|  مترجم: فاطمه صادقی  |  

زخم عمیق عملیات‌های تروریستی بر صنعت گردشگری ترکیه همچنان بزرگ و بزرگتر می‌شود. بمب‌گذاری‌ها و ناآرامی‌های جنوب‌شرقی این کشور، مقصد گردشگران را تغییر داده است. حملات استانبول و آنکارا بیش از هر چیز بر بی‌ثباتی و حس عدم‌امنیت در این کشور دامن زده است. در ماه ژوئن، عملیات تروریستی شبه‌نظامیان داعش در فرودگاه آتاتورک استانبول 45کشته و 147 زخمی بر جای گذاشت. تأثیر آنی این حمله تروریستی بر حوزه گردشگری ترکیه مشهود بود؛ استانبول بیش از یک‌چهارم گردشگران خارجی خود را از دست داد. اما آنچه گردشگری ترکیه را به کما برد، کودتای نافرجام با 240کشته بود. رجب‌طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه بیان داشت کشورش، زخم‌خورده «یکی از بزرگترین موج‌های تروریسم در تاریخ خود» است.
آمار و گفته‌های دست‌اندرکاران صنعت گردشگری ترکیه گواهی بر این حرف هستند. «آکیف» 41ساله با بیش از 20سال سابقه اشتغال در این حوزه که هم‌اکنون «هتل خوشبین» در منطقه تاریخی سلطان احمد در استانبول را اداره می‌کند، از حمله انتحاری ماه ژانویه در چند متری هتلش می‌گوید؛ عملیاتی که منجر به مرگ 12گردشگر آلمانی و یک گردشگر اهل پرو شد و درنهایت لیست بلندبالای کنسلی‌های هتلش. او می‌گوید: «قیمت اتاق‌هایی که پیشتر 80 یورو اجاره می‌دادیم، الان تا 25یورو کاهش پیدا کرده که حتی اگر تمام اتاق‌ها رزرو شوند، پاسخگوی هزینه‌هایمان نخواهند بود. با هر حمله تروریستی، تعداد بیشتری از رزروهای هتل کنسل می‌شوند.» انجمن هتل‌داران ترکیه از کاهش 50‌درصدی اجاره هتل‌ها در هر ماه خبر می‌دهند.
«برک ارن» که 6‌سال  به‌عنوان راهنمای تور در سراسر ترکیه مشغول به کار است، می‌گوید: «تعداد گردشگران پس از عملیات تروریستی در منطقه سلطان احمد به سیر نزولی خود ادامه داد. اما از نظر من بدترین حمله تروریستی در فرودگاه آتاتورک اتفاق افتاد. این حمله جدا از نابودکردن باقی‌مانده‌های صنعت گردشگری ترکیه از نظر روانی هم بسیار تاثیرگذار بود. آتاتورک فرودگاهی است که من تقریبا روزانه مسافرانم را در آن تحویل می‌گرفتم.» او همچنین از تصمیم چند کشتی کروز بزرگ مبنی‌بر عدم‌سفر به ترکیه گفت که چگونه بر ساعات کاری او به‌عنوان راهنمای تور آزاد تأثیر گذاشته است. «این کشتی‌ها تا 4هزار گردشگر را به ترکیه می‌آوردند که به راهنما نیاز داشتند. من در ماه بین 16 تا 20 روز کار می‌کردم، حتی گاهی تا 25 روز. اما الان سه ماه است که به ندرت کار می‌کنم.» او به دنبال شغل دیگری می‌گردد.
