21 ساعت مأموریت در نقطه صفر

روز گذشته بود که با انفجار یک دستگاه تانکر حامل گاز در گمرک اسلام قلعه افغانستان حریق به کامیون‌های مجاور سرایت کرد. آتش شعله‌ور شد و سپس به پارکینگ‌های کامیون‌های حامل گازوییل سرایت کرد؛ حادثه‌ای که به سوختن 500 کامیون منجر شد.

این حادثه بیش از 100 نفر در سمت افغانستان قربانی داشته است ولی هیچ منبع رسمی هنوز آمار قربانیان احتمالی و مصدومان را اعلام نکرده است. از تعداد مجروحان آمار دقیقی در دست نیست. گمرک دوغارون، پایانه مرزی، بازارچه مرزی و منطقه ویژه اقتصادی دوغارون همه تخلیه شدند. همه نیرو‌ها ازجمله آتش‌نشانی و نیرو‌های مسلح مستقر در مرز برای خاموش‌کردن حریق کمک‌رسانی را آغاز کردند.

اعزام نیروهای هلال احمر به منطقه مرزی

امدادگران هلال احمر ایران ازجمله نیروهای امدادی بودند که در منطقه مرزی آماده کمک‌رسانی بودند. غلامرضا صیادی، معاون امدادونجات هلال احمر استان خراسان رضوی، درباره جزییات این عملیات سخت و طولانی به «شهروند» می‌گوید: «ساعت 12 ظهر روز شنبه این حادثه به هلال احمر مخابره شد. بلافاصله موضوع را در دستور کار قرار دادیم، جلسه‌ای تشکیل شد و نیروهای هلال احمر تایباد و تربت جام و خواف به حالت آماده‌باش درآمدند. در ابتدا 8 تیم عملیاتی راهی منطقه مرزی شدند. حجم آتش بسیار زیاد بود. هر لحظه بیشتر می‌شد. در آنجا جلسه‌ای با والی هرات گذاشتیم. او خیلی از خدمات و کمک‌های جمهوری اسلامی راضی بود و بسیار تشکر کرد. با این حال آتش همچنان در حال گسترش و سرایت بود.»

مصدوم ایرانی نداشتیم

صیادی در ادامه صحبت‌هایش گفت: «در بین کامیون‌ها قطعا باید کامیون‌های ایرانی هم باشد؛ اما هنوز آمار دقیقی از جزییات این ماجرا در دست نیست. با این حال نیروهای ما تا صبح روز یکشنبه در منطقه مرزی در حال کمک‌رسانی بودند. خودروهای آمبولانس اورژانس و هلال احمر نیز به صورت آماده بودند؛ اگر مصدومی در خاک ایران نیاز به درمان داشت به او خدمت‌رسانی شود. اما در خاک ایران هیچ مصدومی نداشتیم؛ درواقع هیچ مصدوم ایرانی نداشتیم. فقط سه نفر به صورت سرپایی و با هماهنگی مرزبانی به مراکز درمانی خاک ایران مراجعه کردند و درمان شدند. ما منتظر درخواست کمک از سوی هرات داشتیم.

با این حال بیش از 24 خودروی آتش‌نشانی به خاک عراق رفتند و برای خاموش کردن آتش مأموریت خود را انجام دادند. درنهایت نیز 45 امدادگر به همراه تجهیزات و خودروهای آمبولانس در منطقه آماده بودند. در حال حاضر نیز نیروهای امدادی خواف و تربت جام به ایستگاه‌های خود بازگشتند؛ ولی نیروهای امدادی تایباد همچنان در حالت آماده‌باش به سر می‌برند که اگر دوباره درخواست کمک شد، خدمت‌رسانی کنند.»

آتش در حال حاضر خاموش شده است و هنوز آمار دقیقی از مصدومان نیست.

سوختن ۵ میلیون دلار کالا

در حادثه گمرک اسلام قلعه افغانستان ۵ میلیون دلار کالا کاملا در آتش سوخت. ۵۰۰ کامیون نیز پس از حریق و انفجارهای متعدد آسیب جدی دید.

جواد هدایتی، مدیرکل ترانزیت سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، درباره آخرین وضعیت پایانه مرزی دوغارون ایران و گمرک اسلام قلعه افغانستان گفت: «در حال حاضر آتش در گمرک اسلام قلعه اطفاء شده است و نیروها در حال لکه‌گیری نهایی هستند. طرف افغانستانی بررسی‌های دقیق را در مورد علت وقوع حادثه آغاز کرده است. ایران هم اعلام کرد که در صورت نیاز با طرف افغانستانی همکاری می‌کند. در این حادثه 5 میلیون دلار کالا از بین رفت و 500 دستگاه کامیون به کلی سوختند.

