‏  [سجاد داوری‌پور|پژوهشگر دینی] در طول سال شبی به عظمت و فضیلت شب قدر نمی‌رسد، این شب، شب نزول قرآن، شب فرودآمدن ملائکه و روح نام گرفته است. بر اساس روایات و احادیث معتبر یکی از شب‌های نوزدهم، بیست‌ویکم و بیست‌وسوم رمضان شب قدر است و مومنان و روزه‌داران در این سه شب به دعا و راز و نیاز با خداوند می‌پردازند. درهای توبه در این شب‌ها  باز است و مسلمانان همه با این امید و آرزو برای کسب اجر اخروی، بخشش گناهان و ذخیره اخروی به نیایش می‌پردازند. در این شب دل عاشقان در سینه بیقراری می‌کند و هر دلداده به زبان حال خود پروردگار را می‌خواند. خوانشی که ما از آن به عنوان دعا یاد می‌کنیم. دعا نعمت بزرگ و فرصتی بی‌بدیل است که پروردگار به انسان عطا کرده است.
در عبارات فراوانی از معارف قرآن و سیره اهل بیت(ع) به این نکته اشاره شده است که خداوند متعال نه تنها جواز به دعا بلکه دستور به دعاکردن داده است. در وصیت امیرالمومنین(ع) به امام‌حسن(ع) آمده است: «بدان كه خداوندى كه خزاين آسمان‌ها و زمين به دست او است، به تو اجازه دعاکردن داده است و خود اجابت آن را تضمین کرده و به تو دستور داده كه از او بخواهى تا عطايت كند و از او آمرزش طلبى تا بيامرزدت و ميان تو و خود، هيچ‌كس را حجاب و واسطه قرار نداده و تو را برای ملاقاتش معطل کسی نگذاشت كه برای ارتباط پا درمیانی كند.»
در این سخن امام(ع) به نکاتی اشاره شده است که نگارنده آن را آداب دعا می‌خواند. یک اینکه در دعا مومن باید از کسی تقاضا ‌کند که همه چیز در اختیار او است؛ زمین و آسمان و مواهب و نعمت‌ها و روزی‌ها و در یک جمله تمام گنجینه‌های آسمان و زمین. نکته دیگر این است که پروردگار به انسان اجازه داده است تا به درگاهش ورود و دعا کند؛ در واقع بنده دعوت به دعا شده است. نهایت لطف و مرحمت است که پروردگار نیازمندان را به سوی خود فرا بخواند و بگوید بیایید و درخواست کنید.
نکته دیگر این است که پروردگار اجابت دعای انسان را تضمین کرده است یعنی انسان باید با یقین از پروردگار عالم درخواست کند و بداند که خداوند متعال درخواستش را به اجابت می‌رساند. نکته بعدی این است که درخواست دعا از اذن و اجازه فراتر می‌رود و حضرت می‌فرماید به شما امر کرده است که از او درخواست و طلب رحمت کنید تا خواسته شما را عطا کند و این اشاره به آیه شریفه‌ (ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ)  هم دارد. نکته دیگر این است که  خداوند میان بنده و خود فردی را قرار نداده و تو را مجبور نساخته که به شفیعی پناه ببری.
 موضوع دیگر این است که دعاکردن فارغ از اینکه چه حاجتی داشته باشیم، خود یک عبادت است و بلکه حقیقت عبادت است که در روایت آمده است: «الدعا مخ العباده: دعا مغز عبادت است» بنابراین بندگانی که تکبر می‌ورزند و به این فرصت بزرگی که پروردگار عالم به آنها داده است، پشت پا می‌زنند با ادامه این آیه شریفه روبه‌رو می‌شوند: «وَ قَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ» «آنان که از (دعا و) عبادت من سرکشی کنند زود با ذلت و خواری در دوزخ شوند».
 پس باید مومن دعاکردن را یک فرصت بزرگ بداند و از آن  غافل نشود و موانع اجابت را هم از میان بردارد. یکی از موانع اجابت عبارت است از تنافی با سنت‌های آفرینش، یعنی خواسته‌ای که در دعا عرضه می‌شود، نباید با سنت‌های الهی که خداوند بر پایه حق و حکمت بنا نهاده است در تضاد باشد. یکی دیگر از موانع استجابت دعا تزاحم دعاست؛ به طور مثال گاهی فردی که از ستم دیگران به ستوه آمده، علیه ستمگران دعا می‌کند و از خداوند انتقام خود را می‌طلبد ولی در همین حال این شخص به‌ظاهر مظلوم به خاطر ستمی که خود به دیگری روا داشته، مورد غضب قرار گرفته است. همین تزاحم دعاها می‌تواند مانع استجابت شود. بنابراین دعاکننده باید پیش از دعا دیگران را از خود راضی کند. امام‌صادق(ع) فرموده است: «از ستم به دیگری بپرهیزید؛ زیرا دعای مظلوم تا آسمان بالا می‌رود.» در منابع دینی به موانع دیگری نیز در مورد استجابت‌نشدن دعا همچون انجام برخی از گناهان و نبود قابلیت ذکرشده است.