رمان

آرزوهای بزرگ
انتشارات «پنجره» در دهه 70 کتابی از جان فاولز، نویسنده انگلیسی به اسم «برج عاج» منتشر کرد. مقدمه این کتاب را مرحوم ایرج کریمی، منتقد و کارگردان سینما، نوشته و در مقدمه آورده بود جان فاولز متاسفانه در ایران شناخته‌شده نیست و کتابی از او ترجمه نشده . «برج عاج» در واقع  نخستین کتابی بود که از او ترجمه می‌شد. بعد از آن،  اواخر  سال گذشته بود که پیمان خاکسار «مجوس» را از این نویسنده ترجمه و منتشر کرد. جان فاولز به‌شدت تحت‌تأثیر قصه‌گویی انگلیسی و آثار دیکنز بود؛ تا جایی که یکی از دانشجویانی که درباره «مجوس» کار می‌کرد، بعدها به فاولز می‌گوید کتاب شما تحت‌تأثیر «آرزوهای بزرگ» دیکنز است و جالب اینجاست جان فاولز هم می‌پذیرد. درواقع او تأثیرپذیری‌اش را از نویسندگان بزرگ پنهان نمی‌کرد. عاشق شکسپیر بود و آثارش هم ارجاعات بی‌شمار به آثار این شاعر و نمایشنامه‌نویس شهیر انگلیسی دارد؛ خصوصا نمایشنامه‌ «طوفان». رمان «کلکسیونر» را هم که براساس «طوفان» شکسپیر نوشته است. در هر حال، این رمان دومین رمانی بود که جان فاولز نوشت، هرچند قبل از «مجوس» منتشرشد. کتاب موفقیت بسیاری پیدا کرد، فاولز را به شهرت رساند و منتقدان از آن به‌عنوان نخستین تریلر روانشناسانه مدرن نام بردند. ماجرای این کتاب، داستان عشق بیمارگونه کارمند تنهایی به دختری زیبا و دانشجوی هنر است. کار مرد جمع‌کردن پروانه است و دختر را هنرمندانه‌ترین شکارش می‌داند.

کلکسیونر
نویسنده: جان فاولز
ترجمه: پیمان خاکسار
انتشارات: چشمه
قیمت: 56‌هزار تومان
305 صفحه

خاطره

به من می‌گفتند «بلقیسو»
بلقيس سليمانی با نخستين رمانش، «بازی آخر بانو» نظر بسياری از منتقدان را به خود جلب كرد و به علت همين رمان بود كه ‌سال 1385 جايزه بهترين رمان بخش ويژه جايزه ادبی اصفهان را دريافت كرد. رمان «بازی آخر بانو» يكي از بهترين آثار دهه 80 است. سليماني قصه‌گويي و صحنه‌پردازی را در كنار روايت‌های ذهني راوی هميشه مدنظر دارد. آثار داستاني او هرگز خالي از ماجرا نبوده و هيچ‌وقت به حديث نفس و بيان حالات عاطفی بسنده نكرده است. از ديگر آثار او می‌توان به رمان‌های «خاله‌بازی»، «به‌ هادس خوش آمديد»، «سگ‌سالی» و «من از گورانی‌ها می‌ترسم» اشاره كرد. او از نخستين نويسندگان ايراني است كه قصه‌هايی را در فرم داستانك منتشر كرد و در اين زمينه نيز موفق بود. دو كتاب «بازي عروس و داماد» و «پسري كه مرا دوست داشت» ازجمله کتاب‌های داستانك‌های او هستند. در میان آثار او «نام کوچک من بلقیس»، خاطرات پراکنده‌ای است از این نویسنده در فصل‌های مختلف که با نامش آغازش می‌شود:   «نامم را در ‌سال 1346 گذاشتند بلقیس. چهار‌سال بعد از تولدم، صاحب شناسنامه شدم. آن‌طور که بزرگ‌ترها گفته‌اند و می‌گویند، آن چهار‌سال بدون سجل و هویت، مرا «بلقیسو» صدا می‌کردند و تا همین حالا هم که در سراشیب عمر قرار دارم، هنوز هم برخی اهالی روستا و قوم و خویش‌هایم همان «بلقیسو» صدایم می‌کنند.»

