معاون رئیسجمهوری آمریکا در مصاحبه تفصیلی با شبکه بلومبرگ، صراحتا اعلام کرد که جامعه جهانی برای حل بحران سوریه به ایران و روسیه نیاز دارد. جو بایدن درحالی چنین سخنی را صراحتا بر زبان میآورد که برخی دیگر از کشورهای منطقه صراحتا از گزینه سرنگونی نظام سوریه با استفاده از نیروی نظامی سخن میگویند. بایدن اعلام کرد که بحران سوریه راه حل نظامی ندارد و سرنگونی بشار اسد نیز مشکلی از سوریه حل نمیکند. بایدن همچنین به این نکته اشاره کرده است که به نفع عربستانسعودی نیست به تحولات منطقه به شکل یک بازی با حاصل جمع صفر با ایران نگاه کند.
معاون رئیسجمهوری آمریکا سپس انگشت انتقاد را به سمت ترکیه گرفت و گفت: «میدانید، اوضاع به گونهای است که شما مدام از این طرف و آن طرف چیزهایی میشنوید؛ مثلا من دایما با سران ترکیه دیدار میکنم. یادم میآید آنها از من میپرسیدند که چرا ما (آمریکا) در سوریه منطقه پرواز ممنوع ایجاد نمیکنیم یا این کار یا آن کار را انجام نمیدهیم. من هم گفتم که شما خودتان عضو ناتو هستید. شما دقیقا در مرز با سوریه قرار دارید. شما این هواپیماهای لوکس را دارید. چرا از آنها استفاده نمیکنید و آنها سکوت کردند. من گفتم که شما نمیخواهید خودتان وارد عمل شوید، نمیخواهید خودتان کسی باشید که این کار را انجام میدهد.»
او در پاسخ به این سوال که چرا آمریکا نسبت به ایجاد منطقه پرواز ممنوع در سوریه بیمیل است، گفت: «به دو دلیل؛ اولا این کار هزینه مالی زیادی میطلبد. رئیسجمهوری در اتاق عملیات به ژنرالهایمان گفت که «تکتک گزینهها، ازجمله استفاده از قوای نظامی یا هر چیزی که تصور میکنید نتیجه میدهد را به من بگویید.» آنها گفتند که ایجاد منطقه پرواز ممنوع یک اشتباه بزرگ است.» وی افزود: «شما هیچجا ندیدهاید که نظامیان بگویند ما باید نیروهای بیشتری به آنجا اعزام کنیم. ما داریم آرامآرام داعش را و همچنین النصره را تضعیف میکنیم تا بتوانیم فوریترین تهدید برای منافع ایالات متحده را نابود کنیم».
بایدن گفت: واشنگتن در تلاش است تا از طریق راهکار دیپلماتیک بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه را از قدرت کنار بگذارد. او تأکید کرد که همواره مخالف مداخله نظامی در کشورها بوده و بهعنوان نمونه در مورد لیبی معتقد بوده است که با کنار رفتن معمر قذافی، این کشور با ناآرامی و تجزیه مواجه میشود.
نمیتوان اسد را از راه نظامی کنار زد
بایدن در مورد مداخله نظامی در سوریه گفت: «برای آنکه با اسد برخورد کنیم، باید با روسیه و ایران هم برخورد کنیم. روسیه توان آتش قدرتمندی آنجا دارد. روسیه سامانه راداریای در سوریه مستقر کرده که بخش بزرگی از کشور را تحت پوشش دارد، بنابراین باید برویم و تأسیسات روسها را هم هدف قرار دهیم. باید برویم و هواپیماهای روسها را هم هدف قرار دهیم. میتوانیم این کار را انجام دهیم. موفق هم میشویم، اما از شما میپرسم، آیا ارزشش را دارد؟»
معاون رئیسجمهوری آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه دارد پیروز میشود، گفت که پوتین در سوریه در مخمصه افتاده و نمیداند چطور آن را حل کند. بایدن همچنین گفت: اقتصاد روسیه درحال سقوط آزاد است و مسکو میلیاردها دلار هزینه جنگ در سوریه و اوکراین را میپردازد، به همین جهت نمیتوان وی را برنده دانست.
نیروهایی که آموزش دادیم با النصره همکاری میکنند
وی در پاسخ به این سوال که چرا واشنگتن به بمباران مواضع گروههای مورد حمایت آمریکا در سوریه توسط روسیه واکنشی نشان نداده، به همکاری آنها با جبهه النصره اذعان کرد. بایدن گفت: «النصره که یک سازمان تروریستی است، دارد با برخی از آنهایی که ما آموزش دادیم، همکاری میکند، چراکه همه آنها علیه اسد میجنگند. همه آنها مخالف اسد هستند، بنابراین توجیه روسها این است که «ما داریم به النصره حمله میکنیم.» خسارت جنبی به نیروهایی که ما داریم از آنها حمایت میکنیم، واقعی است». بایدن گفت که واشنگتن بر مواردی که اثر فوری بر منافع آمریکا دارد، متمرکز است. به گفته او، درحال حاضر مهمترین مسأله نابود کردن داعش است.
