فرید زکریا روزنامه‌نگار
ترامپ این فرضیه را که ویروس امکان دارد در بازار فروش حیوانات و گوشت از جانور به انسان منتقل شده باشد، رد می‌کند. اما پرسش مهم‌تر این است؛ چرا انسان در عصر معاصر خود با دستانش این‌قدر ویروس آدمکش را از حیوان به انسان منتقل کرده است؟ سارس، مرس، ایبولا، آنفلوآنزای پرندگان و آنفلوآنزای خوکی همگی نام ویروس‌هایی است که منشاء حیوانی داشته و به انسان سرایت کرده و بیماری‌های همه‌گیر مرگباری را در دنیا به وجود آورده‌اند. تمدن بشر به مرور زمان پیشرفت می‌کند و انسان در مسیر توسعه جاده می‌سازد، خاک را از بین می‌برد، زمین‌های کشاورزی را تسطیح کرده و کارخانه می‌سازد و معدن حفر می‌کند. بشر با انجام همه این کارها درواقع در طبیعت دست برده و زیست‌بوم‌های جانوران را نابود و حیات‌وحش را به انسان نزدیک و نزدیک‌تر می‌کند. به اعتقاد دانشمندان، بشر با این دستکاری در طبیعت در حقیقت با دست خود بیماری را از جانور به انسان منتقل می‌کند. ویروس کووید-۱۹ نیز درظاهر از خفاش به انسان منتقل شده است. بدن خفاش اصولا محل خوبی برای تکثیر ویروس‌هاست. به اعتقاد دانشمندان بشر به دست خود یک چرخه انتقال ویروس در طبیعت به وجود می‌آورد؛ در طبیعت دست می‌برد و زیستگاه جانوران را از نابود می‌کند، حیوان برای یافتن غذا به زیستگاه انسان و کشتزارها هجوم می‌آورد و دام را آلوده می‌کند و دام هم انسان را. اما عوامل دیگری نیز برای انتقال میکرواُرگانیسم‌ها به انسان وجود دارد. یکی از آنها اشتهای سیری‌ناپذیر انسان به مصرف گوشت است. بشر امروز نسبت به بشر دیروز ثروتمندتر شده است و در نتیجه گوشت بیشتری نیز مصرف می‌کند. همه ساله در دنیا تعداد ۸۰میلیون رأس حیوان برای تأمین غذای بشر ذبح می‌شود. در آمریکا ۹۹درصد دام‌ها در مزارع صنعتی که در مالکیت کارخانه‌های تولید غذاست پرورش داده می‌شوند. این آمار در دنیا بیش از ۷۴درصد است. آمار را یک گروه مدافع حقوق حیوانات استخراج کرده است. در این مزارع هزاران حیوان به فاصله چند اینچ از هم به صورت ازدحام در شرایطی وحشتناک قرار می‌گیرند. یک چنین محیطی در حقیقت یک مزرعه پرورش ویروس و محل انتشار آن است؛ ویروسی که با هر جهش خود زهرآگین‌تر می‌شود. به گفته دانشمندان، درواقع مزارع صنعتی بهترین راه برای دست‌چین کردن خطرناک‌ترین میکرواُرگانیسم‌های (پاتوژن) ممکن است. ضمن آنکه مزارع صنعتی، محیط صفر برای پرورش باکتری‌های مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک‌هاست؛ یعنی یک راه فرعی دیگر برای انتشار ویروس به بدن انسان است. حیواناتی که در مزارع صنعتی رشد می‌کنند با آنتی‌بیوتیک‌ها بمباران می‌شوند. این یعنی اینکه باکتری که در این محیط زنده می‌ماند و شکفته می‌شود، بی‌نهایت قوی است. همه ساله در آمریکا ۲.۸میلیون نفر با آلوده‌شدن به باکتری‌های مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک بیمار شده و ۳۵هزار نفرشان می‌میرند. آخرین عامل تغییرات آب‌وهوایی است. این اوضاع همه چیز را بدتر می‌کند؛ اکوسیستم‌ها را تغییر شکل می‌دهد، جانوران را از زیست‌بوم‌هایشان خارج و آب‌وهوای سرزمین‌های معتدل را گرمسیری می‌کند. گزارش‌های علمی در آمریکا اعلام می‌کند: «شرایط آب‌وهوای گرم، مرطوب و متغیر که ناشی از تغییرات جوی است، راحت‌تر در بسیاری از نقاط جهان بیماری‌هایی همچون مالاریا، تب دِنگ، چیکانگایا، تب زرد، ویروس زیکا، ویروس نیل غربی و بیماری لایم را منتقل می‌کند.» بشر امروز به دست خود اکوسیستم‌ها و زیستگاه‌های طبیعی را نابود و بیماری‌های خفته را بیدار می‌کند. در حالی که همین بشر به هیچ‌وجه در برابر این بیماری‌ها ایمن نیست. در سال ۲۰۱۵ دوسوم بزهای کوهی نوع زایگا موجود در جهان فقط در چند هفته تلف شدند علت آن بیدارشدن یک باکتری خفته در بدن جانور بود به نام «پاستورلا مولتوسیدا». این باکتری سالیان دراز بود که در بدن جانور بدون آنکه آسیبی به او برساند، وجود داشت ناگهان این باکتری بیدار شد و زهرش را ریخت. دانشمندان کشف کردند که علت بیدارشدن باکتری این بود که ناحیه آسیای میانه بر اثر تغییرات آب‌وهوای کره زمین گرم شده بود. سال ۲۰۱۵ به طور کل سال گرم و مرطوب کره زمین بود. وقتی آب‌وهوای کره زمین به‌شدت گرم و مرطوب می‌شود، بزکوهی زایگا می‌میرد. با توجه به این ارزیابی‌های جغرافیایی و علمی، به این حقیقت می‌رسیم که فاجعه کووید-۱۹ را چین به بار نیاورد؛ این فاجعه را همه ما در سیاره‌مان به وجود آوردیم. اکنون نیز همه باید دست به دست هم داده و آن را مهار کنیم.