مُشتُک یا مُچُلُک میان‌وعده یا پیش‌غذایی یزدی است که در شهر یزد قدمتی چندساله دارد. از قدیم، سختکوشی و قناعت از ویژگی‌های برجسته مردم یزد بوده است و این ویژگی باعث شده مردمانش کمتر اسراف کنند. یکی از غذاهایی که از قدیم برای جلوگیری از اسراف تهیه می‌کردند مشتک یا مچلک بوده است. مشتک برای جلوگیری از اسراف نان‌های سرِ سفره که سالم اما خشک شده بود، تهیه می‌شد. این خُرده نان‌ها را در هاون سنگی می‌کوبیدند و اَلک می‌کردند تا به خُرده نان تبدیل شود. در زمان‌های قدیم، همسایه‌ها دور هم جمع می‌شدند و با هم این میان‌وعده خوشمزه را درست می‌کردند. مشتک از آن زمان‌ها بین خانواده‌های یزدی مرسوم شده است.
مواد لازم برای تهیه مُشتُک یا مُچُلک
نان خشک پودر شده: ۳ پیمانه
پیاز رنده شده: ۱/۲ پیمانه
گردوی پودر شده: یک پیمانه
پنیر له شده: یک پیمانه
زیره سیاه: یک قاشق چای‌خوری (ساییده‌شده)
سبزی خوردن ساطوری خُرد شده: به دلخواه
آب: به میزان لازم
طرز تهیه:
نان خشک را در آسیاب برقی پودر کنید.
گردو را هم پودر کنید.
پیاز را رنده ریز کنید.
پنیر را با پشت چنگال له کنید.
همه مواد را با هم مخلوط کنید. اگر مواد سفت است، کمی آب به آن اضافه کنید تا شکل خمیر بگیرد. به اندازه یک گردو از مواد بردارید، داخل مشت خود بگذارید و با فشار مُشت، حالت منسجمی به خمیر بدهید. همه مُشتُک‌ها را در ظرف در بسته بگذارید و یک ساعت در یخچال نگه دارید تا خودش را بگیرد و بعد نوش جان کنید. می‌توانید از پنیر سفید یا لیقوان یا هر پنیر دیگری بر حسب ذائقه خود استفاده کنید، ولی دقت کنید پنیر نباید خیلی شور باشد. آب را با قاشق سوپ‌خوری به مواد اضافه کنید تا شکل خمیری پیدا کند. بعضی از یزدی‌ها مُشتُک را با نان خشک تنوری و بعضی هم هنوز مانند زمان‌های قدیم با همان خُرده‌نان‌های سفره‌شان درست می‌کنند. بعضی از یزدی‌ها سبزی خوردن ساطوری به مواد خمیری اضافه و مُشتُک درست می‌کنند. اضافه کردن سبزی ساطوری کاملا سلیقه‌ای است. برای تهیه این غذای سنتی همه مواد را باید در مشت فشار دهیم تا به هم بچسبد و شکل بگیرد، بنابراین مُشتُک نام‌گذاری شده است. یزدی‌ها مُشتُک را برای سفره هفت‌سین و سفره عقد هم درست می‌کنند، چون معتقدند نان در سفره نشانه برکت و روزی است. در صورت دسترسی نداشتن به نان خشک تنوری، با نان تافتون خشک یا نان‌های خشک صنعتی می‌توانید مُشتُک درست کنید. از خاطر نبرید که هر ۱۰۰ گرم از این غذا، ۲۲۰ کیلو کالری انرژی دارد.