معاون رئیسجمهوری آمریکا در پاسخ به چارلی رز که عنوان کرد افراد زیادی هستند که میگویند آمریکا باید اسد را کنار بزند، گفت: «وقتی مقامات را تحت فشار قرار میدهید، آنها هم میگویند که از ما میخواهید با اسد چه کنیم؟ کنار بزنیمش؟ چطور باید این کار را کرد؟ میگویید از موشکهای «تاماهوک» استفاده کنید؛ یعنی از ما میخواهید که اعلام جنگ کنیم؟ خب پس عراق را در نظر بگیرید، آیا قرار است باز هم 100هزار نیرو به آنجا (سوریه) اعزام کنیم؟ این چیزی است که از من میخواهید؟ چارلی، تو بگو که آخرِ این کار چه میشود؟ میدانی، به فرض که شما سناتور چارلی رز باشی. به من بگو که آخرش چه میشود.»
بایدن گفت که واشنگتن اکنون بر چند کار متمرکز است. اولا تقویت کمکهای بشردوستانه، ثانیا تلاش برای رسیدن به راهکار مسالمتآمیز و تشکیل دولتی جدید در سوریه و ثالثا شکست دادن داعش.
وی که با چارلی رز صحبت میکرد، ابتدا درباره آنچه به پیشنهاد بایدن در مورد تجزیه عراق معروف شده، گفت: «من در مورد تجزیه صحبت نکردم. منظور من یک سیستم فدرال بود و هنوز هم تصور میکنم که این تنها راه است؛ اینکه بغداد پایتخت باشد و بر مرزها و سیاست خارجی کنترل داشته باشد و هریک از مناطق که عبارتند از منطقه سنی، منطقه کردی و منطقه شیعی که در جنوب بغداد واقع شده، از خودمختاری مشابه برخوردار باشند، درست مانند خودمختاریای که کالیفرنیا دارد. کالیفرنیا گشت ایالتی خودش را دارد. در کالیفرنیا پلیس فدرال حضور ندارد. دلاور هم پلیس ایالت خودش را دارد. استدلال من این بود که کردها هرگز به پلیس شیعه اجازه نمیدهند کردستان را اشغال کند. سنیها هم اجازه نخواهند داد.»
همه به آمریکا میگویند «لنگش کن»
بایدن در ادامه در پاسخ به سوال چارلی رز در مورد سفر «محمد بن سلمان» جانشین ولیعهد عربستان به آمریکا و مخالفت ریاض با توافق هستهای با ایران و بیمیلی آنها به مشارکت در نبرد علیه داعش گفت: «بگذار بیپرده صحبت کنم. اولا هیچوقت نمیشد آنها را جنگجویانی پای کار دانست. دوما برای من جالب است که همه دنیا آماده است که کنار گود بنشیند و بگوید آمریکا لنگش کن... اینکه ما کنار میایستیم و شما بروید آنچه را لازم است انجام دهید، بجنگید، مذاکره کنید یا هر چیز دیگر.» معاون رئیسجمهوری آمریکا سپس در مورد این شاهزاده سعودی گفت: «تصور میکنم محمدبنسلمان به قول مسیحیها دارد به این مکاشفه میرسد که چرا به نفع عربستانسعودی نیست که به منطقه به چشم یک بازی حاصل جمع صفر با ایران نگاه کند.» وی با بیان اینکه شاید بتوان نشانههای این تغییر را در یمن شاهد بود، گفت: اینکه ایران توافق هستهای را پذیرفت و مثلا رآکتور اراک را با سیمان پر کرد و خیلی کارهای دیگر را که پیشتر تصور نمیشد، پذیرفت، سعودیها را غافلگیر کرد. به گفته وی، ریاض به این نتیجه رسید که در این زمینه بیش از این فشار نیاورد، اما در عین حال این سوال را از آمریکا پرسید که «آیا حاضرید بخش دوم توافق، مبنی بر اینکه «اگر شما (ایران) از تروریسم حمایت کنید، با شما مقابله خواهیم کرد» را اجرا کنید؟»
معاون رئیسجمهوری آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا ابوبکر البغدادی سرکرده داعش بالاخره بازداشت یا کشته میشود، گفت: «بگذار اینطور بگویم که ما نهایتا تمام بازیگران بزرگ آنها ازجمله نفر آخرشان را خواهیم گرفت... فکر میکنم فقط بحث زمان است... ما هر کاری از دستمان برمیآید برای ردیابی، شناسایی آنها و یافتن راهی برای هدف قرار دادن تمام موانع راهکار مسالمتآمیز انجام میدهیم.»