[شهروند] گرچه دونالد ترامپ قول داده بود که به جنگها و حضور نظامی آمریکا در کشورهای دیگر پایان دهد، اما هنوز نیروهایش را از عراق خارج نکرده است. این نشان میدهد ظاهرا او مجبور نیست چنین کاری بکند. آمریکا با احتمال بیرون رانده شدن در عراق مواجه است و این یعنی پیروزی بزرگ برای ایران. مقامات پارلمان عراق، جایی که پیوندهای سفت و سختی با تهران دارد، فرآیندی را آغاز کردهکه به حضور نیروهای خارجی در عراق پایان دهد. این فرآیند پس از ترور سردار سلیمانی، فرمانده ارشد نظامی ایران، و البته در مواجهه با نیروهای آمریکایی صورت میگیرد.
در زمان این تصمیمگیری، عملیات مشترک آمریکا-عراق علیه داعش به پایان رسیده بود و سرپرست نخستوزیری عراق نیز گفته است، خروج نیروهای آمریکایی، تنها راه «محافظت از جان آنها در خاک عراق» است. با این حال، برخی متخصصان معتقدند خروج نیروهای آمریکایی از عراق هم میتواند برای آمریکاییها مشکلساز شود. سیانان در گزارشی نوشته است، با خروج نیروهای خارجی از عراق، احتمالا داعش فرصت دوبارهای برای احیای خود پیدا میکند. از سوی دیگر، ایران قدرت و نفوذ خود را در بغداد بیشتر میکند و این چیزی نیست که آمریکاییها از آن خوششان بیاید.
تهران و واشنگتن از زمان حمله آمریکا به عراق درسال 2003، برای اثرگذاری بیشتر در عراق با یکدیگر رقابت کردهاند و همین حالا هم ایران، پیروز این رقابت شده است. به دلیل همین نفوذ ایران در عراق است که میبینیم در موضوع ترور سردار سلیمانی، پارلمان عراق در کنار ایران میایستد. در نهایت حمله آمریکا به خواسته طولانی مدت ایران منتهی میشود: خروج ایالات متحده آمریکا از منطقه.«فواض گرگس» استاد روابط بینالملل در کالج علوم اقتصادی و سیاسی لندن به سیانان میگوید: «ایران درحال حاضر تأثیرگذارترین دولت در عراق به شمار میآید و این قدرت میتواند با خروج آمریکا بیشتر شود.»
گرگس میگوید: «با خروج آمریکا از عراق، مردم بیشتر به این فکر خواهند کرد که ترامپ واقعا هیچ استراتژی برای خاورمیانه نداشته و همین مسأله باعث میشود که درنهایت آمریکا بارش را ببندد و به خانه بازگردد.»
این اتفاق، تحقیر بزرگی برای آمریکا به شمار خواهد آمد؛ خصوصا آنکه این کشور سالها در عراق حضور دارد و میلیاردها دلار را در این کشور خرج کرده و سربازان آمریکایی زیادی در این میان کشته شدهاند. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا خروج نیروهای آمریکایی را از عراق، رد کرده اما از احتمال کاهش تعداد نیروها سخن گفته است.
چطور ایران در عراق قدرت گرفت؟
یکی از اتفاقاتی که باعث نفوذ ایران در عراق شد، جنگ علیه داعش بود. خصوصا پس از آنکه داعش، موصل را به کنترل خود درآورد و نیروهای ارتش در آنجا منحل شد. در این زمان بود که واحدهای بسیج مردمی که غالبا شامل شبهنظامیان شیعه بود، شکل گرفت. حالا این نیروها بهطور رسمی در ارتش عراق مستقر شدند. جک والتینگ، متخصص جنگهای زمینی در موسسه سلطنتی لندن میگوید. به لحاظ اقتصادی هم، عراق به شدت نیازمند و وابسته به ایران است. در شرایط تحریمها، این راه خوبی برای ایران است تا انرژی خود را به عراق بفروشد. درحال حاضر، عراق دومین مقصد صادرات ایران پس از چین به حساب میآید.
ترامپ پیامهای متفاوت میفرستد
در حالی که ایران به حضور خود در عراق ادامه میدهد، اهداف آمریکا در عراق چندینبار تغییر کرده است. مقامات عراقی از پیامهای عجیب و متفاوت دولت ترامپ خسته شدهاند. پمپئو تلاش میکند که بگوید، آمریکا در عراق برای مبارزه با داعش حضور دارد، درحالیکه آمریکاییها دست به ترور فرمانده ارشد نظامی ایران میزنند. سال گذشته، ترامپ در مصاحبه با سیبیاس نیوز گفت که میخواهد پایگاهی را در عراق نگه دارد تا از این طریق «نیم نگاهی به ایران» داشته باشد. این پیام، تهران را خشمگین و عراق را سردرگم کرد. والتینگ میگوید، به نظر میرسد آمریکا اهداف و منافع خود را از مقابله با داعش به مقابله با ایران تغییر داده است: «اگر آمریکا میگوید که به دنبال یک عراق قوی و باثبات است، لازمه آن همکاری نزدیک با ایرانیها به طُرُق مختلف است. اما آنها نهتنها اینگونه رفتار نمیکنند، بلکه به مقابله با ایران هم دست میزنند. اینها تناقضهای سیاست آمریکا در منطقه است.»