[زهرا جعفرزاده] ایرباس 310 شرکت هواپیمایی ماهان ساعت 6 صبح دیروز، بر باند فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) تهران نشست. مسافران این پرواز اما مانند دیگر مسافران نبودند، آنها از ووهان چین یعنی کانون اصلی شیوع کروناویروس آمده بودند؛ جایی که براساس اعلام مقام‌های بهداشت چین، این ویروس‌ تاکنون جان 490نفر را در این کشور گرفته و  24‌هزار و 324نفر را مبتلا کرده است. صبح دیروز، 57 مسافر ایرانی (56 بزرگسال و یک کودک) درشرایطی وارد فرودگاه شدند که پنج دستگاه آمبولانس در حالت کاملا ایزوله به استقبال آنها رفتند. کادر زمینی پرواز گذرنامه‌‌هایشان را درهواپیما بررسی کردند، چمدان‌ها و گوشی‌های تلفن همراهشان را ضدعفونی کردند و آنها را بدون اینکه اجازه ورود به سالن اصلی را داشته باشند، به محل قرنطینه منتقل کردند. محل قرنطینه اما محرمانه است و هیچ‌کس اجازه اعلام مکان و آدرس آن را ندارد. این موضوع شامل بیمارستان‌های ویژه نگهداری از بیماران احتمالی هم می‌شود. وزارت بهداشت اعلام کرده که این افراد به هتلی در تهران منتقل شده‌اند و قرار است به مدت 14روز در قرنطینه بمانند. محمدمهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت که صبح دیروز در جلسه هم‌اندیشی با اصحاب رسانه در معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد حاضر شده بود، تأکید کرد که جز یک‌نفر از مسافران آن‌هم به صورت خفیف، هیچ‌کدام نشانه‌های بیماری نداشتند و همان یک مسافر، علایم سرماخوردگی داشت که به یکی از بیمارستان‌هایی که برای این بخش درنظر گرفته شده است، منتقل شد. او این را هم گفت که ایرانیان مقیم ووهان چین، 80نفرند که 57نفر درخواست بازگشت به کشور را داشتند. در کنار دانشجویان، چندین خانواده و یک کودک هم دیده می‌شوند. ایرانیان بازگشته از چین، حالا تحت کنترل‌اند و  دونفر از دانشجویان در گفت‌وگو با «شهروند» از کنترل‌های تیم پزشکی در پرواز و در محل قرنطینه‌شدن‌شان می‌گویند. براساس اعلام رئیس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت به «شهروند»، آزمایش‌های مربوط به کروناویروس از این افراد گرفته شده اما آزمایش تکمیلی پی‌سی‌آر، روز شنبه گرفته می‌شود. این افراد تا 14روز در قرنطینه خواهند بود و درصورتی که مشکلی نداشته باشند، مرخص می‌شوند. کیانوش جهانپور به «شهروند» می‌گوید که وقتی هواپیما در فرودگاه نشست، هیچ‌کدام از مسافران خارج نشدند، اقدامات اداری در هواپیما انجام شد و سایر مسافران که غیرایرانی بودند، از پرواز پیاده نشدند. آنها به صورت مستقیم به کشورهای خودشان ازجمله بغداد و دمشق منتقل شدند. در خبرها اعلام شد که 59 دانشجوی عراقی، 24 سوری و یک لبنانی از دیگر سرنشینان این هواپیما بودند. پیش از این اما و اگرهای فراوانی درباره ادامه پرواز‌ها به چین مطرح می‌شد و حالا به گفته رئیس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، درحال حاضر پرواز از ایران به چین انجام نمی‌شود، مگر در موارد اضطراری. هر روز به تعداد موارد مشکوک مبتلا به کرونا اضافه می‌شود، حتی شنیده‌ها حکایت از قطعی‌بودن چند مورد ابتلا دارد، اما مسئولان وزارت بهداشت، بر وجود نداشتن این بیماری در کشور تأکید می‌کنند. رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت روز گذشته اعلام کرد که تاکنون 9 مورد مشکوک به این بیماری درکشور شناسایی شده‌اند اما نتایج آزمایش‌های آنها منفی بوده است.  علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت ساعاتی پس از بازگشتن مسافران چین، از آماده‌باش سراسری بیمارستان‌ها خبر داد و گفت که هشت بیمارستان برای پذیرش مبتلایان احتمالی کروناویروس، کاندیدا شده‌اند. هم‌زمان با ورود 57نفر از ایرانیان مقیم چین، شایعه‌هایی مبنی بر خارج‌شدن تعدادی از آنها از فرودگاه و رفتن به خانه‌هایشان شنیده شد که وزارت بهداشت، این موضوع را تکذیب کرد. از آن طرف هم ویدیویی با حضور چند دانشجوی بازگشته منتشر شد که این موضوع را رد  کرده و از کم‌لطفی‌‌ها گلایه کردند. این تنها موضوعی نبود که منجر به آزار این افراد شد. «علی رنگانی»، دانشجوی مقطع کارشناسی رشته مهندسی برق یکی از دانشگاه‌های ووهان چین هم از اینکه آنها را آقازاده خطاب کرده‌اند، گلایه دارد: «برخی از هم‌وطن‌هایمان کم‌لطفی کردند و در این مدت خیلی جاها نوشتند، ما که در این شهر درس می‌خوانیم، آقازاده هستیم، درحالی ‌که یکی از دلایلی که ما در این شهر درس می‌خوانیم، شرایط مالی دانشگاه‌ها و اعتبار مدرک است؛ یعنی وزارت علوم مدرک دانشگاه‌های این کشور را تأیید می‌کند و ما می‌توانیم در ایران با آن مشغول به کار شویم یا ادامه تحصیل دهیم. هیچ آقازاده‌ای در این شهر، نه تحصیل می‌کند نه تدریس و نه شاغل است.» علی درحالی‌ که در قرنطینه به سر می‌برد، در گفت‌و‌گوی تلفنی با «شهروند» درباره شرایط قرنطینه‌شدن‌شان در ووهان چین توضیح می‌دهد: «شهر شرایط خیلی بدی داشت، همه جا سمپاشی می‌شد و همه قرنطینه بودند، خیلی ترسناک بود. ما هم در شرایط قرنطینه قرار داشتیم و باید در خوابگاه‌مان می‌ماندیم.» او، ‌سال 2016 وارد این شهر شد و برای ترم آخرش ثبت‌نام کرده بود که این ویروس شایع شد و ترم فعلا لغو شده است: «می‌خواستم پس از پایان تحصیلات به ایران برگردم، اگر در ایران شرایط لازم برای ادامه تحصیل یا اشتغال‌‌مان باشد، همین‌جا می‌مانیم.»

انگار هنوز در «ووهان» هستیم
 «میترا میرزا آقا بیگ» بیست‌وهفت ساله دانشجوی رشته زبان انگلیسی است. او ورودی ‌سال 2019 یکی از دانشگاه‌های ووهان چین است. او را وزارت علوم برای تحصیل در این رشته به صورت کامل بورس کرده و تا قبل از شیوع کروناویروس، یک سالی می‌شد که در مقطع دکترا، مشغول به تحصیل بود. میترا جزو همان گروهی است که پس از باخبرشدن از ماجرای درخواست ایران برای بازگشت دانشجویان و ایرانیان مقیم ووهان چین، به سفارت ایران رفت و خواست به کشور برگردد. او یکی از 57 نفری است که 6 صبح روز گذشته در هواپیمای ایرباس 310 ماهان بود.
چرا ووهان چین را برای تحصیل انتخاب کردید؟
من بورس وزارت علوم و فول اسکالرشیپ بودم؛ یعنی بورس کامل. حدود یک سالی است که به این شهر رفته بودم و در خوابگاه زندگی می‌‌کردم. در دانشگاه و خوابگاه، تنها ایرانی بودم.
در دو سه هفته گذشته که شرایط ووهان چین به‌شدت وخیم شده بود، تصاویری که از این شهر منتشر می‌شد نشان می‌داد که مردم در شرایط ترسناکی به سر می‌برند و همه قرنطینه شده بودند. شرایط شما چطور بود؟
ما هم مثل بقیه بودیم، شرایط خوابگاه کم از بیرون نداشت. ما موارد بهداشتی را رعایت می‌کردیم و در خوابگاه قرنطینه بودیم، البته در خوابگاه باز بود تا افراد برای خرید بیرون روند، اما ما بیرون نمی‌رفتیم، از طریق رسانه‌ها از وضع شهر باخبر می‌شدیم.
