جعفر ابراهیمی ‌ فعال حقوق کودکان

معاون توسعه منابع و پشتیبانی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به تازگی ضمن اعلام جزئیاتی از ثبت سفارش کتب درسی، قیمت پشت جلد کتب درسی برای‌ سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ را اعلام کرد. براساس این اعلام قیمت کتب درسی نسبت به‌ سال قبل گران‌تر شده است. امسال دومین سالی است که آموزش‌وپرورش رأسا در تمام مقاطع اقدام به ثبت‌نام و فروش کتاب می‌کند. در اطلاعیه این وزارتخانه آمده است که خرید کتاب می‌تواند به صورت فردی یا گروهی باشد، منظور از گروهی ثبت‌نام توسط مدیران مدارس است. قیمت کتاب‌ها با توجه به پایه و مقطع متفاوت است، به‌عنوان مثال قیمت کتاب‌های درسی در دوره ابتدایی برای پایه اول ۲۴‌هزار تومان و برای پایه ششم ابتدایی ۳۴‌هزار و ۵۰۰ تومان است.  در ‌سال تحصیلی جاری بنابر آمار وزارتخانه 8‌میلیون‌و196‌هزار دانش‌آموز از 14‌میلیون و 600‌هزار دانش‌آموز در مقطع ابتدایی مشغول تحصیل هستند و اگر میانگین قیمت کتاب را 29‌هزار تومان برای هر دانش‌آموز فرض کنیم، در مجموع دولت از فروش کتاب 237‌میلیارد و 684‌میلیون تومان درآمد دارد که البته بخشی از آن بابت مراحل تهیه و چاپ کتاب هزینه می‌شود. اما یادمان باشد دولت عملا کتاب را پیش‌فروش می‌کند. در این شرایط سوال اینجاست که وقتی قرار است کتاب پنج ماه دیگر به دست دانش‌آموزان برسد، چه اصراری وجود دارد که در شرایط شیوع ویروس کرونا این فشار به خانواده‌ها برای پرداخت پول کتاب به وجود بیاید؟ جالب این‌ است که در‌ سال تحصیلی گذشته تعدادی از کتاب‌های دانش‌آموزان رشته برنامه‌نویسی کامپیوتر تا آخر ‌سال به دست‌شان نرسید و معلمان به آنان جزوه دادند و پول هم بازگردانده نشد. در گذشته دانش‌آموزان می‌توانستند با ثبت‌نام در فروشگاه‌های محله، کتاب را سفارش دهند، در این میان حداقل سودی هم به فروشگاه‌های لوازم‌التحریر و کتاب می‌رسید. اگر پولی‌شدن کتاب را بخشی از فرآیند کالایی‌شدن و پولی‌شدن آموزش بدانیم، در این صورت فروش کتاب توسط آموزش‌وپرورش بخشی از فرآیند سود‌محوری این وزارتخانه است. اینها نشانه‌هایی از کالایی‌شدن آموزش به‌شمار می‌رود.