[شهروند] روز پنجشنبه دفتر نمایندگی چین در سازمان ملل با انتشار بیانیه‌ای در توییتر در واکنش به اظهارات اخیر برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، به منظور فعال‌کردن مکانسیم ماشه در صورت تمدیدنشدن تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران تأکید کرد: «آمریکا با خروج از برجام به تعهدات خود طبق قطعنامه ۲۲۳۱ عمل نکرد. این کشور حق ندارد که تحریم تسلیحاتی را بر روی ایران تمدید کند چه رسد به اینکه باعث فعال‌شدن مکانیسم ماشه شود.» این بیانیه همچنین حفظ برجام را راه درست پیش رو خوانده بود.
این واکنش در پی انتشار یادداشتی از برایان هوک در روزنامه وال‌استریت ژورنال بود که هوک در آن تهدید کرد اگر شورای امنیت سازمان ملل تحریم‌های تسلیحاتی ایران را که در مهر ماه امسال به پایان می‌رسد، تمدید نکند، آمریکا مکانیسم ماشه را فعال خواهد کرد و تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را بازمی‌گرداند.
هوک همچنین در این یادداشت ادعا کرد که آمریکا تضمین می‌کند که تحریم‌های تسلیحاتی ایران در هیچ صورتی برداشته نشود. او تأکید کرد که برای جلوگیری از برداشته‌شدن این تحریم‌ها، شورای امنیت باید قطعنامه‌ای را برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی تصویب کند و اگر این قطعنامه با یک وتو شکست بخورد، دولت ترامپ آماده است تا تمام گزینه‌های قانونی را برای تمدید آن به کار گیرد. طبق ماده 36 برجام، اگر یکی از طرف‌های توافق هسته‌ای مدعی شوند که ایران نتوانسته به تعهدات خود ذیل برجام عمل کند می‌تواند فرآیند مکانیسم ماشه و بازگرداندن تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را فعال کند. اما دونالد ترامپ از سال 2016 که به ریاست‌جمهوری رسید بارها برجام را بدترین توافقی خواند که در عمرش دیده تا درنهایت در سال 2018 از آن خارج شد. ولی با نزدیک‌شدن به پایان مدت تحریم‌های تسلیحاتی که یکی از مفاد برجام است، آمریکا تلاش می‌کند که خود را به‌عنوان یکی از اعضای «مشارکت‌کننده» برجام نشان دهد تا بتواند از مفاد این توافق‌نامه علیه ایران استفاده کند.
ظریف: برجام به هوک ربطی ندارد
روز پنجشنبه محمدجواد ظریف نیز در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر اینکه آمریکا ادعا می‌کند همچنان عضوی از برجام است، گفت: «طرح ادعاهای بسیار ابلهانه از سوی مقامات آمریکایی تازگی ندارد، از کسانی که به مردم توصیه می‌کنند تا مواد ضدعفونی بخورند که تمیز شوند و کرونا نگیرند، بعید نیست در مورد توافق‌نامه‌ای که از آن خارج شده و در بیانیه‌ای رسما نوشته‌اند که ما به حضور و مشارکت خود در برجام پایان می‌دهیم، حالا بیایند و بگویند که نه ما عضوی از برجام هستیم.» وزیر امور خارجه ایران همچنین درباره اظهارات اخیر هوک تأکید کرد: «موضوع برجام ربطی به ایشان ندارد و آنچه که مهم است ایران و اعضای باقیمانده در برجام هستند.» به گفته ظریف ایران اقدامات خود را در چارچوب برجام انجام داده و اگر اعضای باقیمانده در برجام نیز رفتار خود را اصلاح کنند ایران نیز به اجرای کامل برجام برمی‌گردد. پس از خروج آمریکا از برجام و بعد از آنکه کشورهای اروپایی با فشارهای آمریکا نتوانستند تعهدات خود را در برجام اجرا کنند ایران نیز در طی پنج مرحله تعهدات برجامی خود را کاهش داد. به گفته ظریف «برجام به هیچ‌وجه مانع پیشرفت ما نشده است.» وزیر امور خارجه ایران همچنین تأکید کرد که «همه متحدین آمریکا اعلام کرده‌اند استدلال آمریکایی‌ها در این زمینه پذیرفتنی نیست.»
روسیه: اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت گزینشی نیست
روز گذشته، سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، تلاش‌های آمریکا را برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی و فعال‌کردن مکانیسم ماشه بدبینانه خواند و گفت که این موضوع می‌تواند به یک بحران در شورای امنیت منتهی شود. ریابکوف گفت: «هیچ کسی حق ندارد به طور گزینشی و به‌شدت ناقص، قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را اجرا کند.» او تأکید کرد که آمریکا دو سال است که از برجام خارج شده و اکنون در حال نقض قطعنامه 2231 است.» او همچنین تصریح کرد که تلاش‌های آمریکا منجر به وقوع بحرانی دیگر در شورای امنیت و خود سازمان ملل خواهد شد.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، نیز در کنفرانس خبری خود که در روز پنجشنبه برگزار شد، اعلام کرد: «در هم شکستن برنامه جامع اقدام مشترک از طریق برنامه‌های ضد ایرانی که شامل پیش‌نویس اعمال تحریم تسلیحاتی نامحدود بر ایران است، موجب افتخار آمریکا نخواهد شد. واضح است که این روند هیچ چشم‌اندازی ندارد.» زاخارووا خاطرنشان کرد که «آن دسته از اعضای برجام که تعهدات خود را کاملا نسبت به توافق هسته‌ای حفظ کرده‌اند، به مبارزه برای حفظ آن و اجرای مداوم آن ادامه خواهند داد. آمریکا نباید هیچ شکی در این‌باره داشته باشد.» واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل، ادعای آمریکا به‌عنوان عضوی از برجام را مسخره خواند و گفت: «آنها عضو توافق نیستند و حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارند.»
دپیلمات‌های آمریکایی: برگرداندن تحریم‌ها با نبردی سخت همراه است
ماتیو پتی، خبرنگار نشنال اینترست، در گزارشی به نقل از ریچارد نفیو، طراح اصلی تحریم‌های ایران و یکی از مذاکره‌کنندگان اصلی پشت پرده تیم آمریکا در مذاکرات برجام نوشت: «نکته این است که هیچ مرجع عالی قضائی وجود ندارد که اعتبار یا عدم اعتبار تفسیر ایالات متحده را تعیین کند. بله اجرای این قطعنامه به تصمیم کشورهای عضو سازمان ملل متحد بستگی دارد. تیم ترامپ نگفته است که اگر چین و روسیه با جلوگیری از فروش اسلحه به ایران مخالفت کنند، چه خواهد کرد. ما می‌بایست با جدیت و بسیار هوشمندانه کار کنیم تا بتوانیم مکانیزم بازگشت خود به خودی تحریم‌ها را به برجام بازگردانیم. ما نمی‌توانیم فورا این مکانیزم را بار دیگر اجرا کنیم.» نفیو پیش از این تأکید کرده بود که دونالد ترامپ با خروج از برجام در سال 2018 «نه تنها بخش اعظم جهان را تحریک کرد بلکه بسیاری از انگیزه‌های ایران برای مهار برنامه هسته‌ای خود را نیز از بین برد».