|مصطفی زهرانی|  مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه |

بیشتر فعالیت‌هایم در طول سال‌های اخیر، معطوف به روابط بین‌الملل و مطالعاتی از این دست بوده؛ البته الگوی تحقیقاتی بنده طی این سال‌ها جنگ ایران و عراق بوده است. این‌که جنگ چگونه شروع می‌شود و چگونه می‌توان آن جنگ را تبدیل به صلحی پایدار کرد. تئوری‌های زیادی را امروز برای ایجاد صلح و به‌وجود آوردن آن در کشورهای مختلف ارایه می‌دهند که متاسفانه هیچ‌کدام از آنها نتوانسته به الگویی مناسب و به‌وجود آورنده صلح در منطقه تبدیل شود. نکته مهمی که این روزها موردبررسی قرار می‌گیرد، این موضوع است که درحال‌حاضر چگونه می‌توانیم جنگ را خاتمه دهیم درصورتی‌که قبل از این تئوری همگان به دنبال چرایی و چگونگی شکل‌گیری جنگ در دنیا بودند. به بیان دیگر بر اتمام جنگ کار نشده بود؛ تز جدید من در دانشگاه‌های وزارت خارجه با این مضمون به‌وجود آمده است که چگونه امروز می‌توانیم آتش‌افروزی‌های زیادی که در این چندوقت به‌وجود آمده است را خاتمه داده و متولی صلح پایدار در منطقه باشیم که درحال‌حاضر این مضمون در دانشگاه‌های ما تدریس می‌شود. تحقیقات اخیر روی افکار و ذهنیت مسئولان جنگ است یعنی موضوعاتی که امروز ما ارایه می‌دهیم به سردمدارانی ربط پیدا می‌کند که جنگ‌ها و ستیزهای مختلفی را در سراسر دنیا راه می‌اندازند.
به‌گونه‌ای که راهکارهایی ارایه می‌دهیم که جنگ تبدیل به صلح شود که البته سخت‌ترین جای کار نیز همین موضوع است، این‌که شما بتوانید مسائلی را مطرح کنید که کسی که جنگ را آغاز کرده متوقف کند و همان جنگ را به صلح پایدار در مملکت خود و کشوری تبدیل کند که به آن تهاجم کرده است. هر جنگ یا هر رویدادی متحمل اتفاقات زیادی است؛ به این معنی که در کنار هر جنگی، سازمان‌ها و نهادهایی هستند که می‌توانند تاثیرگذار باشند. به این معنی که هر زمانی که هلال‌احمر یا صلیب‌سرخ وارد هر جنگی می‌شوند، طرفین برای احترام به این نشان صلح و کسانی که در آن لباس حضور دارند، جنگ را متوقف می‌کنند تا افراد این سازمان بتوانند کارهایشان را به خوبی انجام دهند.
اما به عقیده من، بهتر است که امروز هلال‌احمر یا صلیب‌سرخ به ارگانی تبدیل شوند که بانی صلح و بازدارنده هر جنگی در دنیا باشند، هلال‌احمر عنوانش مشخص است؛ یک سازمان انسان‌محور و اخلاقی است. بنابراین انسان و انسانیت پایه تمام تلاش‌های هلال‌احمر است. با این حال همان‌طور که اشاره کردم، متاسفانه موضوعی که جاافتاده این است که هلال‌احمر با تبعات جنگ می‌جنگد درحالی‌که نباید اینچنین باشد؛ به بیان بهتر هلال‌احمر باید یک ارگان فرا سازمانی محسوب شود. من به شخصه همواره درنظر داشته و بیان هم کرده‌ام که خوش به حال کسانی که در هلال‌احمر کار می‌کنند چون کار آنها فقط خدمت است و هیچ‌گاه و در هیچ مناسباتی جای نمی‌گیرند. بد نیست به نقش هلال‌احمر در جنگ هم اشاره‌ای داشته باشیم که چه فداکاری‌هایی را در آن زمان از این بزرگواران مشاهده کردیم. امروز ما در هر جای این سرزمین، زمانی که به این راحتی راه می‌رویم، دلیلش فقط و فقط خون شهدایی است که در هشت‌سال دفاع‌مقدس از جانشان به‌خاطر این کشور گذشتند. دفاع‌مقدس یک معامله پرسودی برای جانبازان و شهیدان بود که این توفیق را داشتند که بهشت را برای خود خریدند، از لحاظ ملی هم تمامیت این کشور را حفظ کردند.