نام کوچک من بلقیس
نویسنده: بلقیس سلیمانی
انتشارات: ققنوس
قیمت: 25‌هزار تومان
224 صفحه

رمان

تراژدی مادرانه
آنا کوئیندلن، نویسنده و روزنامه‌نگار آمریکایی است که بابت ستونش در روزنامه «نیویورک تایمز» معروف به «عمومی و خصوصی»‌ سال 1922 جایزه «پولیتزر» را از آن خود کرد.‌ سال 1998 هم از رمان شبه‌خودزندگی‌نامه او به نام «یک چیز واقعی»، فیلمی با بازی مریل استریپ و رنه زلوگر ساخته شد. تعداد زیادی از رمان‌های کوئیندلن حول محور مادر و به‌خصوص مادر خودش است که در چهل سالگی، وقتی آنا فقط 19‌سال داشت، بر اثر ابتلا به سرطان درگذشت. رمان «همه بدون استثنا» روایت سرگذشت خانواده‌ای آمریکایی است که ماری بث، مادر خانواده، نقش کانونی و محوری در آن بازی می‌کند. در این رمان پرتره‌ای  از یک مادر، پدر، خانواده و پیامدهای ویرانگر و خشونت‌آمیز آنچه به نظر رفتارهای پیش‌پاافتاده این خانواده می‌آید، ترسیم می‌شود. «همه بدون استثنا» را تراژدی‌ای مادرانه می‌دانند. کوئیندلن ساده می‌نویسد و همین ساده‌نویسی برگ برنده او در روایت‌های ماهرانه‌اش هستند: «این زندگی من است؛ زنگ ساعت 5:30 با زمزمه مجری رادیوی خبر که می‌گوید در چاد کودتا شده و در تگزاس طوفان به پا شده، نواخته می‌شود. شوهرم کنارم تکان کوچکی می‌خورد، رویش را برمی‌گرداند، چند بار پلک بر هم می‌زند و یک ساعت دیگر هم می‌خوابد. حوله روبدوشامبری‌اش پای تخت قرار دارد؛ یک روبدوشامبر نخی طرح‌دار برای تابستان و یک روبدوشامبر کاموایی منگوله‌دار برای فصل سرما.»

همه بدون استثنا
نویسنده: آنا کوئیندلن
ترجمه: سعید کلاتی
انتشارات: نون
قیمت: 49‌هزار تومان
352 صفحه

نمایشنامه

مصائب انسان بودن
برتولت برشت یکی  از نویسندگان بزرگ سده بیستم جهان است؛ چهره‌ای دوران‌ساز که امروز از برجستگان عالم هنر به شمار می‌رود. برشت پی برده بود که با شیوه سنتی تئاتر نمی‌توان جهان امروز را آن‌گونه که هست روی صحنه آورد. پس خواهان دیگرگونی این هنر در تمام جنبه‌های آن بود. می‌خواست در گستره تئاتر «کافه را به هم بریزد» و با چندین دهه تفکر و نوشتن درنهایت در این امر هم موفق شد. او درواقع تبدیل شد به چهره‌ای که بعد از شکسپیر، امروزه بیش از دیگر نمایشنامه‌نویسان، آثارش روی صحنه می‌رود. عمر برشت به 60‌سال نرسید، اما آثار فراوانی از خود به جا گذاشت؛ 2‌هزار شعر، 48 نمایشنامه پایان‌یافته و 50 نمایشنامه ناتمام. او در آثارش غالبا رویکردهایی تمثیلی-فلسفی دارد و دشواری‌های انسان معاصر و مشکلات اجتماعی را مطرح می‌کند. برشت هرگز آثارش را کمال‌یافته نمی‌دانست، بلکه بیشتر به آنها به‌عنوان یک «آزمون» می‌نگریست. همان‌طور که دوستش، لیون فویشتوانگر در یادبودش گفته بود: «آثار او برانگیزاننده‌هایی است با هدف بحث با دیگران و سوق دادن آنها به سوی تفکر». «انسان نیک سچوان» هم یکی از همین نمایشنامه‌هاست که آن را از موفق‌ترین «آزمون»هایش می‌دانند. «شن‌ته» در این نمایشنامه به دنبال کارهای نیک است، اما در جامعه‌ای زندگی می‌کند که دشوار می‌توان نیک بود و نیک ماند.

