[ملیحه محمودخواه] زلزله، سیل و ده‌ها حادثه دیگر چیزهایی هستند که در ایران کم اتفاق نمی‌افتند. زمانی که حادثه‌ای طبیعی رخ دهد، هیچ راهی برای جلوگیری از وقوع آن وجود ندارد، اما می‌توان پیش از وقوع یک حادثه خود را در برابر آن تجهیز کرد. آمادگی برای مقابله با حوادث طبیعی وظیفه‌ای است که روی دوش جمعیت هلال‌احمر و سایر سازمان‌ها مانند مدیریت بحران و شهرداری وجود دارد. در چند سال گذشته و بعد از زلزله کرمانشاه توجه بسیاری از مردم به سوله‌ها و موجودی انبارهای امدادی جلب شده است. عده‌ای بر این باورند که این سوله‌ها و امکاناتی که در آن وجود دارد، کفاف جمعیت آسیب‌دیده را نمی‌دهد و بعضی‌ها هم معتقدند تنها راه نجات از بحران تجهیز انبارهای امدادی است. مدیران جمعیت سازمان امدادونجات جمعیت هلال‌احمر که از نزدیک با وضع این سوله‌ها و انبارها آشنایی دارند، معتقدند که در حال حاضر با استانداردهای جهانی فاصله داریم و تا حد ممکن باید اعتبارات برای تجهیز این انبارها تأمین شود.
کشور ما جزو 10 کشور حادثه‌خیز در دنیاست، زلزله و سیل از جمله حوادثی هستند که در چند سال گذشته در مقطعی از زمان کشور را درگیر کرده بودند. این حوادث اولین پدیده طبیعی نبوده و آخرین آن هم نخواهد بود. اما برای کمک به افرادی که در حوادث دچار سانحه شده‌اند و تحت‌تأثیر این شرایط قرار می‌گیرند، باید پیش از وقوع آن چاره‌اندیشی کرد. رئیس سازمان امدادونجات جمعیت هلال‌احمر با بیان اینکه در حال حاضر موجودی انبارها کافی نیست، به «شهروند» می‌گوید: «با تأمین اعتبار این مشکل را برطرف می‌کنیم و با جدیت دنبال شارژ اقلام هستیم.» مهدی ولی‌پور شارژ انبارها را یکی از مهم‌ترین مطالبات جمعیت هلال‌احمر و خصوصا سازمان امدادونجات می‌داند و ادامه می‌دهد: «برآوردهای کارشناسان در این حوزه نشان می‌دهد که این کار به 10هزار‌میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. در تهران کمتر از 50هزار دستگاه چادر و در کل کشور کمتر از ۳۰۰هزار دستگاه چادر وجود دارد که برای بحران جوابگو نیست. نمی‌توان حادثه را پیش‌بینی کرد. اما پیش از وقوع هر حادثه باید انبارهای امدادی را تجهیز کنیم و برای این موضوع مهم به تأمین اعتبار نیاز داریم.»
او در مورد آمار سه ماه نخست سال و تجهیز انبارهای کشور می‌گوید: «در سه ماه ابتدایی سال 99 و با توجه به وضع کرونا در کشور به منظور تقویت انبارهای امدادی هلال‌احمر در سراسر کشور ۱۶هزار و ۸۰۰ ست بهداشتی مردانه، ۱۶هزار و ۴۰۰ ست بهداشتی زنانه، سه‌هزار و ۶۰۰ ست بهداشتی بچگانه و سه‌هزار و ۲۰۰ ست بهداشتی نوزاد در استان‌هایی که اعلام نیاز کرده بودند، توزیع کردیم. در این مدت ۷۱هزار و ۴۰۰ بسته غذایی ۲۴ ساعته به منظور کاهش یا پیشگیری از سوءتغذیه و همچنین توانبخشی افراد حادثه‌دیده و متأثر از انواع حوادث و سوانح احتمالی به انبارهای امدادی هلال‌احمر در سراسر کشور ارسال شده است، اما با این وجود هنوز نیاز زیادی به تجهیز همه استان‌ها داریم.»رئیس سازمان امدادونجات جمعیت هلال‌احمر تأکید می‌کند که تمام مراحل و اجرای تقسیم‌بندی اقلام در استان‌ها و شهرها از سوی معاونت لجستیک و آمادگی سازمان امدادونجات انجام‌می‌شود که این معاونت براساس وظایف خود و ایجاد رویکردهای تمرکززدایی و تقویت توان پاسخگویی در حوادث و سوانح احتمالی، اقدام به برنامه‌ریزی برای ذخیره‌سازی اقلام زیستی، غذایی و تجهیزات در سطح استان‌ها می‌کند. درواقع هدفی که دنبال میشود این است که شعب به‌عنوان خط مقدم عملیاتی جمعیت هلال‌احمر در حوادث آمادگی لازم را داشته باشند.
