شماره ۲۰۶۵ | ۱۳۹۹ يکشنبه ۲۳ شهريور
صفحه را ببند
خروج مسئولانه نیروهای خارجی پیش‌نیاز مذاکرات بین‌الافغانی
در آرزوی صلح

[شهروند]  پس از گذشت ۱۹ سال از آغاز جنگ آمریکا در افغانستان و در نوزدهمین سالگرد حمله تروریستی یازده سپتامبر، شنبه نخستین دور گفت‌وگوهای صلح دولت افغانستان با طالبان با حضور مایک پمپئو وزیرخارجه آمریکا، مقام‌های قطری و نمایندگان حدود ۳۰ کشور و سازمان‌های جهانی به صورت حضوری (آنلاین) آغاز شد. وزارت امور خارجه با بیان اینکه حل مشکلات افغانستان راه‌حل نظامی ندارد، خاطرنشان کرد: «تمامی مسائل و معضلات در افغانستان تنها از طریق گفت‌وگو و مذاکره قابل حل و فصل هستند و خروج مسئولانه نیروهای خارجی پیش‌‌نیاز اجتناب‌ناپذیری برای رسیدن به صلح و امنیت در آن کشور است.» دستگاه دیپلماسی در بیانیه‌ای درباره شروع مذاکرات بین‌الافغانی در دوحه تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران از شروع گفت‌وگوهای بین‌الافغانی بین دولت افغانستان، گروه‌های سیاسی و طالبان استقبال می‌کند و امیدوار است این گفت‌وگوها بدون مداخله خارجی و در یک تفاهم جامع میان افغانستانی‌ها به نتایج مطلوب خود برای استقرار صلح و ثبات دائمی در افغانستان و امنیت در منطقه منجر شود.» وزارت امور خارجه با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره تأکید کرده است که حل مشکلات در افغانستان راه‌حل نظامی نداشته و ادامه حضور نیروهای خارجی یکی از علل اصلی تداوم جنگ در افغانستان است، خاطرنشان کرد: «تمامی مسائل و معضلات در افغانستان تنها از طریق گفت‌وگو و مذاکره قابل حل و فصل هستند و خروج مسئولانه نیروهای خارجی پیش‌نیاز  اجتناب‌ناپذیری برای رسیدن به صلح و امنیت در آن کشور است.» در این بیانیه آمده است: «جمهوری اسلامی ایران امیدوار است دولت، گروه‌های سیاسی و طالبان بتوانند با حفظ دستاوردهای ارزشمند مردم افغانستان از جمله قانون اساسی، ساختارهای مردم‌سالارانه، مشارکت سیاسی فراگیر،  حقوق و کرامت زنان،  حقوق اقلیت‌های قومی و مذهبی به توافقی پایدار دست یابند که متضمن صلح، آرامش، رفاه و سعادتمندی مردم افغانستان باشد و به نوبه خود باعث شود مهاجرین افغانستانی به کشور خود بازگشته و سهم خود را در بازسازی، رشد و ترقی افغانستان ایفا کنند. در پایان این بیانیه تصریح شده است: «جمهوری اسلامی ایران با اعلام آمادگی مجدد برای آنکه همچون گذشته به پیشبرد روند صلح در افغانستان کمک کرده و امکانات و توانمندی‌های خود را بدین منظور در اختیار برادران و خواهران افغانستانی قرار دهد، هر گونه فرصت‌طلبی سیاسی و سودجویی کاسب‌کارانه، به ویژه استفاده دولت آمریکا برای بهره‌برداری‌های انتخاباتی از گفت‌وگوهای بین‌الافغانی را به‌شدت محکوم کرده و آن را مخل این گفت‌وگوها می‌داند.» عبداالله عبدالله رئیس شورای عالی آشتی ملی، حنیف اتمر سرپرست وزارت امور خارجه و سعادت منصور نادری وزیر دولت در امور صلح، هیأت ۲۱ نفری دولت افغانستان را به دوحه همراهی می‌کنند. عبدالله عبدالله هنگام سفر به دوحه در فرودگاه گفت که امیدوار است آغاز مذاکرات میان افغانستانی‌ها تحول بزرگ و تاریخی باشد. او افزود: «نمی‌خواهم به این مذاکرات بدبین باشم اما چالش‌ها را هم نباید نادیده گرفت.»

