[ نیما شکیبا]برگزاری نشست خبری برای سرمربیان تیم‌های فوتبال قبل و بعد از هر مسابقه، امری الزامی در تمام دنیا و منطبق با قوانین فیفاست. فدراسیون جهانی برای احترام به جایگاه رسانه در سراسر جهان چند سالی است برگزاری نشست‌های خبری در تورنمنت‌های مختلف را امری مهم می‌داند و روی آن تاکید می‌کند. این مساله در ایران هم چند سالی است در دستور کار سازمان لیگ فوتبال قرار گرفته و سرمربیان تیم‌ها موظفند قبل از هر مسابقه لیگ برتر و جام حذفی، در این کنفرانس خبری روبه‌روی خبرنگاران بنشینند و پاسخگوی پرسش‌های آنها درباره مسابقه باشند. این موضوع اما همواره با چالش‌هایی مواجه شده و این روزها به اوج خود رسیده است.
آیین‌نامه درباره نشست خبری چه می‌گوید؟
سرمربیان تیم‌های مختلف موظفند که 24 ساعت قبل از هر بازی و بلافاصله بعد از پایان مسابقه همراه با مدیر رسانه باشگاه در کنفرانس مطبوعاتی شرکت کنند. با تصمیم مدیر رسانه باشگاه، تیم‌ها می‌توانند یک بازیکن را نیز همراه خود به نشست خبری ببرند. زمانی که به هر مصاحبه مطبوعاتی اختصاص داده می‌شود 15 دقیقه است و مدیر رسانه باشگاه و افسر رسانه‌ای مسابقه باید این مدت را مدیریت کنند. نکته قابل توجه این است که سرمربی یا بازیکنی که به نشست خبری می‌رود بر اساس قوانین فقط حق دارد درباره اتفاقات بازی صحبت کند و افسر رسانه‌ای نباید اجازه دهد پرسشی درباره مسائلی غیر از بازی مطرح شود.
مشکل نبود افسر رسانه‌ای در فوتبال ایران
یکی از الزام‌های رسانه‌ای که از سوی فیفا و «ای‌اف‌سی» ابلاغ شده و فدراسیون‌های مختلف باید آن را اجرا کنند، حضور افسر رسانه‌ای در هر مسابقه است. در ایران اما به دلیل محدودیت‌های موجود و هزینه‌ای که داشتن مسئول رسانه‌ای در هر مسابقه (رفت‌وآمد، اقامت و ...) به وجود می‌آورد، از مسئولان روابط عمومی هیات‌های فوتبال در شهرستان‌ها به‌عنوان افسر رسانه‌ای استفاده می‌شود. از سوی دیگر، مدیران روابط عمومی هیات‌های فوتبال اکثرا افراد رسانه‌ای نیستند و همین مساله مشکلاتی ایجاد می‌کند. مدیران روابط عمومی هیات‌ها درباره بسیاری از قوانین رسانه‌ای برای برگزاری نشست‌های خبری و موضوعات دیگر در مسابقات اطلاعی ندارند و همین امر سبب می‌شود در برنامه‌های رسانه‌ای تداخل پیش بیاید و شاهد درگیری‌هایی نیز باشیم.
غیبت‌های پرتکرار سرمربیان در نشست خبری
یکی از معضلاتی که امروز فوتبال ایران با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، غیبت سرمربیان تیم‌های مختلف در نشست‌های خبری است. هرچند این مساله بیشتر در کنفرانس‌های مطبوعاتی قبل از بازی دیده می‌شود، اما بعد از بازی‌ها نیز شاهدیم که سرمربی با وجود حضور در ورزشگاه به سالن کنفرانس نمی‌رود و در گفت‌وگو با خبرنگاران شرکت نمی‌کند. اگرچه سرمربیان بسیاری در لیگ برتر ایران هستند که حاضر نشدن‌شان در نشست‌های خبری قبل و بعد از بازی باعث اعتراض خبرنگاران هم شده، اما در هفته‌های گذشته غیبت گل‌محمدی، سرمربی پرسپولیس، در نشست‌های مطبوعاتی خبرساز شده است. گل‌محمدی چند هفته‌ای است تصمیم گرفته به نشست خبری نرود و از حاشیه دور باشد. حتی این موضوع سبب شد در تبریز بعد از بازی پرسپولیس و تراکتور خبرنگاران حاضر در کنفرانس، با دیدن دستیار یحیی به جای او، سالن را ترک کنند و حواشی ایجاد شود.
در ادامه، برخی از خبرنگاران تبریزی به سراغ افشین پیروانی رفتند و از او درباره لزوم حضور سرمربی در نشست خبری پیش و پس از بازی سوال کردند. البته شاهد پاسخ تند پیروانی بودند: «هیچ‌کس اجازه ندارد اعتراض کند. مربیان دیگر هم نمی‌آیند. مگر این اتفاق نیفتاده است؟ سرمربی تیم ما تا هر زمان که خودش صلاح بداند در نشست‌های مطبوعاتی شرکت نخواهد کرد.»