انسان نیک سچوان
نویسنده: برتولت برشت
ترجمه: کامران جمالی
انتشارات: نیلوفر
قیمت: 26‌هزار تومان
172 صفحه

فلسفه

آیا  رنج  ما پایانی دارد؟
چرا شوپنهاور می‌گفت جهان ما بدترین جهان ممکن است؟ ماجرای کتاب تندی که درباره زنان نوشت، چه بود؟ کار ما و مکافات عمل چیست؟ دن براون بهتر است یا شکسپیر؟ قمار پاسکال بر سر وجود خدا چه بود؟ آیا رنج پایانی دارد؟ بحث درباره اینها و ده‌ها موضوع جالب دیگر را در کتاب «سرهم بندی نکن!» بخوانید؛ مثلا با مطالعه این کتاب کشف می‌کنید عمیق‌ترین اندیشمندان تاریخ ادعا کرده‌اند که ماده وجود ندارد، اسب تک‌شاخ وجود دارد و ذهن روی رفتار اثر ندارد! آیا بعضی ایده‌ها صرفا مشتی نظریات سرهم‌بندی‌شده نیستند؟ شاید هم اصلا رسیدن به حقیقت کار ساده‌ای نیست. در کتاب «سرهم‌بندی نکن» قرار است ببینیم ماجرا چیست. این کتاب به قول مارتین کوهن، نویسنده کتاب «101 مسأله فلسفی»؛ «بوفه‌ای است از مسائل اشتهاآور که سادگی ظاهری برخی ایده‌های فلسفی را کنار می‌زند و تا عمق آنها پیش می‌رود. اما درباره نویسنده کتاب، گری هیدن باید گفت او روزنامه‌نگار و پژوهشگری فعال در حوزه فلسفه و اهل انگلستان است. هیدن برای نشریات متعددی قلم زده و تجربه‌های روزنامه‌نگاری‌اش این توانایی را به او داده که عمیق‌ترین مسائل بشری را با ساده‌ترین زبان بیان کند. «سرهم‌بندی نکن!» با عنوان فرعی «ایده‌هایی عجیب از فیلسوفان بزرگ» نخستین کتابی است که از این نویسنده به فارسی ترجمه و منتشر می‌شود.

سرهم‌بندی نکن!
(ایده‌هایی عجیب از فیلسوفان بزرگ تاریخ)
نویسنده: گری هیدن
ترجمه: شهاب‌الدین عباسی
انتشارات: خزه
قیمت: 30‌هزار تومان
224 صفحه

داستان

زنی در فروشگاه
علاقه‌مندان ادبیات داستانی در سال‌های اخیر به سمت نوعی خاطره‌داستان و مستندنویسی گرایش پیدا کرده‌اند. آثاری هم که با اقبال فراوان مخاطبان در جهان مواجه می‌شوند، گواه این مدعا هستند. از این منظر می‌توان کتاب «سوپرمارکت شبانه‌روزی» را هم جزو این آثار طبقه‌بندی کرد. سایاکا موراتا، نویسنده چهل‌ساله ژاپنی، سابقه نزدیک به 18سال کار نیمه‌وقتش در فروشگاه را دستمایه نوشتن «سوپرمارکت شبانه‌روزی» کرد که مهم‌ترین جایزه ادبی ژاپن، جایزه «آکوتاگاوا» را برای او به همراه داشت. «سوپرمارکت شبانه‌روزی» داستان کیکو فوروکاوا، زن سی‌وشش‌ساله ساکن توکیو است که از کودکی اطرافیان و خانواده‌اش او را به سبب رفتارهایش، غیرعادی می‌انگارند. کیکو در واکنش به این مسأله سکوت و گوشه‌گیری پیشه می‌کند، تا اینکه در هجده سالگی کارش را در فروشگاه اسمایل‌مارت شعبه هیراماچی آغاز می‌کند؛ اتفاقی که زندگی‌اش را دگرگون می‌سازد. کار در فروشگاه به او می‌آموزد چگونه مثل یک انسان عادی رفتار کند. کیکو شادمان از این موضوع که سرانجام بین مردمان عادی جایی برای خود پیدا کرده، احساس آرامش می‌کند، اما این آرامش با ورود کارگری جدید و مراودات کیکو با دوستان قدیمی دبیرستانی‌اش چندان دوام نمی‌آورد. کیکو را با بالا رفتن سن، بی‌فرزندی، تجرد و شغلی نه‌چندان مناسب اطرافیان سرزنش می‌کنند. همه او را تحت فشار می‌گذارند تا شوهری برای خود پیدا کند. کیکو برای خلاصی از دست آنها تصمیم عجیبی می‌گیرد.

