شهروند| اشتغال و بیکاری یکی از شاخصهای توسعهیافتگی در جهان است که برای ارزیابی شرایط اقتصادی کشورها مورد استفاده قرار میگیرد. در ایران البته تعریف بیکار و شاغل کمی با دیگر کشورهای جهان متفاوت است و به همین دلیل نتیجه آمارگیریهای ما با دیگر جوامع چندان قابل مقایسه و نتیجهگیری نیست. با این اوصاف با همین تعاریف بومی، شاغل در ایران همه افرادی هستند که بیش از 10سال سن دارند و در طول هفته حداقل یک ساعت کار میکنند. براساس این تعاریف بیکار هم افرادی هستند که بیشتر از 10سال سن دارند ودر هفته مرجع فاقد کار هستند یا اینکه در هفته مرجع یا هفته بعد از آن آماده براي کار به شمار میروند. از سوی دیگر افرادی که در هفته مرجع و سه هفته قبل از آن هم جویاي کار باشند بیکار محسوب میشوند. نتیجه بررسی و آمارگیری از بهار 93 با همین مولفهها نشان میدهد 1/37درصد جمعیت در سن کار از نظر اقتصادي فعال هستند؛ یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفتهاند. همچنین نرخ مشارکت اقتصادي در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهري نسبت به نقاط روستایی کمتـر است. بررسـی تغییـرات نـرخ مشـارکت اقتصادي کل کشور حاکی از کاهش 2/2 درصدي این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهـار 92) و افـزایش 7/1 درصـدي نسبت به فصل گذشته (زمستان 92) است.
بررسی نرخ بیکاري جمعیت 10ساله و بیشتر هم حاکی از آن است که 7/10درصد از جمعیت فعال، بیکار هستند به جز این نرخ بیکاري در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهري نسبت به نقاط روستایی بیشتر است. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاري کل کشور هم نشان میدهد که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال قبل 1/0درصد کاهش و نسبت به فصل گذشته 2/0درصد افزایش داشته است. بررسی اشتغال در بخشهاي عمده اقتصادي هم نشان میدهد که بخش خدمات با 3/47درصد بیشتـرین سـهم اشـتغال را بـه خـود اختصاص داده است. در مراتب بعدي هم بخشهای صنعت با 33 و کشاورزي با 6/19درصد قرار دارند. بررسی سهم شاغلان 15ساله و بیشتر با ساعت کار معمول 49 ساعت و بیشتر هم نشان میدهد، 8/39درصد شاغلان بهطور معمـول بیش از 49 ساعت در هفته کار میکنند. این شاخص نشان میدهـد در ایران سـهم زیـادي از شاغلان بیشتر از استاندارد کار میکنند.