شماره ۹۷۴ | ۱۳۹۵ يکشنبه ۲ آبان
صفحه را ببند
رنگی از سوگ بر پهنه ایران
چایینه‌خوان‌های عزادار

نویسنده وبلاگ «اهتمام» روایتی جذاب و کوتاه از شیوه برگزاری عزاداری امام حسین (ع) در شهرهای گوناگون ایران در وبلاگ خود ارایه کرده است که ما را با آیین‌های گوناگون در سرزمین پهناور ایران آشنا می‌کند. بخشی از نوشته او را می‌خوانیم «در بیجار مراسم عاشورا و تاسوعاي حسيني، مراسمي كم‌نظير است. با ديدن هلال محرم در آسمان بيجار، چند علم سياه و نقش‌دار بر بام مسجدها برافراشته مي‌شود. مردم در عاشوراي حسيني، به ياد امام پابرهنه هستند و آب نمي‌نوشند. همچنین تركمن‌ها در روز تاسوعا و عاشورا در مساجد جمع مي‌شوند و به نيازمندان غذا مي‌دهند و عزاداري مي‌كنند. تركمن‌هاي شمال خراسان در روزهاي محرم، نان ويژه‌اي به نام قتلمه مي‌پزند و در ميان عزاداران امام حسين (ع) پخش مي‌كنند. و نیز به خانواده‌هايي كه در يك سال گذشته، عزيزانشان را از دست داده‌اند، سرمي‌زنند. کرمانشاه، این شهر کهن که دروازه کربلاست و بیشتر مردمانش افتخار عنوان کربلایی دارند در ماه محرم حال و هوای غریبی دارد. از آیین‌های بسیار قدیمی ماه محرم در کرمانشاه تعزیه‌خوانی است. علاقه فراوان مردم به تعزیه‌خوانی و آگاهی یافتن از واقعه کربلا و همدردی با مصائب سیدالشهدا (ع) و اهل بیت او از طریق بازگویی و نمایش وقایع، هر سال تعزیه‌خوانان را به برپایی هرچه با شکوه‌تر این مجالس وامی‌دارد. تهیه انواع غذاها و شربت‌های نذری مانند حلیم، شله زرد، حلوا و شربت‌های مختلف و تقسیم آن در میان عزاداران از دیگر آیین‌های این شهر است. تهیه تابوت خونینی که روی آن کبوتری گذاشته شده و پشت سر آن کودکان به منزله فرزندان امام حسین (ع)حرکت می‌کنند و فردی آنان را شلاق می‌زند تا به اسارت ببرد، تهیه قنداق علی‌اصغر (ع)، حجله حضرت قاسم (ع) و قرار دادن دختربچه‌ای مانند عروس در آن، ساختن دست ابوالفضل (ع) و پرتاب آن به هوا برای تحت تاثیر قراردادن مردم از دیگر آیین‌های عزاداری مردم این شهر است. از ادوات و ابزار موسیقی رایج در منطقه کرمانشاه که در سوگواری ماه محرم استفاده می‌شود می‌توان دهل و سرنا را نام برد که با نوای «چمری» (نوعی موسیقی اصیل محلی ویژه عزاداری) با دسته‌های عزاداری حرکت می‌کنند. خرمشهر كه كربلاي ايران است و داستاني نينوايي دارد، از گذشته به خاطر داشتن ده‌ها حسينيه به نجف ثاني مشهور است. در روزهاي محرم، دسته‌هاي گوناگون در خرمشهر به عزاداري مي‌پردازند. در حسينيه حيدريه كه بيش از دويست سال قدمت دارد، عزاداري سنتي برپا مي‌شود. در مسجد جامع شهر هم مردم فراواني به ياد شهيدان كربلا جمع مي‌شوند. در شلمچه هم كه قتلگاه سي هزار شهيد است، زائران و كاروان‌هاي عزاداري رو به كربلاي حسيني مي‌ايستند، زيارت عاشورا مي‌خوانند و عزاداري مي‌كنند. در روزهاي محرم، مسافران فراواني از سراسر كشور براي شركت در مراسم عزاداري به شلمچه مي‌روند. مردم عزادار دزفول رسمی به نام حمل شیدونه دارند که طبق آن در روز عاشورا طاقی با چهار گلدسته را به حرکت درمی‌آورند که روی آن به سبک نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای، صحنه‌هایی از عاشورا به تصویر درآمده‌است. این طاق «شیدونه» نام دارد و نذورات مردم در آن پخش می‌شود. شیدونه‌ها به بزرگانی که در روز تاسوعا نقش داشته‌اند، اختصاص دارد. در ایام محرم بیشتر، مردها در سوگواری سالار شهیدان و یارانش، نقش فعالی دارند اما در میان مردم ایلام، زنان در رسم «چایینه» دیگر تنها شاهدان اندوهگین نیستند و مراسم ویژه‌ای دارند. از جمله این چایینه‌ها می‌توان به چایینه حضرت قاسم (ع) در روز هفتم، چایینه حضرت عباس (ع) در روز هشتم، چایینه امام حسین (ع) در روز دهم و چایینه روز اربعین حسینی اشاره داشت. به طور مثال در چایینه قاسم، بر تن دختری جوان و ازدواج نکرده لباس عروسی می‌پوشانند و پس از آن چایینه‌خوان‌ها، این رسم را به جا می‌آورند».
برگرفته از وبلاگ   ehtemam2.blogfa.com


تعداد بازدید :  180