شهروند| سال 95 شمسی با بارشهای طولانی و سنگین آغاز شد. یک بهار پرباران سطح آب سدها را افزایش داد و باعث کمرنگتر شدن سایه خشکسالی بر سر ایران شد. از سوی دیگر کمی پس از آغاز سال خبر از تعلیق برخی طرحهای وزارت نیرو مانند طرح پایلوت جداسازی آب شرب و مصرفی در تهران رسید. در کنار آن، با وجود اینکه مسئولان بخش آب سال گذشته قول داده بودند به وضع اتلاف آب در پارکها و ادارات دولتی رسیدگی کنند، هنوز اخباری از اقدامات انجام شده در مورد این طرحها به گوش نمیرسد. بنابراین طبیعی بود که تصور مردم بر آن باشد که مشکلات آبی نه بهطور کامل بلکه حداقل بهطور نسبی حل شده است. این درحالی است که یک ماه مانده تا آغاز فصل گرما دوباره هشدارهای وزارت نیرو برای کنترل مصرف آغاز شده است.هشدارهایی که بدون اصلاح شبکه توزیع آب در کشور و اتلافهای این حوزه دوباره تکرار میشود اما گفته نمیشود که سهم بخش خانگی و صنعتی از مصرف آب کشور زیر10درصد است و کسی در این میان به مصرف کشاورزی و مدیریت منابع آب توجه عملی ندارد. در همین راستا، وزیر نیرو در سیوچهارمین گردهمایی مدیران ارشد آب کشور، باز هم توپ مصرف و صرفهجویی را در زمین مردم انداخت و تأکید کرد که باید مردم صرفهجویی کنند. چیتچیان در آستانه شروع گرمترین فصل سال بار دیگر مردم را خطاب قرار داد و به این نکته اشاره داشت که با وجود وضع بارندگیهای خوب سال جاری که تاحدی وضع منابع آبی کشور را بهبود بخشیده اما باز هم به دلیل کمبود و نبود منابع آبی، مشترکان باید به صرفهجویی ادامه دهند.او خبر داده که برای تمام مناطق کشور در مقوله تأمین آب آشامیدنی تدابیر لازم پیشبینی شده و در این زمینه نگرانی وجود ندارد، اما با وجود این توصیه به مردم، یک هشدار جدی هم مطرح کرده است. حمید چیتچیان با تأکید بر بغرنج بودن وضع کشور در حوزه آب و بیبرنامگیها، در مقام منتقد وارد شده است و تأکید بر این داشته که حیات و ممات ایران به اجرای موفق طرح تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی وابسته است. نکته جالب در صحبتهای او این است که وی مقام متولی در همین اصلاحهاست اما خود بهعنوان هشداردهنده به خود ظاهر شده است. وی در این حوزه به بخشی از فعالیتهای خود هم اشاره داشته و گفته است: گل سرسبد اقدامهای وزارت نیرو در دوره جاری و حتی در کل برنامههای آب کشور در گذشته، تدوین و ابلاغ آب قابل برنامهریزی در بخشهای کشاورزی، صنعت و محیط زیست است. او با اشاره به اینکه باید به سمت مدیریت یکپارچه حوضههای آبریز حرکت کنیم، افزود: در بحث مدیریت منابع آب باید نگاهی ملی داشته باشیم؛ نگاه استانی خلاف مسئولیت شرعی و قانونی مدیران عامل است و باعث ایجاد اختلافهای منطقهای و غیرقابل حل خواهد شد. این درحالی است که به گفته چیتچیان آنچه باید بیش از هر چیز دیگری مورد توجه مدیران صنعت آب قرار گیرد، مرحله بهرهبرداری طرح است، زیرا با مدیریت صحیح در بهرهبرداری میتوان بیشترین استفاده را از تجهیزات و تاسیسات کرد. وی افزود: اگر توجه و تمرکز مدیران به بهرهبرداری درست باشد، میتوان عمر مفید تجهیزات را چندبرابر کرد؛ زیرا یکی از مهمترین مسائل پیشروی شرکتهای مدیریت منابع آب این است که بتوانند ساختار شرکتها را با توجه به نیازهای بهرهبرداری خود پیش ببرند.
قیمت آب و برق گران نمیشود
از سوی دیگر، وزیر نیرو در کارگاه سد تنگ سرخ در استان کهگیلویه و بویراحمد هم به بحث دیگر این حوزه که این روزها داغ شده است اشاره کرد و گفت که این وزارتخانه برنامهای برای افزایش قیمت حاملهای انرژی ندارد. او افزود: مشارکت مردم در صیانت و بهرهبرداری طرحهای آب یک الزام بوده و بدون حضور مردم این امر امکانپذیر نیست. وقتی طرحها توسط خود مردم مدیریت شود، دلسوزی و انگیزه نگهداری از آنها بیشتر میشود و در شرایط اقتصادی کنونی مشارکت مردم بهترین شیوه برای بهرهبرداری و نگهداری از تأسیسات آب است.
کمک خارجیها برای کاهش هدردهی آب
با وجود طرحهای مختلف برای بهبود وضع آب ایران، وزارت نیرو از سرمایهگذاری و همکاریهای علمی با کشورهای خارجی نیز استقبال کرده اما در این حوزه و برای کاهش اتلافها قرار است از تجربه کشورهای کمآب بهره ببرد. در همین راستا، رحیم میدانی، معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا به گسترش همکاریهای علمی بین ایران و استرالیا اشاره کرد. او در دیدار با «پل فلی» سفیر استرالیا در ایران در ساختمان ستادی این وزارتخانه با بیان اینکه برای ما ثابت شده که با منابع آبی محدودی که در اختیار داریم در آینده با مشکلات آبی مواجه خواهیم شد، افزود: درحال حاضر 90درصد تولید کشاورزی کشور از طریق کشت آبی تأمین میشود و این تهدید بالقوهای است که آسیب جدی به محیط زیست و منابع آبی وارد خواهد کرد. میدانی با اشاره به اینکه پس از انقلاب کارهای زیادی در زیرساختهای آبی کشور انجام شده که بخشی از آن مربوط به ذخیره آبی کشور در مقیاسهای بالاست، اظهار داشت: باید به سمت بهرهوری آب حرکت کنیم. وی با اشاره به اینکه ایران و استرالیا دارای متخصصان تراز بالا در زمینه آبی هستند، افزود: در آینده نزدیک نشستهای مشترکی بین متخصصان موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو و موسسه تحقیقات علمی آب کشور استرالیا برگزار خواهد شد تا راههای همکاری علمی بین دو کشور در زمینه آب بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.همچنین یکی دیگر از حوزههایی که بسیاری از شرکتهای اروپایی به فعالیت در آن علاقه دارند، توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در ایران است. در همین راستا، همایون حائری، مشاور عالی وزیر نیرو و رئیس مرکز توسعه صادرات و پشتیبانی صنایع برق و آب با «گارلت دویین» وزیر اقتصاد، انرژی، صنعت، نفت و صنایع دستی ایالت «نورد راین وستفالن» آلمان دیدار کرد.او در این دیدار گفت: باید از شبکههای قوی برخوردار باشیم تا بتوانیم کمبود برق کشور را جبران کنیم؛ زیرا شبکه انتقالی که با نیروگاه خورشیدی کار میکند با شبکههایی که با نیروگاههای سوخت فسیلی کار میکند، متفاوت است.