[راضیه زرگری] «به پهنای صورت‌شان اشک می‌ریختند، وحشت‌زده و نگران میان آن موج عظیم و میلیونی جمعیت گم شده بودند؛ بدون آنکه هیچ هم‌زبانی داشته باشند. مستاصل و درمانده با چهره‌هایی گریان اطراف‌شان را نگاه می‌کردند. بعدا فهمیدیم که اهل صربستان هستند، چند نفر از هلال‌احمری‌های طرح بازپیوند خانواده که انگلیسی بلد بودند تا متوجه این افراد شدند، با آنها صحبت کردند تا کمی آرام شوند. بچه‌ها به آنها اطمینان دادند که دوستان‌شان را پیدا می‌کنند. همین چند جمله کافی بود تا آرامش به چهره‌های نگران‌شان برگردد. آموزه‌های کارشناسان طرح بازپیوند خانواده بیشتر به صورت تجربی بود؛ بالاخره توانستیم آدرس‌شان را پیدا کنیم. مرحله بعدی رساندن گمشدگان به همراهان و دوستان‌شان بود؛ پرسان‌پرسان دوستان‌شان را پیدا کردیم و آنها را به هم رساندیم. باورشان نمی‌شد کسی این‌قدر پیگیر کارشان باشد، تا جایی که یکی از زائران صربستانی اربعین حسینی به بچه‌های هلال‌احمر گفت که تنها یک ایرانی می‌تواند این قدر مهربان باشد.»
اینها بخش کوتاهی از خاطرات جانشین رئیس سازمان داوطلبان هلال‌احمر از داستان‌های گمشدگان طرح بازپیوند خانواده است که برای نخستین بار در سال‌های اخیر، در مراسم اربعین امسال برگزار شد. طرحی که ۷۹۷ مهجور و در راه‌مانده را به خانواده‌ها و همراهان‌شان رساند و ۷۹۷خاطره ساخت؛ وحید شفیعی از آن روزهای پرهیاهو در میان جمعیت میلیونی زائران امام سوم شیعیان می‌گوید «از لحظه آشنایی تا زمانی که بدرقه‌شان می‌کردیم همه برایمان خاطره است، آنها آرزوهای ما بودند که تبدیل به خاطره شدند، همه آرزو داشتیم به آنها خدمت کنیم و حالا خاطرات ما همین دعاهای خیری است که در حق‌مان کردند.» طرح باز پیوند خانواده در راستای پیشگیری از جدایی و مفقودی افراد خانواده، حفظ پیوند و ارتباط بین خانواده، ایجاد ارتباط میان اعضای خانواده‌های از هم جدا افتاده و در صورت امکان بازگرداندن اعضای خانواده به یکدیگر و روشن شدن سرنوشت افرادی که مفقود شده بودند و درنهایت تلاش در راستای کاهش آمار مفقودان در تجمعات انبوه در شهرهای مقدس کربلای معلی و نجف برنامه‌ریزی و امسال برای نخستین بار و همزمان با حضور زائران ایرانی اربعین حسینی در عراق انجام شد و نحوه اقدام آن به این صورت بود که مهجورین و درماندگانی که مدارک هویتی آنان مفقود یا ارتباط‌شان با خانواده‌ها یا هم‌گروهی‌هایشان قطع شده را به نزدیکان و اقوام آنها برگردانند.
نخستین تجربه این طرح را سازمان داوطلبان و با مشارکت جمعیت خیریه امام رضایی‌ها در کنار کنسولگری ایران در ایام اربعین امسال انجام داد. کهولت سن، ناتوانی جسمی، بیماری‌های اعصاب و روان، گرفتار شدن در انبوه جمعیت و مفقود شدن مدارک از اصلی‌ترین دلایل کمک گرفتن افراد مهجور از تیم بازپیوند خانواده هلال‌احمر در آن ایام بود. 25 نیروی داوطلب هلال‌احمر با همکاری ۵۳ نفر از بچه‌های فعال گروه مردم‌نهاد امام رضایی‌ها؛ قطعا نخستین تجربه با آزمون و خطا همراه است و می‌تواند باز‌کننده مسیری برای توسعه فرآیند در رویدادهای مشابه آینده باشد. اتفاقی که این روزها رقم می‌خورد. برگزاری کارگاه آموزشی بازپیوند خانواده توسط سازمان داوطلبان هلال‌احمر با همکاری کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ.