حضور مربی در نشست خبری بلامانع است؟
در چنین شرایطی، آیا سرمربیان می‌توانند بدون هماهنگی با سازمان لیگ، نشست خبری را تحریم کنند و یکی از دستیاران خود را برای مصاحبه با خبرنگاران بفرستند؟ قوانین در این‌باره کاملا مشخص است. بر اساس آیین‌نامه‌ای که فیفا در سال 2013 تصویب و به فدراسیون‌های مختلف ابلاغ کرده، نشست‌های خبری قبل و بعد از بازی حتما باید با حضور سرمربی برگزار شود. در این‌باره آمده است که سرمربی تیم‌ها فقط در صورتی حق حضور در نشست خبری را ندارند که محروم باشند یا پزشک معتمد فدراسیون تایید کند که از نظر جسمانی حال مناسبی ندارند که در این صورت از حضور شخص سرمربی روی نیمکت در روز بازی نیز جلوگیری خواهد شد. فدراسیون جهانی فوتبال در آیین‌نامه کنفرانس‌های مطبوعاتی این‌طور آورده که در صورت محرومیت یا بیماری تایید‌شده سرمربی، باید یکی از مربیان اصلی تیم (نه مربی بدنساز و نه مربی دروازه‌بان‌ها) به جای سرمربی به کنفرانس مطبوعاتی برود و با خبرنگاران گفت‌وگو کند.
اتفاقات عجیبی که پشت سر گذاشتیم
در سال‌های گذشته، غیبت سرمربیان در نشست‌های خبری به معضلی مهم در فوتبال تبدیل شد. حتی کار به جایی رسید که رسانه‌ها با یکدیگر هماهنگ شدند که اگر سرمربی به نشست خبری نرفت، صحبت‌های دستیار او منتشر نشود و فقط در صورت محرومیت سرمربی، مطالبی که دستیار در نشست خبری مطرح می‌کند، انعکاس داشته باشد. این موضوع تا همین حالا نیز در برخی رسانه‌ها اجرا می‌شود. از سوی دیگر، فصل گذشته با افزایش غیبت سرمربیان در کنفرانس‌های مطبوعاتی، روابط عمومی سازمان لیگ اقداماتی علیه این افراد انجام داد. کمیته انضباطی در مقطعی برخی سرمربیان را به دلیل حضور نداشتن در نشست‌های خبری با جرایم نقدی سنگین (20 تا 50 میلیون تومان) تنبیه کرد. البته این جرایم در استیناف حداکثر به 5 میلیون تومان رسید و کاهش چشمگیری داشت.
جرایم سنگین مالی در خارج از کشور
نکته مهمی که در خارج از کشور و لیگ‌های معتبر، همچنین تورنمنت‌های دوره‌ای بین‌المللی وجود دارد، در نظر گرفتن جرایم سنگین مالی برای سرمربیان در صورت غیبت در نشست خبری است. جالب است که برخی سرمربیان لیگ برتری سابقه حضور در لیگ قهرمانان آسیا را دارند. در همین تورنمنت، قوانین این‌گونه است که کمیته انضباطی AFC در صورت هر بار غیبت سرمربی در کنفرانس مطبوعاتی قبل یا بعد از بازی، بین 150 تا 200 هزار دلار جریمه در نظر گرفته است. در ماه‌های گذشته شاهد بودیم برخی سرمربیان در لیگ قهرمانان به دلیل جریمه سنگین به نشست خبری رفتند، اما در لیگ برتر ایران از این کار سر باز زدند!
این قصه ادامه دارد...
از ابتدای فصل جاری لیگ برتر فوتبال ایران باز هم شاهد غیبت‌های مکرر برخی سرمربیان در نشست‌های خبری بودیم. مدیران رسانه‌ای برخی باشگاه‌ها با بیان این مساله که ممکن است سرمربی تیم در کنفرانس مطالبی را بیان کند که در آینده دردسرساز شود، از آوردن او به نشست خودداری می‌کنند. برخی سرمربیان هم با این ایده که هرچقدر کمتر مصاحبه کنند، شأن آنها بیشتر حفظ می‌شود، علاقه‌ای به حضور در کنفرانس‌های مطبوعاتی نشان نمی‌دهند. بهانه‌هایی از این دست برای حضور نداشتن در سالن کنفرانس از سوی سرمربیان بسیار شنیده‌ایم.
حالا اما به نظر می‌رسد سازمان لیگ با همکاری فدراسیون فوتبال قصد دارد تدابیری بیندیشد که مشکل حاضر نشدن در کنفرانس‌ها کمتر و کمتر شود.