کنش اجتماعی توأم با آگاهی تأثیرگذار است
احمد - فعال اجتماعی
کنش اجتماعی در فضای مجازی باید نمادی داشته باشد؛ چون نمادها غالبا بدون هزینه و سریع اتفاق می‌افتند و راحت‌تر بروز می‌کنند. بر فرض اگر دوباره قرار باشد جنگل ابر را تخریب کنند، فکر مي‌کنید کنش صحیح تغییر عکس پروفایل است یا حضور در منطقه ابر یا نامه نوشتن یا انتشار خبر است؟ مطمئنا همه این موارد تأثیرگذاری خود را خواهند داشت؛ ولی به احتمال زیاد افراد گزینه‌های انتشار خبر یا تغییر عکس پروفایل را انتخاب خواهند کرد و بعید است کسی بخواهد در منطقه حضور پیدا کند یا خود را درگیر پروسه نامه‌نگاری کند؛ به واقع در حال حاضر ما این همه کنشگر نداریم و شاید آمادگی و کنشگری در این سطح به این راحتی‌ها برای این جامعه تنبل مجازی به وجود نیاید. در این‌که در شبکه‌های مجازی کنش اجتماعی صورت می‌گیرد، شکی نیست؛ ولی نباید فراموش کرد تأثیر کنش اجتماعی از خود کنش مهم‌تر است. شاید سال‌های گذشته تنها وارد کنش‌ها و فعالیت‌های اجتماعی شدن مدنظر بود ولی نیاز امروز رفتن به سوی تأثیرگذاری این کنش‌ها است. گاهی اوقات این کنش‌های مجازی ما را از کنش‌های اصلی و تأثیرگذار غافل می‌کنند و دلیل آن هم همه‌گیر شدن کنش‌های مجازی است. به اعتقاد من کنش اجتماعی باید توأم با آگاهی باشد تا بتواند موثر واقع شود.
سواد رسانه‌ای خود را بالا ببریم
حامد - کنشگر هلال‌احمری
به اعتقاد من شبکه‌های مجازی نوعی کنش اجتماعی را ایجاد می‌کنند و این امر امروزه در سراسر دنیا متداول است و اتفاق می‌افتد؛ حتی تغییر عکس پروفایل نیز نوعی واکنش به اتفاقاتی است که در جای، جای دنیا اتفاق می‌افتد؛ مثل تغییر عکس پروفایل در اعتراض به کشتار پاریس که طبق اعلام خود فیس‌بوک 18درصد کاربران به این شیوه اعتراض خود را اعلام کرده بودند. در گذشته مردم از طریق علایمی مثل دستبندهای رنگی یا.... همبستگی خود را با موضوعی نشان می‌دادند و این رویه امروز با تغییر عکس پروفایل صورت می‌گیرد. از طرف دیگر، جوانان با تغییر پروفایل خودشان، بین گروه دوستان و فامیل قصد دارند خودشان را ویژه و آگاه به مسائل اجتماعی سیاسی نشان بدهند و یکی از کارکردهای این تغییر، همین جلب توجه نزدیکان به علایق سیاسی و اجتماعی است که بیشتر بین نوجوانان صورت می‌گیرد. محدودیت سازمان‌های مردم‌نهاد و گروه‌های اجتماعی از یک طرف و از طرف دیگر میزان پایین ارتباط این گروه‌های اجتماعی با پایگاه مردمی، باعث شده نقش‌ها عوض شده و شبکه‌های اجتماعی نقش پایگاه‌های مردمی را هم ایفا بکند و برای همین هم شاید در ایران بیشتر افراد راغب به عضویت در این شبکه‌ها هستند. از طرف دیگر شبکه‌های اجتماعی نشان‌دهنده و منعکس‌کننده حالات روحی و احساسی افراد عضو هستند و از آنجا که مردم ایران مردمی احساسی هستند، خب در شرایط احساسی مختلف واکنش‌های مختلف نشان می‌دهند که در شبکه‌های اجتماعی بروز می‌کند. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد تظاهر کردن در شبکه اجتماعی است. شاید بسیاری از افرادی که پروفایل خود را در شرایط مختلف در ایران تغییر می‌دهند در سطوح بالای اجتماعی و فرهنگی و به قولی نخبگان اجتماعی نیستند و تنها سوار بر موج احساسی و عده‌ای شاید به دلایل ریاکارانه تغییر پروفایل می‌دهند تا خود را آگاه نشان دهند؛ اما یادمان نرود به همان میزان که تغییر پروفایل در ایران زیاد اتفاق می‌افتد، به همان میزان هم در کشور ما کامنت‌های بی‌ادبی و تخریب افراد در شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک و اینستاگرام و... نیز متاسفانه رواج دارد. شاید بتوان این‌گونه گفت مردم در ظاهر در شبکه اجتماعی شیک به نظر می‌رسند، اما جایی که بتوانند خود را مخفی کنند رفتار دیگری از خود نشان می‌دهند که قابل بررسی است. می‌توان گفت سواد رسانه‌ای و فرهنگ استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های مجازی هنوز در ایران به سطح بالایی نرسیده و باید این زمینه تقویت شود.