نخستین محموله موشکهای دفاعی اس-400 ساخت روسیه وارد پایگاه هوایی مورتد در آنکارا شدند. این را وزارت دفاع ترکیه اعلام کرده است.
به گزارش سی.ان.ان تصمیم ترکیه برای خرید این تجهیزات که براساس قراردادی میان ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان است، درحالی صورت میگیرد که ترکیه و آمریکا، دو متحد ناتو در مورد مسائلی مثل سوریه به اختلافاتی خوردهاند. ایالات متحده آمریکا زمان زیادی است که به ترکیه هشدار میدهد تا این سیستم دفاعی را نگیرد و اگر این کار را بکند، از گرفتن اف-35های آمریکایی محروم میشود. اما ترکیه بیتوجه به هشدارهای آمریکا به معامله خود با روسیه ادامه داد. نگرانی آمریکا از این است که این سیستم دفاع موشکی میتواند اطلاعات اف-35 را آنالیز و جمعآوری کند.
یکی از مقامات ناتو روز جمعه به سی.ان.ان گفت: «این به خود متحدان برمیگردد که تصمیم بگیرند چه تجهیزاتی را خریداری کنند. با این حال، ما نگران تبعات احتمالی تصمیم ترکیه برای خرید اس-400 هستیم.»
آمریکا چطور میتواند پاسخ دهد؟
پنتاگون میتواند بهطور رسمی ترکیه را از مشارکت در برنامه اف-35 محروم کند. هواپیماهای جنگنده اف-35 که گرانترین هواپیماهای تاریخ هستند، جنگندههایی پیشرفته با قابلیتهای پنهان ماندن از چشم رادارها، سرعت فوقالعاده، مانوردهی شدید و تکنولوژی پیشرفته هستند. این هواپیما با قابلیتهای پیشرفتهای که دارد، کار دشمن را برای شناسایی آن بسیار دشوار میکند. آمریکا بارها به ترکیه گفته است که اس-400 با سیستمهای ناتو ناسازگار است. ماه گذشته مارک اسپر، وزیر دفاع موقت آمریکا در دیداری که از پایگاههای نظامی در بلژیک داشت، گفت: «اگر ترکیه سیستم دفاعی اس-400 را بگیرد، دیگر از
اف-35 خبری نیست. درک این موضوع بسیار ساده است.»
آمریکا همچنین میتواند دانشجویان ترکیه را که برای آموزش تعمیر و نگهداری و خلبانی اف-35 به آمریکا رفته بودند، به خانه بازگرداند. با این حال، برخی از مقامات ارشد ترکیه خوشبینی خود را نسبت به این موضوع اعلام کردهاند که ترامپ تهدیدهای خود را مبنی بر خارجکردن ترکیه از برنامه اف-35 عملی نخواهد کرد. خصوصا آنکه آنها میگویند دونالد ترامپ قول داده بود تا این مسأله را حلوفصل کند و موضوع اس-400 را با موضوع اف-35ها ادغام نکند. مقامات دفاعی آمریکا ماه گذشته گفتهاند آمریکا هنوز در فکر این است که در مورد 4 جنگنده اف-35 که برای آموزش خلبانان در پایگاه هوایی آریزونا قرار دارند، چه اقدامی انجام دهد.
انتظار برای تحریمها
انتظار میرود که ایالات متحده تحریمهایی را علیه ترکیه به خاطر خرید سیستم دفاعی روسیه اعمال کند. روسیه در لیست سیاه آمریکا قرار دارد و هیچ کشوری حق خرید تجهیزات نظامی از این کشور را ندارد. تحریمها میتوانند اقتصاد ترکیه را تحت فشار قرار دهند. اقتصادی که به خاطر اقدام اخیر اردوغان در برکنارکردن رئیس بانک مرکزی ترکیه آسیبدیده است. اگر آمریکا، ترکیه را از برنامه اف-35 خارج کند، آنکارا نهتنها موفق به تکمیل کردن ناوگان هوایی خود نخواهد شد، بلکه شرکتها و تولیدکنندگان قطعات هواپیما نیز فرصتهای اصلی بیزینس خود را از دست میدهند.
ماندن در ناتو برای ترکیه به چه معناست؟
اصرار ترکیه برای خرید موشکهای اس-400 از روسیه، سوالات زیادی را برای سایر اعضای ناتو ایجاد کرده است. اردوغان با زندانیکردن تعداد زیادی از روزنامهنگاران پیشتر هم با برخی از کشورهای عضو ناتو درگیر شده بود. اما جدا از این مسأله، ماموریت ناتو از زمان آغاز آن برای دفاع از کشورهای عضو از تجاوزات روسیه بوده است. حالا اما ترکیه یکی از کشورهای عضو ناتو و تنها عضو مسلمان ناتو در کنار روسیه ایستاده و از این کشور تجهیزات نظامی میخرد. به نظر میرسد اردوغان با این کار درحال قرار دادن ابزار فشاری بر روی واشینگتن و برخی دیگر از کشورهای عضو ناتو است.
واکنش کرملین چگونه خواهد بود؟
روسیه خبر ورود اس-400 را به ترکیه تایید کرده است. کرملین گفته است که این توافق کاملا تجاری است و آنها فقط به تعهداتشان در این توافق عمل میکنند. ماه گذشته دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفته بود که بخشی از انتقال این تجهیزات بهزودی انجام خواهد گرفت. روسیه با قدرت پشت اتفاق روز جمعه ایستاده و تماشاگر واکنش غربیها به این موضوع است.