شماره ۳۳۶ | ۱۳۹۳ سه شنبه ۳۱ تير
صفحه را ببند
داعش و ژئوپلتیک انرژی
| محمود اشرفي |

ماجرای بی‌پایان انرژی در بستر تاریخی خود با امواج خشونت روبروست و حوادث غمبار همواره در کانون‌های تولید انرژی روی می‌دهد.  شکل‌گیری جریان‌های افراطی ازجمله داعش ریشه در این واقعیت تاریخی دارد.  گروه افراطی داعش ازیک سو در برابر مهم‌ترین مسأله جهان اسلام یعنی اشغال فلسطین سکوت کرده و از سوی دیگر، جنگ‌افروزی‌های آن همزمان با وحشیانه‌ترین حملات اسراییل به سرزمین فلسطین شده است.  این دو عامل اساسی نشان‌دهنده همسویی داعش با سیاست‌های اسراییل است.  شکل‌گیری داعش و سایر گروه‌های افراطی ره‌آورد سیاست کج‌روانه‌ای است که قصد دارد ژئوپلتیک انرژی منطقه را در جهت منافع قدرت‌های بزرگ به‌ویژه آمریکا شکل دهد.  خاورمیانه دارای بزرگترین ذخایر نفتی و گازی جهان بوده و ما هنوز تا بکارگیری انرژی‌های نو و جایگزینی سوخت‌های فسیلی فاصله بسیاری داریم. از این رو کانون‌های بحران و آشوب در دستور کار طراحان ژئوپلتیک انرژی قرار گرفته است. در آغاز کانون آشوب در سوریه شکل گرفت اما هراس از گسترش دامنه‌های آن به قلمرو اسراییل تغییر جغرافیای تنش را در دستور کار قرار داد. کانون آشوب به جغرافیایی دورتر از مرز‌های اسراییل انتقال یافت و بدین گونه نا امنی به عراق کشیده شد.  چیدمان آمریکا و اسراییل ایجاد کانون‌های دایمی بحران در خاورمیانه در مکان‌های دور‌تر از مرز‌های اسراییل است.  کنش‌های دیپلماتیک آمریکا در آغاز شکل‌گیری آشوب داعش در عراق گویای این واقعیت است که آمریکا تمایل به ایجاد کانون‌های بحران دایمی و تا حدودی کنترل‌شده دارد.  بحران‌هایی که تهدید‌کننده منافع اسراییل نباشد. آمریکا نشان داده است با وجود توانایی تمایل چندانی به سرکوب تمام‌عیار داعش ندارد.

  اما نگاهی استراتژیک و همه‌سو نگر به بحران نشان می‌دهد که داعش جریانی میرا و رو به نابودی است. فرآیند نابودی پر شتاب داعش به دلایل
 زیرین است:  
-داعش در منطقه تحت اشغال خود  همراهی و همداستانی مردم منطقه را نخواهد داشت زیرا اعتقادات و عملکرد این گروه با روحیات مردمی که خواستار زندگی بی‌تشویش‌اند، سازگاری ندارد.
-به لحاظ پیرامونی هر چند سیاستمداران اقلیم کردستان در چند ماه گذشته  با توجه به سهم‌خواهی خود از حکومت مرکزی عراق کنش‌هایی همسو و محدود با آشوبگران داشته‌اند  اما درنهایت مردم اقلیم کردستان در طول تاریخ سابقه همداستانی با گروه‌‌های افراطی مذهبی نداشته‌اند. این منطقه در گذشته تحرکاتی در فرم‌های کمرنگ سوسیالیستی داشته که بیشتر جنبه‌های ملی بر آن چیرگی داشته است.  حکومت ترکیه در چند دهه اخیر رویه توسعه همه‌جانبه را در پیش گرفته  و هر گونه افراطی‌گری را سرکوب می‌کند.  و اما مرزهای شرقی بزرگترین خطری است که داعش را تهدید می‌کند.  داعش از این خطر بزرگ دوری جسته و هیچگاه به مرز‌های کشورمان نزدیک نخواهد شد.  از همه مهم‌تر این‌که ایران در چیدمان و جغرافیایی  که قرار است داعش درآن نفوذ یابد  وجود ندارد. اسراییل و سایر طراحان داعش به خوبی می‌دانند که ایران دارای پتانسیلی است که مردم آن به محض احساس خطر خاطره هشت‌سال دفاع جانانه را
تکرار می‌کنند.  
-طراحان ایجاد کانون‌های آشوب یک بار دیگر اشتباه تاریخی خود را که به شکل‌گیری القاعده انجامید، در قاموس سیاست‌های ژئوپلتیک انرژی در خاورمیانه تکرار کردند.  داعش یک کانون بحران و آشوب فرسایشی دايمی نخواهد بود.  این جریان میرا با نابودی افراطیون که اکنون به محاصره افتاده‌اند از بین خواهد رفت و کسانی  که از این حلقه بگریزند آشوب را در سرزمین‌های طراحان کانون  بحران به شکل عملیات تروریستی ادامه خواهند داد.  آنها اعتقادی ندارند آن چه امروز به‌عنوان مذهب افراطی ارایه می‌دهند دستاویزی بیش نیست. هنگامی که در جهان پراکنده شدند بهانه‌های دیگری برای کشتن بی‌گنا‌هان پیدا خواهند کرد.  در آن هنگام عملیات نظامی شتاب‌زده ایالات متحده آمریکا کارساز نخواهد بود.


تعداد بازدید :  255