محمد نصیری در افتتاحیه کارگاه آموزشی بازپیوند خانواده که از بیست‌وهفتم تا بیست‌وهشتم بهمن برگزار شد با بیان اینکه آموزش و توانمندسازی کارکنان یکی از اهداف کلی سازمان است، عنوان کرد: «امسال همزمان با اربعین حسینی، طرح بازپیوند خانواده برای نخستین بار از سوی این سازمان در عراق اجرا و خدمات مطلوبی به زائران مهجور و ناتوان درخصوص بازگشت به کشور ارایه شد.» او با تأکید بر فعالیت‌های تخصصی سازمان داوطلبان و نیاز کارشناسان به دوره‌های بازآموزی و کارگاه‌های آموزشی، افزود: «با توجه به نیازسنجی، لزوم آشنایی بیشتر کارشناسان با تکنیک‌های نوین و نیز بهبود خدمات کاملاً ضروری است و از سویی تغییرات اقلیمی و افزایش شمار بروز حوادث طبیعی، آشنایی بیشتر با مدیریت افراد در تجمعات انبوه همچون مراسم اربعین حسینی که به‌طور تقریبی ۲۰میلیون نفر از ۷۰کشور دنیا در آن حضور دارند، اهمیت بسزایی دارد.» رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال‌احمر ابراز امیدواری کرد تا برگزاری چنین کارگاه‌هایی، سال آینده منجر به اجرای طرح بازپیوند خانواده به صورت علمی‌تر و مطلوب‌تر شود و این فرآیند بزرگ عملیاتی به‌عنوان الگویی مناسب و متناسب با زیست، بوم و فرهنگ کشور مطرح شود.
شرح تعهدات نهضت جهانی صلیب‌سرخ در ارایه خدمات بازپیوند خانواده
دیکا دولیچ، هماهنگ‌کننده امور حمایتی کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ با اشاره به همکاری بسیار خوب جمعیت هلال‌احمر ایران با کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ، گفت: «امیدوارم شرکت‌کنندگان در این دوره به صورت علمی با ابزارها و فرم‌های بازپیوند خانواده و جست‌وجوی مفقودان بیشتر آشنا شوند.» منصوره باقری، مدیرکل عملیات و برنامه‌های بشردوستانه جمعیت هلال‌احمر در این کارگاه به معرفی نهضت بین‌المللی صلیب‌سرخ، ماموریت‌های کمیته بین‌المللی، فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر و نیز تعهدات نهضت در ارایه خدمات بازپیوند خانواده پرداخت.
در این کارگاه دو روزه مباحثی چون بازپیوند خانواده در زمان درگیری، بلایا و مهاجرت، آشنایی با ابزارها و فرم‌های بازپیوند خانواده، ردیابی از طریق چهره، درخواست جست‌وجو، فرم مفقودان، پیام خانوادگی، سلامت، اظهار بازداشت، ثبتنام کودکان بدون همراه، درخواست بازپیوند خانواده، توافق‌نامه به‌علاوه بازخوانی تجربه‌های واحد جست‌وجو در جنگ ایران و عراق و زلزله بم از سوی اساتید و متخصصان اداره جست‌وجو و بازپیوند خانواده جمعیت هلال‌احمر و کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ ارایه شده است.
شبکه جهانی بازپیوند خانواده
بازپیوند خانواده (RFL) برنامه‌ای در نهضت بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر (RC/RC) است که شامل فعالیت‌هایی به منظور پیشگیری از جدایی افراد و ناپدیدی آنها، جست‌وجوی مفقودان، برقراری مجدد و حفظ تماس بین اعضای خانواده و روشن‌کردن سرنوشت کسانی است که مفقود شده‌اند. کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ و جمعیت‌های ملی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر با هم شبکه‌ای جهانی را تشکیل می‌دهند به نام شبکه روابط خانوادگی. این شبکه با کارکنان و داوطلبانی در سراسر جهان در دو سوی مرزهای بین‌المللی فعالیت می‌کند تا مکان افراد را کشف و ارتباط مجدد آنها را با اعضای خانواده ممکن سازد. این امر با رعایت اصول بنیادین نهضت بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر محقق می‌شود.