سوپرمارکت شبانه‌روزی
نویسنده: سایاکا موراتا
ترجمه: مسعود فقیه
انتشارات: کتاب کوله‌پشتی
قیمت: 18‌هزار تومان
127 صفحه

رمان

اندوه نیجریه
چیگوزی اوبیوما ‌سال 1986 در شهر آکوره نیجریه متولد شد و اکنون در آمریکا زندگی می‌کند. او کارشناسی‌ارشد در رشته نویسندگی خلاق دارد و درحال حاضر استادیار ادبیات و نویسندگی خلاق در دانشگاه نبراسکا-لینکلن است. کتاب «ماهیگیران» نخستین رمان او است؛ زمانی که نامزد نهایی جایزه من‌بوکر، نامزد نهایی جایزه کتاب اول گاردین و کتاب برتر‌ سال از نگاه اکونومیست آبزرور، فایننشال تایمز و نیویورک تایمز بوده است. ابیوما رمان «ماهیگیران» را با یک نقشه شروع می‌کند؛ نقشه‌ای که به نظر می‌رسد ماجراهایش قرار است آنجا اتفاق‌بیفتد. بعد داستان را به سابقه زندگی‌اش می‌برد تا از ابتدا با او همراه شویم: «ما ماهیگیر بودیم. ژانویه 1996، بعد از اینکه پدرمان آکوره را، شهری در غرب نیجریه که ما در آن تمام عمرمان را کنار هم زندگی کرده بودیم، ترک کرد، من و برادرهایم ماهیگیر شدیم... آن جمعه شب را به خاطر می‌آورم که پدرم با نامه انتقالی‌اش به خانه بازگشت. از آن جمعه تا شنبه، مشورت‌های پدر و مادرم به نجوا بود؛ مانند کاهنان معبد. از یکشنبه صبح، مادرم آدم دیگری شد. طوری در خانه چشم می‌چرخاند که انگار دنبال لانه موش می‌گشت. آن یکشنبه مادر به کلیسا نرفت. نه پدر و نه مادر، حتی یک کلمه هم به من و برادرهایم چیزی نگفتند. ما هم چیزی نپرسیدیم.»

ماهیگیران
نویسنده: چیگوزی اوبیوما
ترجمه: میثاق خلج
انتشارات: چترنگ
قیمت: 43‌هزار تومان
339 صفحه

داستان

از مجموعه «پانوراما»
آلبر کامو، نویسنده فرانسوی‌سال 1913 در شهر موندووی الجزایر به دنیا آمد. پدرش، کارگر مزرعه بود و در جنگ جهانی اول در خط مقدم کشته شد. بعد از مرگ پدر، او به همراه مادرش که در خانه‌های مردم کارگری می‌کرد، ساکن الجزیره شد. کامو که دانش‌آموزی بااستعداد بود، بورسیه گرفت و مدرک کارشناسی خود را در رشته فلسفه دریافت کرد، بعد از آن کارشناسی‌ارشد را با ارایه پایان‌نامه‌ای با موضوع رابطه میان تمدن یونان و مسیحیت به پایان رساند. با این حال، به علت هراس از روزمرگی به روزنامه‌نگاری رو آورد. تمام کارنامه ادبی او تا پیش از رمان «بیگانه» را می‌توان پیش‌درآمدی برای این اثر سترگ دانست.‌ سال 1942 «بیگانه» منتشر شد و نقدهای فراوانی درباره آن نوشتند؛ اثری که برخی آن را شاهکاری بزرگ قلمداد می‌کردند و گروهی دیگر آن را کتابی خالی از معنا می‌دانستند. او‌ سال 1947 رمان «طاعون» را نوشت؛ داستان عجیب مقابله مردم یک شهر با بیماری. بعد از آن بود که روزنامه‌نگاری را رها کرد و کامل به نوشتن پرداخت. کامو در «تابستان» هم همان رویکرد فلسفی را دنبال می‌کند؛ از بی‌معنایی به سمت عصیان می‌رود و وضع انسان معاصر را در اضطراب محض ترسیم می‌کند. «تابستان» ازجمله آثار کوتاه آلبر کامو است که در مجموعه «پانوراما» (کتاب‌های کوتاه ققنوس) چاپ شده است.

تابستان
نویسنده: آلبر کامو
ترجمه: بنفشه فریس‌آبادی
انتشارات: ققنوس
قیمت: 12‌هزار تومان
118 صفحه