تجهیزات لجستیک هلال‌احمر در چهار حوزه
تجهیزات جمعیت هلال احمر در چهار گروه تقسیم‌بندی میشود؛ ناوگان خودرویی، تجهیزات امدادونجات، اقلام شانزده‌گانه امدادی که شامل اقلام زیستی، غذایی و بهداشتی میشود و درنهایت تجهیزات مکانیزه و انبارهای امدادی این تجهیزات را تشکیل می‌دهند. سعید متانی، معاون لجستیک و آمادگی سازمان امدادونجات، با بیان این نکته می‌گوید: «در زمان حوادث و سوانح ارایه خدمات امدادونجات، اسکان و تغذیه اضطراری حوادث، ارایه آموزش‌های امداد و کمک‌های اولیه به اقشار مختلف جامعه، برنامه‌ریزی و اقدام برای آمادگی مقابله با حوادث و سوانح، ارسال محموله‌های کمک‌های بشردوستانه به کشورهای آسیب‌دیده و متأثر از حوادث طبیعی، غیرطبیعی و اعزام عوامل امدادی در داخل و خارج از کشور ازجمله وظایف این سازمان راهبردی وابسته به جمعیت هلال احمر است.»او تأکید می‌کند سازمان امدادونجات با تجهیزات و امکاناتی که در اختیار دارد این وظیفه را به دوش می‌کشد که با امکانات گسترده عملیاتی، پشتیبانی، مخابراتی، امداد هوایی، جاده‌ای، دریایی، کوهستان و شهری عملیات امدادونجات را در فصول مختلف سال و برای خدمات‌رسانی به آسیب‌دیدگان و متأثران از انواع حوادث و سوانح احتمالی در سراسر کشور اجرا کند.متانی توضیح می‌دهد: «در سوله‌های مواد زیستی چادر، پتو، موکت، نایلون پوشش چادر و چراغ والور نگهداری میشود که چادرها شامل تیپ۲و تیپ۳هستند. چادرهای تیپ ۳ جدیدترین چادرهایی است که وارد سوله‌های امدادی شده و یک خانواده ۸ نفره را پوشش می‌دهد ضمن آنکه نسبت به گرما و سرما هم مقاوم هستند. البته چادرهای اهدایی کشورهای همسایه نیز در انبارها وجود دارد اما هر چند کیفیت چادرهایشان از نمونه‌های مشابه تولید داخل پایین‌تر است اما در شرایط بحران می‌توانیم روی آنها هم حساب کنیم. تعداد چادرهای مسافرتی هم کم نیست. این چادرها برای حوادثی است که خسارت زیادی به بار نیاورده و می‌توان چند روز در چادرهایی با کیفیت پایین‌تر سر کرد. چادرها برای هر اقلیم آب و هوایی به صورت مجزا طراحی شده‌اند و چادری که در صورت بحران به شمال کشور فرستاده میشود با چادری که در یک منطقه کویری استفاده میشود کاملا متفاوت است.»
