| بیژن احدی| کارشناس فضای مجازی|
اعتماد یکی از موضوعاتی است که در روابط اجتماعی اهمیت ویژهای دارد. در روابطی که به صورت رودررو بین افراد جامعه اتفاق میافتد، اعتماد حسی است که تا حدودی از نوع کلام و شخصیت طرف مقابلمان قابل دریافت است. اما این حس وقتی پشت درهای بسته ارتباطات مجازی گیر میافتد، دچار پیچیدگی میشود. وقتی کاربران اینترنت با یکدیگر تعاملهای رودررو و به اصطلاح فیستوفیس نداشته باشند، مسأله اعتماد دستخوش تغییرات میشود و در این میان راه برای افراد سودجو و کلاهبردار باز خواهد شد. هویت نامعلوم افراد و حتی بیمکان بودن برخی از آنها موضوعی عادی است که کاربران دنیای اینترنت آن را پذیرفتهاند، چراکه این یک مسأله دوطرفه است و شاید شخصی که بدون سوءنیت هم وارد این ارتباطات مجازی میشود نام واقعی و مکانش مشخص نباشد. با همه اینها چنین فضایی آیندهای مبهم را به تصویر میکشد، آیندهای که میتواند در جریان این نوع ارتباطات وقوع جرایم را نیز افزایش دهد.
بسیاری از کارشناسان معتقدند اعتماد و سرخوردگی دو روی یک سکه هستند، یعنی گاهیاوقات به دلیل اعتمادهای بیجایمان ممکن است با واقعیتی روبهرو شویم که انتظار آن را نداشتهایم. بررسی مسائل اجتماعی، اقتصادی و معیشتی مردم برای کنترل آنها در استفاده از اینترنت بهعنوان ابزاری که باعث کاهش یا افزایش آسیبهای مختلف بهخصوص جرم در دنیای مجازی میشود، مهم بهنظر میرسد، چراکه خطر اعتمادهای بیجا در ارتباطاتی که ناملموس است، همواره کاربران اینترنت را تهدید میکند. بنابراین باید با کمک گرفتن از متخصصان علوم ارتباطات، جامعهشناسها و روانشناسهایی که به موضوع فناوری اطلاعات اشراف کامل دارند، به افراد جامعه آموزش دهیم، یعنی به آنها بیاموزیم که چطور در روابط اینترنتیشان پیش بروند که مورد سوءقصد و ضرر
قرار نگیرند.
در واقع افرادی که تجربهای از کار کردن در فضای مجازی ندارند، معمولا بیشترین قربانیان این فضا هستند. آنها به دلیل عدمآموزش وارد محیطی بیانتها مثل اینترنت میشوند؛ محیطی که در آن هر اتفاقی با فرماندادن و یک کلیک اجرایی میشود.
با این وجود، روشهای آموزشی چه از طرف کارشناسان پلیس فتا و چه متخصصانی که در این حوزه تجربه دارند میتواند مسأله اعتمادهایی را که منجر به اتفاقهایی ناگوار، کلاهبرداری، اخاذی، هتک حیثیت و مسائلی از این دست میشود تا حد زیادی کنترل کند.