چه مدت قرنطینه بودید؟
از عید چینی‌ها که 23 ژانویه بود، قرنطینه ما هم شروع شد، یک شب به ما اعلام کردند که ووهان به‌طور کامل در قرنطینه است و رفت‌وآمدها قطع شد. ما می‌دانستیم چطور باید از خودمان مراقبت کنیم و اصلا به‌طور نزدیک با دیگران ارتباط برقرار نمی‌کردیم، فقط به هم پیام می‌دادیم. همه خبرها را از شبکه‌های اجتماعی می‌خواندیم.
چطور شد که برای بازگشت به ایران درخواست دادید؟
من مصاحبه وزیر بهداشت را شنیدم که گفته بود دانشجویان مقیم ووهان به ایران بازگردانده شوند. از آن طرف هم می‌دیدم برخی از کشورها دانشجویان‌شان را برگردانده‌اند؛ چون دانشگاه ما بین‌المللی است.  اینجا بیشتر دانشجویان ایرانی در مقطع دکتری و در رشته پزشکی تحصیل می‌کنند، آنها آگاهی کامل داشتند و از طریق سفارت برای بازگشت اقدام کردند. از آن طرف هم ما نمی‌دانستیم که اگر مبتلا شویم، بهبودی کامل برای این بیماری وجود دارد یا خیر. به همین دلیل ترجیح دادیم برگردیم. تمام خبرها در یک کانال تلگرامی که عضوش شده بودم، منتشر می‌شد و در جریان اوضاع خودمان بودیم.
تمام هزینه‌ها از سوی ایران پرداخت شد؟
بله، ما هزینه‌ای نکردیم. از آن طرف هم در مدتی که در  ووهان بودیم سفارت ایران بسته‌های غذایی بین ما توزیع می‌کرد و همکاری زیادی داشت.
سه‌شنبه شب ووهان را به مقصد تهران ترک کردید، در همین مدت تصاویری از کادر پرواز و حضور مسافران در هواپیما در شرایط ویژه منتشر شد، وضع در هواپیما به چه صورت بود؟
بعد از نزدیک به 9 ساعت، ما حدود ساعت 6 صبح به فرودگاه امام‌خمینی(ره) رسیدیم، می‌توانم بگویم که ساعت‌هایی که در پرواز بودم، یکی از بهترین لحظات من بود، تجربه خوبی بود، کادر پزشکی مدام بالای سرمان بودند و تمام نکات را به ما یادآور می‌شدند، خودشان ایزوله بودند و ماسک‌های خاصی زده بودند و در طول پرواز شرایط ما را می‌سنجیدند. وقتی هم به تهران رسیدیم، کادر زمینی فرودگاه به صورت ایزوله وارد پرواز شدند، گذرنامه‌های ما را بررسی کردند و تمام کارها را در همان هواپیما انجام دادند. حتی چمدان‌ها و گوشی‌های تلفن همراه ما را ضدعفونی کردند، دمای بدن ما را چک کردند، بعد از آن ما را به بخش ایزوله و درنهایت محل قرنطینه منتقل کردند.
واکنش خانواده خودتان به این اتفاقات چه بود؟
آنها از قبل می‌دانستند که قرار است ما را قرنطینه کنند، وقتی هم در ووهان بودم، اطلاعات کافی درباره موضوع داشتند و ما هم نکات بهداشتی را رعایت می‌کردیم.
تا پایان دوره قرنطینه امکان ملاقات با خانواده را ندارید؟
نه اصلا، در این هتلی که اقامت داریم، تنها مسافران ووهان چین هستند و تیم‌های پزشکی. حتی کادر خدمات هم در هتل نیستند. همه اهل همان شهر هستیم؛ انگار در ووهان چین هستیم.
بعد از پایان 14 روز دوره قرنطینه چه برنامه‌ای دارید؟
از طریق دانشگاه ووهان به ما اطلاع‌رسانی شده که ورود به این شهر، تنها با مجوز انجام می‌شود و قبل از آن کسی اجازه ورود به این شهر را ندارد. بنابراین باید منتظر باشیم.
تکلیف ادامه تحصیل‌ چه می‌شود؟
بیشتر دانشگاه، آنلاین شده‌اند و برخی هم ترم را لغو کرده‌اند، قرار است سوپروایزر دانشگاه اطلاعات بعدی را به من بدهد.