[شهروند] ممکن است وقتی که کودک بودیم، سوال «چرا آسمان آبی است» را پرسیده باشیم و هنوز هم جوابش را ندانیم. شاید هنوز هم خیلیها فکر کنند که آسمان رنگ آبی اقیانوس را در خودش منعکس میکند اما چنین چیزی واقعیت ندارد. رنگ خورشید نور سفیدی است متشکل از تمام رنگهای رنگینکمان. زمانی که نور خورشید به جو زمین میرسد به وسیله گازها و ذرات موجود در هوا تجزیه میشود. اسحاق نیوتن نخستین کسی بود که برای جداکردن رنگهای دیگر خورشید و تشکیل طیف از منشور استفاده کرد. سایه هر کدام از رنگها طول موجهای مختلفی را شامل میشود؛ رنگ قرمز طولانیترین و بنفش کمترین طول موج را دارند. طول موجهای کوتاهتر نور را با قدرت بیشتری نسبت به موجهای بلندتر پخش میکند.
چرا آسمان را بنفش نمیبینیم؟ این به خاطر چشمهای ماست! ما رنگها را به وسیله سلولهای مخروطیشکل شبکیه که گیرنده تصویر هستند، تشخیص میدهیم. شبکیه چشم 5میلیون سلول مخروطی دارد که هر کدام از سه گونه مختلف تشکیل و برای تشخیص رنگهای مختلف تعبیه شده است. چشم ما به قویترین هر کدام از رنگهای قرمز، آبی و سبز پاسخ میدهد. رنگ بنفش کوتاهترین طول موج را دارد و نوری که از تابیدن آن به جو بازتاب میشود، شدت کمتری دارد. چشم ما به دلیل سلولهای گیرنده رنگ، نسبت به رنگ بنفش حساستر است. اینکه ما رنگ آسمان را آبی میبینیم، به دلیل این است که آبی دومین طول موج کوتاه را بعد از بنفش دارد! به همین خاطر در روزی که آسمان صاف و بدون ابر باشد، آسمان آبی دیده میشود چون مولکولهای هوا نور آبی را بیشتر پخش میکنند.
چرا هنگام غروب خورشید، آسمان رنگهای مختلفی دارد؟ هنگام غروب خورشید، رنگهای آسمان قرمز و بنفش میشود و نور آبی را حذف و از چشم ما خارج میکند. اگر هوا صاف باشد، خورشید در حال غروب زرد به نظر میرسد؛ زیرا نور آن مدت زیادی است که از جو عبور کرده است. اما اگر هوا آلوده باشد، زمانی که نور از لایه ضخیمتر جو رد میشود، غروب خورشید قرمزتر خواهد شد. همین مسأله باعث میشود که نور آبی و سبز در طول مسیر حذف شود، در حالی که طول موج قرمز از آن رد میشود. غروب خورشید در اقیانوس ممکن است به دلیل ذرات نمکی موجود در هوا به رنگ نارنجی در بیاید. هیچکس نمیتواند مستقیما به خورشید خیره شود؛ زیرا احتمال نابیناشدنش بالاست. اما اگر کسی اقدام به این کار کند، همه طول موجها را خواهد دید چون تمام نورخورشید به چشمش میرسد. نگاه مستقیم به نور خورشید باعث میشود که محیط اطراف سفید به نظر برسد چون چشم در این حالت فقط طول موجهای کوتاهتر را میبیند.