سهم گردشگری ترکیه در تولید ناخالص داخلی این کشور 4.5‌درصد است. البته این رقم تا پیش از بمب‌گذاری‌ها بود. پیشتر از آن نیز تحریم گردشگری روسیه علیه ترکیه به دلیل سقوط جت جنگنده به‌شدت بر این حوزه تأثیر گذاشته بود. تعداد گردشگران روس تا 95‌درصد کاهش یافت و اکنون روند بهبود روابط با مسکو به کندی پیش می‌رود. افت شدید درآمد در آنتالیا، پایتخت گردشگری ترکیه که 60‌درصد تجارت آن بر پایه حوزه گردشگری استوار است، به دلیل کاهش 50‌درصدی گردشگران در هشت ماه اولیه ‌سال جاری بوده است. اما آنتالیا تنها شهر متضرر نیست. مناطق تفریحی مانند فتحیه، کمر و بلک نیز متحمل ضرر شدند. بسیاری از هتل‌ها و رستوران‌ها مجبور به تعدیل نیروهای خود شدند و بعضی‌ها حتی درهای خود را بازنکردند. بیش از 30‌درصد هتل‌های آنالیا فعالیت خود را در این فصل متوقف کردند. در ماه ژوئن، منطقه بودروم شاهد درگیری دو مغازه‌دار برای جذب توریست‌های گذرا بود که درنهایت با زخمی‌شدن 14نفر و بازداشت 25 نفر خاتمه یافت.
بازار بزرگ در منطقه سلطان احمد بیش از 3هزار مغازه را در دل خود جای داده است و از مکان‌های اصلی جذب گردشگران در استانبول به شمار می‌آید. روزانه نیم‌میلیون گردشگر از این مکان بازدید می‌کردند ولی اکنون این مغازه‌های 550 ساله خالی از گردشگر شده‌اند. «الپر» 40ساله، تاجر 20ساله فرش می‌گوید:   «ما گلیم‌هایی را که زمانی 700 لیر یا بیشتر می‌فروختیم، الان به نصف قیمت آن می‌فروشیم. الان قیمت فروش ما همان قیمت خریدمان است فقط برای این‌که حداقل کمی از هزینه‌هایمان را پوشش دهد. قبلا در روز بیش از 2‌هزار لیر کالا می‌فروختیم ولی الان نصف این مقدار را هم در ماه نمی‌فروشیم.» الپر به دلیل عدم‌رونق کسب‌وکار مجبور به اخراج یکی از کارکنان خود در ماه جولای شد و اکنون نگران است که  مجبور شود تا آخر ‌سال کرکره مغازه خود را پایین بکشد. او همچنین از داچتا، مقصدی شناخته‌شده برای کشتی‌های کروز از اروپا می‌گوید که عملا تجارتی در آن صورت نمی‌گیرد. شریک او، عمر 50ساله که از 9سالگی در بازار بزرگ کار می‌کرده است، می‌گوید: «تاکنون شرایطی وخیم‌تر از الان ندیده‌ام. ترکیه تاکنون با بحران‌های بسیاری دست‌وپنجه نرم کرده اما هیچ یک به این اندازه موجب زیان کسب‌وکارهای کوچک نشده است.  ما باید خانواده‌هایمان را حمایت کنیم. ما هم خودمان این جنس‌ها را از افرادی خریده‌ایم و حالا که گردشگر نیست قادر به پرداخت پول‌شان نیستیم. این بحران آنها هم هست.»
«فصل گردشگری ترکیه رو به اتمام است». این را زکیه یوسل، مدیرعامل یک آژانس تورگردانی ترکی می‌گوید. او به کم و کمترشدن فروش تورهای تعطیلات اشاره می‌کند: «ما نمی‌دانیم تا 6ماه آینده چه اتفاقاتی خواهد افتاد، اما من از فرستادن مردم با تورها تا چند ماه آینده احساس خوبی ندارم. صحنه‌های زننده‌ای از کودتا پخش شد که خشم مردم در کشور را برانگیخت. این صحنه‌ها بیشتر از حملات تروریستی به صنعت گردشگری آسیب زد.» او از اعتماد مجدد گردشگران  ترکیه یاد کرد. «گردشگران کم‌کم به ترکیه بازمی‌گشتند. استانبول، آنکارا و سواحل ترکیه دوباره مقصد گردشگران شده بودند اما بمب‌گذاری فرودگاه آتاتورک این صنعت را متزلزل کرد.» طبق مطالعات شورای جهانی سفر و گردشگری بهبود صنعت گردشگری هر شهر یا کشوری که زخم‌خورده تروریسم است، به‌طور میانگین 13ماه زمان می‌برد. حملات تروریستی صرفا یکی از مشکلات ترکیه است. جنگ سوریه در مرزها، بحران مهاجرت و عواقب اختلافات سیاسی با روسیه از دیگر چالش‌های پیش‌روی این
کشور است.