سیلاب حضور موتورسواران در تهران مدیران شهری را به ارائه پیشنهادی جدید واداشته است: خطکشی یک متر و 20 سانتیمتری برای راکبان در خیابانهای مرکزی پایتخت! اما کلانشهر تهران تا چه میزان توان و ظرفیت خطکشی بیشتر را دارد؟
سیمین برادران- شهروندآنلاین؛ نام پایتخت با ترافیک شدید گره خورده است. ترافیکی که ساعتها وقت و انرژی شهروندان را به باد میدهد، اما مردم به دنبال دور زدن ترافیک، از سایر وسایل برای تردد استفاده میکنند که این روزها مهمترین و پرسرعتترینشان موتورسیکلت است؛ موتورسیکلتی که شاید نبض بخشی از بازار تهران را در دست دارد، اما مخاطرات تردد با موتورسیکلت آنقدر زیاد است که مدیران شهری به فکر راه چاره افتادهاند.
در دوره پنجم مدیریت شهری طرح رفت و آمد با دوچرخه برای دور زدن ترافیک راه افتاد و کیوسکهای بیدود در سطح خیابانهای پایتخت جای گرفت و همه شهرداران مناطق برای افزایش رضایت شهردار وقت، خطهای ویژه دوچرخه را یکی پس از دیگری سامان دادند. اما چندی نگذشت که به دلایل مختلف این طرح با شکست مواجه شد و خطوط مخصوص دوچرخه حالا به پارکینگ موتورسواران تبدیل شده است!
عدم مطالعه درست و رفتارهای هیجانی هزینههای زیادی را که برای این طرح صرف شده بود، هدر داد، اما مدیریت جدید شهری نگاه خود را به سمت موتورسواران چرخانده و این روزها مدیریت شهری ششم نیز به دنبال ساماندهی موتورسواران تهران افتاده است؛ موتورسوارانی که از هیچ قاعده و قانونی پیروی نمیکنند؛ خیابان را برعکس میآیند، از خط ویژه عبور میکنند، در بزرگراهها با سرعت حرکت میکنند، گاهی به باربر تبدیل میشوند و بهطور کلی مخاطرات زیادی در شهر به وجود میآورند.
بحث ساماندهی موتورسواران از تخصیص یک خط تردد مخصوص برای آنان کلید خورد. فارغ از اینکه خیابانهای تهران پر از خط و خش برای تردد انواع مدلهای حمل و نقلی است، اما جزییات این طرح جدید چیست و چقدر میتواند به موفقیت ختم شود؟
معاون شهردار تهران: موتورسواران را نادیده نگیریم
مجتبی شفیعی، معاون حمل و نقل ترافیک شهرداری تهران در مورد ایجاد مسیر تردد ویژه برای موتورسیکلتسواران گفته است که ما نباید صورت مساله موتورسیکلتها را پاک کنیم، چرا که موتورسیکلت در جامعه ما یک واقعیت است و تعداد آن نیز به هر دلیلی اعم از اقتصادی و غیر اقتصادی، هر روز بیشتر میشود.
بنا به گفته شفیعی، پلیس اعلام کرده که حدود 3 تا 4 میلیون موتورسیکلت در تهران بر اساس شمارهگذاری انجام شده، فعال هستند، حتی اگر تعداد موتورسیکلتها را در تهران عددی زیر یک میلیون در نظر بگیریم، باز هم با عدد بزرگی مواجه میشویم که در معابر تهران تردد میکنند و نمیتوانیم این انبوه موتورسیکلتها و راکبان را نادیده بگیریم و برایشان هیچ برنامه مشخصی نداشته باشیم.»
او ادامه داد: «در این طرح به ساماندهی رفتار ترافیکی موتورسیکلتسواران توجه شده که البته علاوه بر مباحث قانونگرایی که نیاز به فرهنگسازی دارد، ما با موضوعاتی در مورد پلاک و هویت موتورسیکلت نیز مواجه هستیم که باید این مشکلات نیز رفع شود و برای هر سازمان تکالیفی در نظر گرفته شده است که علاوه بر مصوبه شورای ترافیک، در قرارگاه حمل و نقل نیز بر مساله ساماندهی موتورسیکلتها تاکید شده است. اکنون در حال مطالعه برای امکانسنجی معابر پایتخت هستیم تا ببینیم این طرح یعنی ایجاد خط ویژه برای تردد موتورسیکلتها در کدام قسمت شهر ایجاد شود و بعد از آن این طرح یعنی ایجاد خطوط ویژه برای تردد موتورسیکلتها مدتی اجرا خواهد شد و در صورت موفقیتآمیز بودن، تسری مییابد اما اکنون در حال مطالعه اجرای طرح هستیم.»