در حال حاضر مرز بسته است. حدود 1500 تا 2000 دستگاه کامیون منتظر تعیین تکلیف پشت مرز ایستاده‌اند. در حال پیگیری برگزاری جلسه با طرف افغان هستیم. ممکن است این پایانه و مرز چندین هفته تعطیل باشد، دو مرز دیگر با افغانستان داریم که شامل مرزهای میلک و ماهیرود در استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی است که به آنها تأکید کرده‌ایم، آماده باشند. همچنین برای افزایش ساعت کار خود برنامه‌ریزی کنند تا خدمات لازم به متقاضیان در صورت لزوم داده شود.»

وحید قتالی، والی هرات، در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفته است با توجه به اینکه امکانات لازم برای خاموش‌کردن آتش در این منطقه موجود نبود از ایران درخواست کمک شده است. قتالی همچنین گفته است فعلا نمی‌توان در خصوص تلفات و زخمی‌های احتمالی تخمینی داشت.

تدابیر جمهوری اسلامی ایران برای کمک

همچنین سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه، نیز با تشریح اقدامات ایران برای مقابله با آتش‌سوزی در گمرک اسلام قلعه افغانستان گفت: «جمهوری اسلامی ایران برای کمک به آسیب‌دیدگان و مجروحان احتمالی حادثه تدابیری اتخاذ کرده است. تماس میان مقام‌های ذی‌ربط دو کشور در این ارتباط در جریان است. بلافاصله بعد از این تماس، اقدامات اولیه برای ارایه تسهیلات بیشتر به افراد و خودروهای گرفتارشده در منطقه آتش‌سوزی انجام شد. سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در هرات طی تماس‌هایی با مقامات این استان ازجمله استاندار ابعاد حادثه را بررسی کرد. با هماهنگی وزارت امور خارجه، مرزبانی و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط مرز اسلام قلعه – دوغارون به روی کامیون‌ها، خودروها و افرادی که برای گریز از آتش‌سوزی به سوی مرزهای ایران گریخته بودند، باز نگاه داشته شد.»

سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه تا کنون در خصوص آسیب‌دیدگان حادثه گزارشی واصل نشده است، ادامه داد: «در خصوص واردآمدن صدمه به اتباع ایرانی نیز اطلاعی دریافت نکرده‌ایم. امیدواریم با کمک مقامات دو کشور در مرز هر چه سریع‌تر دامنه آتش‌سوزی مهار شود.»

تعداد مصدومان مشخص نیست

این در حالی است که مجتبی خالدی، سخنگوی اورژانس کشور، آمار دیگری از این حادثه می‌دهد و می‌گوید: «در مرز دوغارون در اسلام قلعه افغانستان که هم مرز مشترک با ایران است، عددهای حریق متغیر است اما بین ١٠٠ تا ٣٠٠ دستگاه کامیون عنوان می‌شود. چیزی که مشخص است این است که احتمالا تعداد مصدومان زیاد باشد. بنابراین چند اقدام را انجام دادیم. در حال حاضر 6 دستگاه آمبولانس در تایباد که نقطه صفر مرزی است، مستقر هستند. ١٣ دستگاه آمبولانس و دو دستگاه اتوبوس را از شهر‌های همجوار به سمت تایباد اعزام کردیم. بالگرد گناباد با متخصص طب اورژانس و پرستارهای اورژانس و تجهیزات لازم به تایباد اعزام شده است. بیمارستان ١٣۶ تختخوابی تایباد در حالت آماده‌باش صددرصد قرار دارد. از طرف دیگر ترتیب حیدریه، تربت جام، گناباد، مشهد و مرکز عملیات وزارت بهداشت در تهران همه در آماده‎‌باش هستند.»

سخنگوی سازمان اورژانس کشور در ادامه صحبت‌هایش می‎گوید: «تا این لحظه سه مصدوم افغانستانی از این حادثه به کشور ما مراجعه کردند. آنها در حال درمان هستند. بیمارستان صحرایی مشهد نیز آمادگی اعزام نیرو را دارد. در تماس با سرکنسولی هرات و کابل متوجه شدیم که اولویت آنها اطفای حریق است و بیشتر اطفای حریق هوایی را نیاز دارند. فعلا تعداد مصدومان مشخص نیست اما برنامه‌های انتقال مصدومان در دستور کار است.»