شماره ۱۹۷۳ | ۱۳۹۹ يکشنبه ۲۸ ارديبهشت
صفحه را ببند
زنی عامی در قامت امپراتریس روسیه

دویست‌ونودوسه‌سال پیش در چنین روزی، برابر هفدهم می ‌1727 میلادی، کاترین اول، امپراتریس روسیه در چهل‌وسه سالگی درگذشت. حلول کاترین در آسمان سیاست روسیه را به شکلی تمام و کمال باید وامدار خوی وحشی و خوشگذران پتر کبیر، معروف‌ترین تزار روسیه به شمار آورد، زیرا هم او بود که با وجود داشتن ملکه و ولیعهد به زنی عامی یعنی «مارتا اسکافرونسکایا» دل بست و در پی ازدواج با این زن که حالا دیگر «کاترین» نام گرفته بود، از او صاحب 6 دختر شد. ثمره عشق وافر پتر به کاترین، تبعید امپراتریس اودوکسیا لوپوخینا به یک صومعه، همچنین زندانی‌شدن و مرگ ولیعهد الکسی بود. از پتر که برای تکیه‌زدن بر تخت سلطنت روسیه، خواهرش سوفی را از قدرت کنار زده بود، به دلیل سابقه‌اش در بی‌قیدی و داشتن یک زندگی اجتماعی بی‌بندوبار، هرگز انتظار نمی‌رفت به حکمرانی قابل تبدیل شود. اما چنین شد و روسیه تا همین امروز فرمانروایی به صلابت، قدرت و از همه مهم‌تر دوراندیشی پتر اول به خود ندیده است. او که پس از اخذ تصمیمات مهم هرگز از رأی خود برنمی‌گشت، پس از ازدواج با کاترین او را ملکه، امپراتریس روسیه و درنهایت جانشین خود قرار داد. زنی عامی که تنها به واسطه همنشینی با تزار پایش به دربار روسیه باز شده بود، حالا می‌رفت تا نامزد یکی از مهم‌ترین پست‌های سیاسی جهان یعنی فرمانروایی امپراتوری روسیه باشد و این طبیعتا به مذاق دولتمردان و درباریان خوش نمی‌آمد. پس از مرگ پتر با اینکه انتظار می‌رفت خواست او مبنی بر تاج‌گذاری کاترین، از سوی حکام محلی و درباریان بانفوذ نادیده گرفته شود، اما حمایت ژنرال منچیکوف، فرمانده کل ارتش از امپراتریس جدید روسیه، زمینه عمل به وصیت تزار تازه درگذشته را فراهم آورد. مشهور است که پتر برخلاف ظاهر لاقید خود، شناختی عمیق نسبت به آینده روسیه داشت. او تنها راه دوام امپراتوری روسیه را در رشد صنعت می‌دید و درست به همین دلیل رشد دانش و فناوری در عرصه‌هایی چون ریاضیات و مهندسی طی دوره سلطنت پتر چشمگیر بود. کاترین سرزمینی را از پتر تحویل گرفت که در همه ارکان آن توانی بالقوه برای رشد وجود داشت و برخلاف تصور عموم، امپراتریس جدید در پاسداشت این فرصت گرانبها کوچک‌ترین تعللی به خود راه نداد. او با اینکه تا حدود زیادی تحت تسلط مشاوران خود قرار داشت، اما در اخذ تصمیمات مهم و سرنوشت‌ساز قائم به ذات عمل می‌کرد که یکی از آنها کاهش هزینه نظامی و تخصیص بودجه آن برای بخش کشاورزی و تولید بود. کاترین پس از دو ‌سال فرمانروایی بر روسیه درگذشت، اما فرزندان او ازجمله دخترش الیزابت و نوه‌اش کاترین دوم بعدها راه او و پدرشان را در حکومت‌داری ادامه دادند و عنوان باصلابت‌ترین حاکمان روسیه را از آن خود کردند.     


تعداد بازدید :  967