جزییات طرح خط ویژه برای موتورسواران چیست؟
سید محمد آقامیری، عضو شورای شهر تهران و عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران با اشاره به جزییات این طرح به خبرنگار شهروند گفته است که این طرح را پیشنهاد دادم ولی هنوز اتفاقی نیفتاده است. برای طرح ایجاد خط ویژه مخصوص موتورسواران تنها جداکننده خطکشی است و با اختلاف سطح خط ویژه نمیشود. با خطکشی در لاین تندرو حدود یک متر و 20 سانتیمتر جداسازی میکنیم و موتورها کلا باید در این مسیر حرکت کنند.
این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه این طرح قصد دارد موتورسواران را ساماندهی کند، توضیح داد: «موتورها نباید در بین ماشینها پراکنده شوند و باید هنگام وجود چراغ قرمز راهنمایی پشت چراغ ایست کنند.»
آقامیری تاکید میکند: «دیگر نباید وضعیت ناهنجار در سطح تهران وجود داشته باشد، مثلا چراغ راهنمایی رانندگی قرمز باشد اما راننده موتور توجهی نکند. اکثر تصادفات سر همین چراغ قرمزهاست. با این روش در پی منظم شدن رفتار موتورسواران هستیم و این طرح از مرکز شهر شروع میشود. این طرح هنوز تصویب نشده و در مرحله مطالعات و بررسی است.»
او در پاسخ به این سوال که این طرح در معابر تهران که چندان عریض نیست چگونه اجرا خواهد شد، گفت: «ما قبلا برای دوچرخه توانستیم این کار را انجام دهیم و برای موتور صرفا با خطکشی این اقدام انجام میشود. تا کنون طبق بررسیها مشکلی از لحاظ معابر نداریم.»
عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در خصوص سرنوشت خطوط دوچرخه گفت: «خطوط دوچرخه مناسب برای موتورسوارها نیست. چون خطوط دوچرخه در لاین کندرو حرکت میکند و موتورسوار در لاین تندرو تردد میکند و اگر این لاینها یکی باشد برای عابران اسباب زحمت میشود. موتور هم وسیله تندرویی است و باید در لاین تندرو باشد تا آسیبی به آنان وارد نشود و ایمنیشان هم حفظ شوند.»
آقامیری در خصوص معابری که این طرح بناست در آنها اجرا شود، گفت: «از مراکز شهر شروع میکنیم. نیاز نیست در کل تهران این طرح را اجرا کنیم. در جاهایی که ترافیک بالاست و تردد موتورسوارها زیاد است این طرح اجرا میشود.»
ایجاد خط ویژه برای مسیر بدون خودرو
جالب است بدانید ایجاد خط ویژه برای موتورسوارها در بهمن 1400 کلید خورده است. امیر یزدی، شهردار منطقه 12 در اینباره توضیح داد: «این مسیر از اولین مسیرهای ویژه تردد موتورسیکلت در شهر تهران به شمار میرود. در سهراه امینحضور دو دهانه تونل وجود دارد که حرکت وسایل نقلیه از تونل جنوبی آن به سمت خیابان ۱۷ شهریور و از تونل شمالی به سمت بزرگراه امامعلی (ع) شمال صورت میگیرد. موتورسواران به دلیل تقاضایی که از خیابان ۱۷ شهریور به سمت بازار تهران وجود دارد، از تونل جنوبی حرکت خلاف انجام میدادند و به صورت خلاف جهت حرکت از خیابان ۱۷ شهریور وارد تونل جنوبی میشدند؛ یعنی در تونل جنوبی که مسیر حرکت، غرب به شرق است، موتورها از شرق به غرب وارد این تونل میشدند تا بتوانند به خیابان امینحضور دسترسی پیدا کنند.»
گرچه این مجموعه با خطکشی جدا نشده و بخش زیادی از خیابان را تحت تاثیر قرار داده، اما مشخص نیست تا چه حد موفق بوده است و تا چه میزان به اهداف خود رسیده است.
