موبایل‌فروشان پایتخت، بزرگ‌ترین باند مزاحم تلفنی ندای امداد!
گزارش «شهروند» درباره تماس‌هایی که سامانه اضطراری 112 هلال‌احمر دریافت می‌کند
«با اعلام حادثه در مناطق کوهستانی تهران و درخواست بالگرد برای انتقال مصدومان، تیم عملیات کوهستان از سازمان امداد به‌سرعت خودش را به محل اعلام حادثه رساند، اما وقتی به نقطه اعلام‌شده رسیدیم، فهمیدیم که همه‌‌چیز سر کاری بوده. یکی از اعضای گروه شرط بسته بود که نه‌تنها تیم امداد، بلکه بالگرد امداد را هم به آنجا می‌کشاند و با اعلام شرایط وخیم ساختگی، ما را به آنجا کشانده بود.»
این تنها یکی از نمونه‌های تماس‌های غیرواقعی است که با ندای امداد شده و البته تیم‌های امدادی را هم درگیر خود کرده است که «محمد خادم‌الشیخ»، از امدادگران کوهستان از آن یاد می‌کند. «حسین درخشان»، مدیر مرکز مدیریت و هماهنگی عملیات سازمان امدادونجات می‌گوید: «تنها در 9ماه نخست امسال، بیش از 45میلیون تماس با ندای امداد یا همان سامانه اضطراری 112صورت گرفته است، اما از این تعداد، حدود 5درصد از آنها تماس‌های قابل‌قبول بوده و مابقی مزاحمت تلفنی به‌شمار می‌رود.»
ندای امداد، شماره اضطراری کشور است که روزانه تماس‌های عجیب‌وغریب زیادی دریافت می‌کند.
مرضیه موسوی- شهروند آنلاین؛ تماس برای پرسیدن تاریخ و تقویم، پرسش درباره تعطیلی مدارس و… از شایع‌ترین تماس‌هایی است که اپراتورهای ندای امداد بارهاوبارها در طول سال دریافت می‌کنند. جوانی زنگ می‌زند و برای درست کردن مشکل لپ‌تاپش کمک می‌خواهد، پیرمردی، سؤالی درباره روستایی که 10سال پیش به آن سفر کرده می‌پرسد و سؤال همیشگی دانش‌آموزان «مدرسه‌ها امروز تعطیل است؟» و…
با وجود بالا بودن تعداد تماس‌ها، اپراتورهای ندای امداد موظف به پاسخگویی به تمام این تماس‌ها هستند؛ گرچه حتی در بین تماس‌های غیرمزاحمتی هم، تعداد زیادی تماس به این سامانه می‌رسد که ارتباطی با شرح وظایف و مسئولیت‌های هلال‌احمر ندارد.
درخشان می‌گوید: «اپراتورها به تک‌تک تماس‌ها پاسخ می‌دهند. برخی از این تماس‌ها اصطلاحا مزاحمت به‌شمار می‌رود و تکلیف آن روشن است، اما برخی از تماس‌ها هم در حیطه وظایف و مسئولیت‌های هلال‌احمر نیست. با این حال اپراتورها مکالمه را ادامه می‌دهند و درصورت نیاز، فرد تماس گیرنده را راهنمایی می‌کنند.»
تماس‌های اورژانسی که از وقوع حادثه یا آتش‌سوزی خبر می‌دهند فرق دارند؛ گرچه در حوادث درون‌شهری و همچنین اطفای‌حریق، ماموریت اصلی باید توسط اورژانس و آتش‌نشانی انجام شود.
با این‌حال درصورت دریافت چنین تماس‌هایی، اپراتورهای امدادی از طریق ارتباطات درون شبکه‌ای، اورژانس و آتش‌نشانی یا نیروی انتظامی و… را در جریان و مختصات حادثه را در اختیارشان می‌گذارند. درخشان می‌گوید: «اولویت این است که در شرایط اضطراری، فرد تماس‌گیرنده را راهنمایی کنیم تا از بزرگ‌تر شدن بحران و فاجعه جلوگیری شود.»
اختلالات خطوط سیم پیام
95درصد تماس مزاحمتی، رقم بسیار قابل‌توجهی در تماس‌های ندای امداد به شمار می‌رود که ممکن است تبعات زیادی را هم برای کل مردم جامعه‌ای در پی داشته باشد؛ از درگیر شدن خطوط ارتباطی اضطراری، تا گرفتن وقت تیم‌های امدادی و همچنین تحمیل هزینه‌های گزاف به نهادهای امدادی.
