هر گاه از تاریخ مبارزات مردم هندوستان بر ضد استعمار انگلستان و تلاش آنها برای کسب استقلال سخن به میان می‌آید، پیش از هر چیز نام رهبران این جنبش در اذهان درخشیدن می‌گیرد. چندان بیراه هم نیست زیرا همواره این نخبگان هستند که توده مردم را به حرکت واداشته، مسیر درست را برای نیل به مقصود پیش روی پیروان می‌گشایند. درست بر همین اساس است که امروز نام مهاتما گاندی، جواهر لعل نهرو و محمدعلی جناح به‌ عنوان رهبران استقلال هند -و پاکستان- بر تارک تاریخ ثبت و ضبط شده است. اما جالب است بدانید که در همین ماجرای مبارزات استقلال‌طلبانه مردم هندوستان نام یک شخص به دلایل مختلف چندان که باید و شاید پر رنگ نشده و به‌رغم تاثیرگذاری، عمدا یا سهوا به بایگانی فراموشی تبعید شده است.  
همراه اما نه همقدم با گاندی
همان‌طور که در مقدمه نیز اشاره شد، شنیدن نام‌هایی چون نهرو، گاندی و جناح بلافاصله مبارزات مردم هند را در راه کسب استقلال از انگلستان به ذهن متبادر می‌کند، اما احتمالا شنیدن نام «سبهاش چندربوس» تنها باعث نقش بستن یک علامت سوال بزرگ مقابل چشم‌ها می‌شود! اما به راستی چندربوس کیست؟ 74‌ سال پیش در چنین روزی، برابر 18 آگوست 1945میلادی، یک هواپیمای کوچک در جزیره تایوان سقوط کرد و همه سرنشینان آن کشته شدند که یکی از آنها سبهاش چندربوس بود. انقلابی ملی‌گرای اهل هندوستان که حتی سابقه ریاست بر کنگره ملی هند در ‌سال 1938 میلادی نیز در کارنامه‌اش دیده می‌شود. چندربوس همچون مهاتما گاندی استقلال هند را تنها هدف زندگی‌اش قرار داده بود؛ هر چند در روش چندان با مرام و مسلک گاندی همراهی نداشت. شاید دقیقا به همین دلیل بود که با شروع جنگ جهانی دوم بر اساس سیاست «دشمنِ دشمن من، دوست من است» به سمت آلمان نازی متمایل شد و با سفر به برلین مقدمات تشکیل ارتش ملی هند را پایه گذاشت.
کسب استقلال با کمک ژاپن
چندربوس به سبب بُعد مسافت میان آلمان و هند، همچنین درگیرشدن آدولف هیتلر در جبهه روسیه، با توجه به پیروزی‌های چشمگیر ژاپن در شرق آسیا تصمیم گرفت تخم‌مرغ‌های خود را در سبد امپراتوری ژاپن بگذارد. تلاش او برای تشکیل یک ارتش ملی و آزادیبخش هندی با کمک ژاپنی‌ها تا حد بسیار زیادی به نتیجه رسید و نیروهای تحت امرش به لحاظ تنوع قومیت، زبان، دین و حتی جنسیت بسیار شبیه به رنگارنگی موجود در هندوستان بودند. در این دوران افکار و شعارهای چندربوس در نزد مردم هند طرفداران بسیاری یافته، همچنین افسانه‌هایی با موضوع فرارهای پی‌در‌پی‌اش از دست ماموران انگلیسی محبوبیت فوق‌العاده‌ای برایش به ارمغان آورده بود. اما همه اینها با مرگ نابهنگام‌اش طی حادثه سقوط هواپیما به پایان رسید، هر چند تا مدت‌ها مردم هندوستان عقیده داشتند ماجرای مرگ چندربوس فریبی بیش نیست و او به‌زودی با ارتش ملی هند برای نجات آنها بازخواهد گشت. کنگره ملی هند هرگز ایدئولوژی  او را درخصوص همکاری با آلمان نازی تأیید نکرد.