انبارهای مواد غذایی دایم شارژ می‌شوند
در انبارهای مواد غذایی اقلامی مانند حبوبات، کنسرو، روغن، قند، شکر و چای در بسته‌های غذایی بیست‌وچهار ساعته، هفتادودو ساعته و یک ماهه وجود دارد. بسته‌های بیست‌وچهار ساعته برای سوانحی مثل بارش برف شدید و بارندگی، در جاده‌ماندن یا امثال آن هستند و بسته‌های هفتادودو ساعته کمی پروپیمان‌تر است. بسته‌های یک ماهه هم جعبه بزرگی شامل تمام مواد غذایی خشک مورد نیاز برای ۳۰ روز زندگی‌کردن است و از حبوبات و شکر تا برنج و چای و اقلام دیگر را در بر می‌گیرد. متانی توضیح می‌دهد که تاریخ انقضای این مواد در انبارها مدام چک میشود و 6 ماه مانده به اتمام تاریخ آن با مواد غذایی جدید جابه‌جا میشود. تمام اقلام براساس کالری مورد نیاز هر فرد در شبانه‌روز در جعبه‌ها قرار گرفته‌اند. در انبار مواد غذایی جعبه امدادی ظرف و ظروف هم قرار دارد و این بسته فقط همراه جعبه‌های امدادی یک‌ماهه ارسال میشود.
جمعیت هلال احمر انبارهای بهداشتی استانداردی دارد، در این انبارها از اقلام بهداشتی مورد نیاز بانوان تا مسواک و خمیر دندان و پوشک بچه‌ها هر چیزی که ارتباطی با بهداشت فردی داشته باشد وجود دارد. ورود و خروج به این انبار با احتیاط زیادی انجام میشود. تاریخ انقضای مواد بهداشتی در این انبار هم بسیار مهم است.
تجهیزات امدادی به‌روز در سوله‌های هلال احمر
در بخش تجهیزات امدادی در سوله‌های هلال احمر آمادگی خوبی ایجاد شده است؛ به نحوی‌که تجهیزاتی نظیر ست‌های هیدرولیک و پنوماتیک (قیچی و...)، پمپ لجن‌کش و کف‌کش، تجهیزات جدید جست‌وجو و نجات شامل انواع زنده‌یاب‌ها، انواع اره‌ها (اره چوب‌بر و بتون‌بر و اره‌های چندکاره) و ست‌های عملیات نجات در کوهستان وارد مجموعه سوله‌های امدادی جمعیت شده و آمادگی نسبی برای رویارویی با بحران‌های طبیعی و انسان‌ساخت ایجاد شده است.
معاون لجستیک و آمادگی سازمان امدادونجات می‌گوید: «5هزارو 200 خودروی امدادی در اختیار سازمان امدادونجات قرار دارد و بالغ بر 2هزار‌میلیارد تومان سرمایه تجهیزاتی این سازمان است که در حال حاضر 10هزار‌میلیارد تومان بودجه برای تجهیز انبارهای امدادی و تأمین تجهیزات تخصصی نیاز است که ۲۱۴میلیارد تومان تاکنون تخصیص یافته است.»
متانی با اشاره به اینکه مجموعه لجستیک به صورت شبکه‌ای عمل می‌کند، ادامه می‌دهد: «در تمامی 550 سوله‌ای که در کشور وجود دارد، بر اساس ظرفیت‌ها این امکانات در شعب و انبارها دپو میشود. هر جا اتفاقی بیفتد از ظرفیت استان برای تأمین نیاز منطقه آسیب‌دیده استفاده شده و درواقع استان‌ها میزان خطرپذیری شهرهای خود را سنجیده و براساس ریسک وقوع حوادث این تجهیزات در آنجا مستقر میشود.» به اعتقاد او هنوز با استانداردها فاصله زیادی وجود دارد اما جمعیت هلال احمر با اعتباری که در نظر گرفته شده مشغول خریداری اقلام مورد نیاز انبارهاست.