در نشست هم‌اندیشی رصدخانه اجتماعی کووید-۱۹ با دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور که با حضور دبیر کمیته علمی ستاد ملی کرونا برگزار شد، عنوان شد که 15درصد شاغلان در بحران کرونا شغل خود را از دست دادند.
شهروندآنلاین- بعد از شیوع همه‌گیری کووید-۱۹، بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، برنامه ملی پاسخ‌دهی به پیامدهای همه‌گیری کووید-۱۹ در ایران به تصویب رسید و طبق آن، اجرای این برنامه با سه خط تلفن، و توان حرفه‌ای و تخصصی ۴۵۰ مشاور آموزش‌دیده جهت پاسخگویی به مسائل اجتماعی و روانی همه‌گیری کووید-۱۹ آغاز شد.
ستاره آمنه فروزان عضو هیأت‌علمی دانشگاه و رئیس دبیرخانه رصدخانه اجتماعی کووید19 در این نشست مجازی به گزارش پژوهشکده آمار، از تأثیرات اجتماعی و اقتصادی، جمعیتی و سلامت روان بیماری کووید-۱۹ که در آذر ۱۳۹۹ منتشر شد، اشاره کرد: «بر اساس این گزارش، ۱۵درصد شاغلان به دلیل همه‌گیری کووید، شغل خود را از دست دادند که زنان شاغل و گروه‌های خود اشتغالی حجم بیشتری از این آمار را تشکیل می‌دهند.»
به گفته فروزان، ۳۰درصد افراد با همه‌گیری کرونا، منبع درآمد خود را از دست دادند و کاهش درآمد نسبت به قبل از همه‌گیری داشتند.
9/2درصد دانش‌آموز بازمانده از تحصیل در کرونا
بر اساس همین مطالعه، ۹.۲درصد کودکان ۶ تا ۱۸ساله کشور به دلیل پاندمی کووید، موفق به ثبت‌نام در مدارس برای سال تحصیلی ۹۹ – ۱۴۰۰ نشدند.
بر اساس گزارش پژوهشکده آمار، «استفاده نامناسب از فضای مجازی برای آموزش کودکان» در دوران شیوع کرونا، سبب نگرانی ۳۵درصد والدین شده که این امکانات را برای فرزندان خود مناسب نمی‌دانند.
رئیس دبیرخانه رصدخانه اجتماعی کووید-۱۹ تصریح کرد: «این چند نمونه کفایت می‌کند که نشان دهد در کنار موضوع کاهش مرگ‌ومیر و ناتوانی جسمی و روانی ناشی از پاندمی کووید، توجه به سلامت اجتماعی و ارایه توصیف دقیق از وضعیت سلامت اجتماعی در جامعه لازم است، تا تحلیل‌های به دست آمده از آن نیز بتواند به برنامه‌ریزان نظام سلامت کمک کند.»
معیار سلامت اجتماعی در پاندمی
در ادامه مهرداد فرخی دبیر رصدخانه اجتماعی کووید-۱۹، به دو مأموریت از چهار مأموریت ابلاغ‌شده مقام عالی وزارت بهداشت برای رصدخانه اجتماعی کووید-۱۹، اشاره کرد و گفت: «بر اساس این دو مأموریت، باید پاسخ این سوال‌ها که پیامدهای اجتماعی ناشی از پاندمی کووید-۱۹ در ایران چیست؟ و دیگری، تعیین‌کننده‌های سلامت اجتماعی چه نقشی در پاندمی کووید-۱۹ دارند را با انجام مطالعات و بررسی در سطوح مختلف اجتماعی مشخص کنیم.»
او افزود: «به‌عنوان مثال، بررسی‌های جهانی نشان می‌دهد که سطح اجتماعی پایین‌تر یا به عبارتی، افراد فقیرتر از پاندمی کووید-۱۹ بیشتر متأثر شده، بیشتر مبتلا می‌شوند و نوع شدید آن را هم می‌گیرند.»
بررسی تأثیر پاندمی بر طبقه‌های اجتماعی
فرخی تصریح کرد: «این مطالعه هنوز در کشور خودمان انجام نشده و رصدخانه اجتماعی کووید-۱۹ با کوهورتی که برای مطالعه پیامدهای اجتماعی کووید طراحی کرده و با پرسشنامه‌ای که به این منظور تهیه شده و برای همه دانشگاه‌های علوم پزشکی ارسال می‌شود، می‌توانیم نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی را هم از این پرسشنامه‌ها استخراج کنیم و بعد میزان ابتلا و میزان مرگ‌ومیر بر اساس شرایط اجتماعی و اقتصادی را مشخص کنیم تا در سیاست‌گذاری‌های کشور از این اطلاعات و نتایج، استفاده شود.»
او با توجه به این مقدمه، زمینه‌های همکاری با دانشگاه‌های علوم پزشکی را به دو بخش «زمینه‌های مطالعاتی» و «مشارکت در فعالیت‌های ترویجی» تقسیم کرد و افزود: «در بخش مطالعاتی، با اولین فراخوانی که در میان اعضای هیأت علمی انجام شد، ۴۰ پروپوزال به دبیرخانه رصدخانه رسید که با بررسی آنها و با توجه به اولویت‌هایی که در پاندمی وجود داشت، چهار پروپوزال در اولویت کار رصدخانه قرار گرفت و در عین حال که همچنان می‌توانیم پروپوزال‌های دانشگاه‌ها در سراسر کشور را بپذیریم.»
فرخی اظهار داشت: «یکی از مهم‌ترین این چهار طرح تحقیقاتی، مطالعه‌ای به صورت کوهورت است که پیامدهای اجتماعی کووید-۱۹ را در جمعیت بالای ۱۸سال کشور بررسی می‌کند و ابزارهای مربوط به این مطالعه جهت دانشگاه‌های سراسر کشور ارسال شده است تا براساس شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی منطقه خود، از پرسشنامه‌هایی که طراحی شده، استفاده کنند و در نهایت، اطلاعات به صورت کشوری مورد بررسی و مطالعه قرار بگیرد.»
بروزرسانی مطالعات بررسی ابعاد اجتماعی کووید-19
گفتنی است، پیش از تأسیس رصدخانه اجتماعی کووید-۱۹ نیز مطالعات مختلف در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و همچنین دانشگاه‌های دیگر در خصوص ابعاد اجتماعی کووید- ۱۹ انجام شده است.
فرخی گفت: «می‌توان با بازنگری روی آنها، نتایج آن مطالعات را نیز به‌روز کرده و بسیاری از آنها که منجر به تبیین سیاست‌ها و دستورالعمل‌هایی در حوزه سلامت می‌شود، منتشر کرد.» رصدخانه اجتماعی کووید-۱۹ برای دریافت این مطالعات آمادگی دارد تا به دستورالعمل و سیاست تبدیل کند.