نخستین دور از مذاکرات بین‌الفغانی با مقامات دولتی افغانستان و هیأت گروه طالبان و نیز هیأت‌هایی از اقشار و گروه‌های مختلف این کشور در دوحه قطر آغاز شد. این برای نخستین‌بار است که نمایندگان دولت رسمی افغانستان و گروه طالبان زیر یک سقف جمع شدند تا شاید بتوانند با دستیابی به یک توافق به چند دهه جنگ و خشونت در این کشور اسلامی پایان دهند. پیش‌شرط این دور از مذاکرات آزادی 5‌هزار زندانی طالبی از بند دولت بود که همین مسأله باعث به تأخیرافتادن 6 ماهه  این نشست مهم و سرنوشت‌ساز شد. تحلیلگران سیاست بین‌الملل بر این باورند این مذاکرات مهم سرنوشت جنگ و صلح در این کشور را رقم می‌زند و دورنمای سیاسی افغانستان در خلال این نشست روشن می‌شود. از همین رو انتظار می‌رود دو طرف روی آتش‌بس و یک توافق‌نامه سیاسی بحث کنند. در این نشست علاوه بر طرف‌های افغانستانی وزیر امور خارجه ایالات متحده هم حضور دارد. دبیرکل سازمان ملل و وزیر امور خارجه چین هم در پیام‌های جداگانه‌ای از طریق ویدیوکنفرانس با اعلام حمایت از آغاز روند مذاکرات بین طرف‌های درگیر افغانستانی، خواهان برقراری صلح پایدار در این کشور شدند. کشورمان هم صبح شنبه با انتشار بیانیه‌ای ضمن استقبال از برگزاری نشست دوحه، ابراز امیدواری کرد تا این نشست به دور از دخالت‌های خارجی منجر به دستیابی یک تفاهم جامع بین گروه‌های افغانستانی و برقراری صلح و ثبات در این کشور شود.
عبدالله عبدالله، رئیس هیأت دولت افغانستان، نخستین سخنران این نشست در سخنانش با اشاره به تاریخ پرفرازونشیب کشورش، این روز را به ‌عنوان روز پایان درد و رنج مردم افغانستان یاد کرد. او با تشکر از طالبان به دلیل پاسخ مثبت آنها به آغاز گفت‌وگوی صلح و نیز تأکید بر احترام به اراده آزاد مردم گفت که برای رسیدن به توافق جامع صلح به دوحه آمده تا «مردم افغانستان زیر یک سقف واحد بعد از چهار دهه جنگ جمع شوند». او همچنین با  استثنایی‌خواندن این فرصت گفت: «صلح زمینه برگشت میلیون‌ها مهاجر افغانستانی را به کشورشان مهیا می‌کند.»
بعد از صحبت‌های رئیس شورای عالی آشتی ملی، نوبت به «ملا عبدالغنی برادر» رسید. او که یکی از اعضای هیأت بیست‎ویک نفره طالبان است، در ابتدای صحبت‌هایش گفت: «می‌خواهیم که افغانستان مستقل، پیشرفته و دارای یک نظام اسلامی باشد که تمام شهروندان افغانستان در آن خود را ببینند و به صورت برادرانه زندگی کنند.» با اینکه نماینده طالبان خیلی زود به صحبت‌هایش در این نشست پایان داد، اما گفته می‌شود که این گروه بر سر موضوعاتی چون صلح دائم، حقوق زنان و اقلیت‌ها، خلع سلاح هزاران جنگجوی طالبان و وفاداران به جنگ‌سالاران، تغییرات در قانون اساسی و تقسیم قدرت قصد چانه‌زنی با دولت مرکزی افغانستان را دارد.
سپس مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا که از این نشست به‌عنوان  یک «فرصت تاریخی» برای پایان دادن به جنگ در افغانستان یاد کرده بود، خطاب به همه طرف‌های افغانستانی گفت: «انتخاب سیستم سیاسی آینده شما، انتخاب شماست.» او با اشاره به حادثه 11 سپتامبر و تأکید بر اینکه آمریکا هیچ‌وقت آن حوادث را از یاد نمی‌برد، گفت: «از تعهد طالبان استقبال می‌کنیم که به گروه‌هایی همانند القاعده اجازه فعالیت در افغانستان نمی‌دهد. آمریکا خواهان افغانستانی امن است که نماینده تمام مردم باشد و با همسایگانش در آرامش زندگی کند.» پمپئو هرچند در صحبت‌هایش به این موضوع اشاره کرد که فقط یک راه حل برای تمام مشکلات وجود ندارد و آمریکا به دنبال تحمیل سیستم خود بر دیگران نیست، اما درباره مدل حکومت آینده این کشور با این جملات به صحبت‌هایش پایان داد: «آمریکا دریافته که دموکراسی، به‌ویژه اصل انتقال مسالمت‌آمیز قدرت سیاسی، بهترین روش است. این مدل، صلح و سعادت بزرگی برای ما و سایر ملت‌های دموکراتیک به بار آورده است.»
در همین حال، وانگ یی، وزیر خارجه چین که از طریق ویدیو‌کنفرانس صحبت می‌کرد، گفت که چین به‌عنوان دوست واقعی افغانستان، حمایت‌کننده، میانجی و تسهیل‌کننده صلح در افغانستان بوده است. به گفته او اصول توافق سیاسی، رهبری و مالکیت افغانستانی در صلح و چارچوبی برای همه‌شمول بودن صلح باید در نظر گرفته شود.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل نیز این نشست را فرصتی بزرگ برای رسیدن مردم افغانستان به آرزوی صلح دانست و گفت که خود افغانستانی‌ها باید فضا و روند مذاکرات را تعیین کنند.
او نیز که از طریق ویدیوکنفرانس با نشست دوحه ارتباط برقرار کرده بود، از دو طرف خواست آتش‌بس و جان غیرنظامیان را حفظ کنند. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو نیز در پیامی ویدیویی خطاب به حاضران در این نشست گفت: «افغانستانی‌ها و جامعه جهانی صلح می‌خواهند. قربانی‌های ما در افغانستان تلف نشده‌اند. صلح دراین کشور نزدیک است، ولی چالش‌های زیادی باقی مانده است.»
حامد کرزای، رئیس‌جمهوری پیشین افغانستان هم آغاز مذاکرات بین‌الافغانی را فرصتی واقعی برای برقراری صلح و پایان جنگ در این کشور خواند. او در صفحه رسمی فیس‌بوکش نوشت: «در این مرحله بسیار حساس از تاریخ سرزمین عزیز ما، صلح و امنیت اولویت اصلی همه باشندگان کشور است. صلحی که از برکت آن بتوانیم به مداخلات طولانی‌مدت بیگانگان در کشور خود پایان دهیم و با حفظ ارزش‌های ملی و اسلامی، مقدرات سیاسی و اجتماعی‌مان را در دست خود بگیریم».


تعداد بازدید :  854