جمعیت هلال‌احمر نخستین سازمان خیریه ایران با قدمتی نزدیک به یک قرن است که عهده‌دار وظایف مهم و متعددی در مسائل مربوط به امدادرسانی در حوادث غیرمترقبه و امدادی، آموزش کمک‌های اولیه، تأسیس بیمارستان و درمانگاه، تهیه دارو و تجهیزات پزشکی، تربیت پرستار، نگهداری از کودکان بی‌سرپرست، ارایه برنامه‌های ویژه برای جوانان و برخی فعالیت‌های عمرانی در داخل و خارج از کشور بوده است. جمعیت هلال‌احمر حسب وظیفه ذاتی و اهداف متعالی بشردوستانه خود در طول یک قرن اخیر در بلایا و حوادث همراه و یاور مردم و پشتیبانی امین در تمامی حوادث وسوانح بوده است. این جمعیت از پیشگامان آموزش همگانی در زمینه آمادگی مقابله با حوادث و سوانح بوده است و به‌عنوان مرجع اصلی آموزش کمک‌های اولیه، آمادگی در برابر مخاطرات و مدیریت بحران جامعه‌محور در کشور شناخته می‌شود. یکی از وظایف جمعیت هلال‌احمر در بند سوم ماده ۳ اساسنامه جمعیت عبارت است از برنامه‌ریزی و اقدام در جهت آمادگی مقابله با حوادث و سوانح و آموزش عمومی در این زمینه و چنانکه ملاحظه می‌شود آموزش همگانی اشاره شده در اساسنامه جمعیت، آموزش همگانی در زمینه آمادگی مقابله با حوادث و سوانح است. حوادث و بلایا سالیانه جان صدها‌هزار نفر را می‌گیرند. کشور ایران نیز در زمره پنج کشور نخست بلاخیز در جهان است. هر یک از حوادث و بلایا برای شهروندان و امکانات جامعه می‌تواند عواقب طولانی‌مدتی به همراه داشته باشد. از سویی دیگر اگر در جامعه حادثه یا بلایی روی بدهد، دولت و سازمان‌های امدادرسان اقدام به ارایه کمک خواهند کرد، اما شهروندان نیز خود باید آماده باشند.
آمادگی عمومی در برابر حوادث و بلایا دو فایده مهم دارد:
موجب کاهش ترس و اضطراب و خسارات ناشی از سوانح می‌شود. جامعه، خانواده و شهروندان باید بدانند که هنگام وقوع آتش‌سوزی چه باید بکنند و هنگام وقوع طوفان، زلزله یا سیل به کجا پناه ببرند. مردم باید آماده باشند تا هنگام ضرورت خانه‌های خود را ترک‌کنند و در پناهگاه‌های عمومی استقرار یابند. در چنین اوضاعی شهروندان باید بدانند که چگونه نیازهای اولیه پزشکی خود را تأمین کنند.
مردم با انجام اقداماتی می‌توانند دامنه خسارات ناشی از سوانح را کاهش دهند (ازجمله ساخت سیل‌بند، ارتفاع‌دادن به خانه‌های مسکونی یا جابه‌جایی محل سکونت از مسیر خطر و محکم‌کردن وسایلی که در جریان زمین‌لرزه احتمال سقوط آنها می‌رود) یا به طورکلی خود را از گزند خطر دور نگه دارند.
چرا آمادگی ضرورت دارد؟
حوادث و بلایا سالیانه جان صدها‌هزار نفر را می‌گیرند. هر یک از حوادث و بلایا برای شهروندان و امکانات جامعه می‌تواند عواقب طولانی مدتی به همراه داشته باشد.
اگر در جامعه حادثه یا بلایی روی بدهد، دولت و سازمان‌های امدادرسان اقدام به ارایه کمک خواهند کرد، اما شهروندان نیز خود باید آماده باشند. امدادرسانان بلافاصله در محل وقوع سانحه حضور پیدا نخواهند کرد و گاهی ممکن است در جایی دیگر سرگرم امدادرسانی باشند.
تیم‌های آمادگی
بعد از وقوع حوادث و بلایا مردم ممکن است به دلیل وسعت ناحیه آسیب‌دید‌ه، نبود ارتباطات و مسدودشدن راه‌های دسترسی برای مدت معینی صرفا به امکانات خود متکی باشند. برای آمادگی در برابر چنین شرایطی می‌توان در هر منطقه‌ای تعدادی از شهروندان داوطلب را در قالب تیم‌های مردمی آموزش داد تا هنگام وقوع حوادث و بلایا بتوانند علاوه بر محافظت از خود و اطرافیان‌شان به سایر آسیبدیدگان نیز کمک فوری بدهند. این تیم‌ها اطلاعات مربوط به حادثه را هنگام رسیدن نیروهای کمکی نیز در اختیار آنان قرار می‌دهند.
اعضای این تیم‌ها در مورد شناخت حوادث احتمالی و روش‌های آمادگی در برابر آنها و مهارت‌های اساسی سازماندهی می‌‌شوند و آموزش می‌بینند، به‌طوری که بتوانند تا زمان رسیدن نیروهای کمکی به خود، سایر اعضای خانواده، دوستان و همسایگان کمک‌برسانند. به این افراد، آموزش‌هایی در مورد آمادگی در برابر حوادث، ایمنی در برابر حریق، ارایه کمک‌های اولیه پزشکی، انجام عملیات جست‌وجو و نجات اولیه، سازماندهی تیمی و آشنایی با حمایت روانی آسیبدیدگان هنگام وقوع حوادث و بلایا داده می‌شود. بعد از اتمام این دوره به اعضای گروه توصیه می‌شود رابطه خود را کماکان حفظ کنند و با شرکت در مانورهای محلی و سایر برنامه‌های مخصوص داوطلبان، آمادگی جامعه را در برابر حوادث و بلایا تقویت کنند.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی خادم