شهردار منطقه 12 در گفتوگو با خبرنگار شهروند در رابطه با میزان موفقیت این طرح گفته است که این طرح خیلی خوب بوده و از آن زمان تاکنون تصادف نداشتهایم.
یزدی در خصوص وضعیت ترافیکی معبر پس از اجرایی شدن آن تصریح کرد: «آن بخش از تونل که برای این طرح جداسازی شد بدون استفاده بود. اما جای دیگر اگر بخواهند این طرح را اجرا کنند نیاز به مصوبه ترافیکی دارد و باید از راهور تاییدیه دریافت کرد.»
شهردار منطقه 12 افزود: «آن قسمت تونل اصلا ماشینی تردد نمیکرد و پس از این اتفاق دیگر تصادف نداشتیم. ما در آن منطقه مرتب تصادف داشتیم.»
یزدی در خصوص اینکه آیا در منطقه 12 در سایر قسمتها هم این طرح را اجرایی میکنید یا خیر، اظهار کرد: «پیشنهاداتی شده و در حال بررسی هستیم. در جریان طرح شورا نیستم.»
مدیران شهری دوره ششم معتقدند که با اجرایی کردن این دست طرحها میتوان موتورسواران را ساماندهی کرد و میزان تلفات و حوادث را کاهش داد. اما این اهداف به چه میزان با این طرح همخوانی دارد؟
ظرفیت معابر ما تکمیل است؛ پیش از اجرا مطالعه کنید!
محمد علیخانی، رئیس سابق کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران و متخصص حوزه حمل و نقل در این خصوص گفت: «با توجه به اینکه در کشور ما تا کنون چنین تجربهای وجود نداشته، باید ببینیم تجربه دنیا چه بوده و آیا معابر این اجازه را میدهد یا نه.»
او افزود: «ظرفیت معابر ما در حال حاضر تکمیل است، چرا که خط ویژه اتوبوس و مسیر دوچرخه داریم. با این شرایط اجرای این طرح سخت است.»
علیخانی عنوان کرد: «باید همه اینها مورد مطالعه قرار بگیرد و با تجربه کشورهای دیگر تطبیق داده شود. نتیجه مطالعات لازم است مشخص شود و اجرای آن امر سادهای نیست. موتورسواران تا خودشان ساماندهی نشوند در چارچوب قرار نمیگیرند، چرا که در حال حاضر در خیابان و پیادهراه تردد میکنند.»
عضو شورای شهر پنجم اضافه کرد: «وضعیت موتورسیکلتها نابسامان است و قانونمند نیستند. برخی از آنها شماره ندارند و باید خطکشی کردن خیابان در مرحله بعد رخ دهد. این کار پیشنیازهایی دارد. باید آمار درستی از موتورسیکلتها احصا شود.»
او با بیان اینکه کسی نمیداند آمار موتورسیکلتها در تهران چقدر است، افزود: «باید اطلاعات موتوریها تکمیل و ساماندهی شود و سپس این طرحها بعد از مطالعه به مرحله اجرا درآید.»
علیخانی با اشاره به اینکه اگر برای موتوریها چارچوب در نظر گرفته شود، اتفاق خوبی است، گفت: «باید ابتدا ساماندهی انجام شود. این کارها ساده نیست. در بحث دوچرخه خیلی از مسیرها قابل اجرا نیست و خیلی فضاهایی هم که ایجاد شده کارشناسیشده نیست و اگر موتور هم به این خطوط اضافه شود مشکلات بیشتر میشود.»
درسی که از گذشته باید گرفت
خیابانهای پایتخت پر از خطکشیهایی است که به هر یک از مدلهای حمل و نقلی تعلق دارد. خطکشی برای اتوبوس، خطکشی برای دوچرخه و حالا موتورسیکلت. فارغ از اینکه اینگونه طرحها تا چه حد دارای پیوستهای مطالعاتی است، این سوال ایجاد میشود که خیابانهای تهران چقدر برای کوچکشدن و تقسیمبندیها استاندارد هستند و آیا این اقدام سبب تشدید ترافیک نخواهد شد؟ آیا بناست با آزمون و خطا طرحی با هزینه گزاف کلید بخورد و پس از آن به آسیبشناسی بپردازند و دستها را بالا بگیرند و خطوط ویژه را تبدیل به پارکینگ کنند؟ اینها سوالاتی است که شاید در آینده جوابشان شفافتر شود. حال باید ببینیم شوراییان چه رأیی برای این طرح خواهند داشت.
//انتهای پیام