بیکفایتی، پنهانکاری و ضعف تکنولوژیکی اتحاد جماهیر شوروی را عامل وقوع یک فاجعه هستهای به جهانیان معرفی کرد، شاهد وقوع سوانح سریالی در صنایع نظامی روسیه هستیم، یا تصادفی نه چندان جالب است یا... خب احتمالا ذهنهای خلاق و سینمایی هم اکنون مشغول فکر کردن به گزینه امکان وقوع خرابکاری در تأسیسات روسیه هستند. ذهنیتی که چندان هم نمیتواند بعید و دور از واقعیت باشد و در اسناد منتشر شده از سوی سایتهایی چون ویکی لیکس، کم و کیف برخی از این عملیاتها مدتهاست که با ذکر جزییات در اختیار مردم جهان قرار گرفته است.
سانحه یا خرابکاری؟
روسیه تاکنون موضع خاصی در برابر سوانح فوق اتخاذ نکرده و همه آنها را حوادثی عادی خوانده است. اما جالب اینجاست که مسکو به سیاق سیاستهای دوران اتحاد جماهیر شوروی ابتدا هستهای بودن وقایع فوق را تکذیب کرده و پس از گذشت چند روز تلویحا مهر تصدیق بر شایعات موجود زد. بیش از یک ماه قبل واقعه آتش گرفتن باتری در زیردریایی اتمی این کشور جان 14نفر از نیروهای زبده ارتش روسیه را گرفت. چند روز پیش آتشسوزی هنگام آزمایش سوخت مایع در یک کشتی کشته شدن 5 نفر از کارکنان شرکت روس اتم را در پی داشت و نهایتا انفجار اخیر در سیبری بهرغم وجود تلفات اولیه پایین، باعث شد دولت دستور تخلیه شهرها و روستاها تا شعاع 20 کیلومتری را صادر کند. اگر بخواهیم با دیده خوشبینی به قضایا نگاه کنیم همه این موارد سوانحی اجتنابناپذیر جلوه میکنند. هرچند بعید است خود روسها تا این حد خوشبین باشند، حتی اگر در رسانهها چنین وانمود کنند.