درخشان می‌گوید: «موبایل‌فروش‌ها، یکی از مهم‌ترین گروه‌هایی هستند که آمار مزاحمت‌های تلفنی در 112را بالا برده‌اند؛ ماجرا از این قرار است که وقتی می‌خواهند موبایلی را بدون استفاده از سیم‌کارت برای مشتری تست کنند، از اس‌او‌اس یا همان تماس اورژانسی موبایل استفاده می‌کنند. این شماره در ایران مستقیم به ندای امداد وصل می‌شود. موبایل‌فروش‌ها در تماس با این شماره اضطراری سلامت میکروفن، یا هندزفری و بقیه امکانات موبایلی که قرار است، بفروشند را امتحان می‌کنند.»
تهران، در صدر تماس‌های سامانه ندای امداد و البته در صدر استان‌های پرحادثه کشور قرار دارد.
مشکلات مخابراتی را می‌توان به‌عنوان یکی از متهمان ردیف اول برای تماس‌های غیرمرتبط کدهای سه رقمی معرفی کرد، چراکه به‌گفته رئیس مرکز کنترل و هماهنگی عملیات سازمان امدادونجات، کدهای سه رقمی اضطراری در ایران اغلب دچار اخلال می‌شوند و گرچه ممکن است فردی با شماره فوریت‌های اداره برق یا گاز تماس گرفته باشد، اما این تماس ممکن است به ندای امداد یا هر کد اضطراری دیگری وصل شود.
درخشان می‌گوید: «اپراتورهای ما در چنین شرایطی معمولا از تماس‌گیرنده می‌خواهند دوباره شماره‌گیری کنند و حتی گاهی با خشم و واکنش تند فرد تماس‌گیرنده هم مواجه می‌شوند.»
متعدد بودن کدهای اضطراری سه رقمی در ایران از معضلاتی است که ندای امداد هم مانند سایر کدهای اضطراری آن را به دوش می‌کشد و از طرفی تجربه تماس‌های غیرمرتبط با ندای امداد یا اورژانس و حتی نیروی انتظامی نشان داده که بسیاری از مردم در شرایط اضطراری به درستی نمی‌دانند که باید با چه شماره‌ای تماس بگیرند و دچار سردرگمی می‌شوند.
چوپان دروغگو
فاصله زمانی ظهر تا بعدازظهر، روزهای پایانی هفته و ایام تعطیل اپراتورهای سامانه ندای امداد با افزایش تماس‌های اضطراری روبه‌رو هستند؛ درست در زمان‌هایی که تعداد حوادث در گوشه‌وکنار کشور هم افزایش پیدا می‌کند.
درخشان درباره تاثیر تماس‌های مزاحم بر سامانه‌های امدادی می‌گوید: «وقتی 95درصد از تماس‌های اضطراری، مزاحمت هستند، این موضوع ممکن است ناخودآگاه اپراتورها را تحت‌تاثیر قرار دهد؛ ذهن آنها به‌طور عادی منتظر تماس غیرضروری است.» او از ماجرای چوپان دروغگو یاد می‌کند. مدیر مرکز کنترل و هماهنگی عملیات سازمان امداد، در سال‌های فعالیتش در این مرکز توانایی‌های زیادی از تیم‌های امدادی و همچنین اپراتورها شاهد بوده. او می‌گوید: «بچه‌های ما در بخش اپراتوری، افرادی را که دچار حادثه شده‌اند، راهنمایی می‌کنند تا اقدامات اولیه لازم را انجام دهند. حتی مواردی از خودکشی داشتیم که اپراتورها با نگه داشتن فرد پشت خط تلفن و حرف زدن با او، توانسته‌اند جانش را نجات دهند.»
آشنایی شهروندان با ضرورت کدهای سه رقمی را مهم‌ترین ابزار برای کاهش تماس‌های غیرضروری می‌داند و می‌گوید: «آمار تماس‌های اضطراری به 112به‌مراتب از اورژانس، نیروی انتظامی و آتش‌نشانی کمتر است. با این حال با آشنایی مردم با ضرورت این سامانه‌ها، می‌توان امیدوار بود که تعداد تماس‌های مزاحم به شکل قابل‌ملاحظه‌ای کاهش پیدا کند.»
112 شماره اضطراری ندای امداد در سراسر ایران است.
خدمات این خط اضطراری، 24ساعته و در تمام ایام سال است.
54 میلیون تماس در 9ماه نخست امسال با سامانه 112انجام شده است.
2میلیون و 600هزار تماس از مجموع تماس‌هایی که با ندای امداد گرفته شده منجر به عملیات شده است.
51میلیون و 400تماس با ندای امداد، تماس‌های بی‌اعتبار شناخته شده و در دسته مزاحمت‌های تلفنی قرار می‌گیرند.
5.7درصد از تماس‌های ندای امداد در 9ماه نخست امسال، تماس‌های ضروری بودند.
94.3درصد از تماس‌های انجام شده با ندای امداد، مزاحمت تلفنی بودند.
تهران و مازندران دو استان صدرنشین در تماس تلفنی با ندای امداد هستند.
تهران: 10میلیون تماس
مازندران: 3میلیون تماس