روزنامه شهروند کد خبر: 207561 تاریخ خبر: ۱۴۰۰ چهارشنبه ۲۲ دي پابند ممنوع، چادر اختیاری بخشنامه مهم و متفاوت سازمان زندان‌ها درباره حقوق زندانیان سازمان زندان ها در ادامه رویکردهای تحولی در این مجموعه، بخشنامه ای را صادر کرده است که متضمن تقویت حقوق زندانیان و بازداشت شدگان و رعایت جنبه های اسلامی، اخلاقی و انسانی در برخورد با آنان است. این دستورالعمل در قالب ۸ بند، به بیان حقوق متهمان از جمله موارد زیر پرداخته است: ممنوعیت انگشت نگاری، بازرسی بدنی بدون لباس و پذیرش زندانی دارای بیماری حاد در بند اول این ابلاغیه، با اشاره به اینکه هیچ متهمی نباید بدون برگه قرار کتبی معتبر در زندان یا بازداشتگاه ها پذیرش شود، تکلیف شده که باید امکان تماس تلفنی متهم در اسرع وقت با خانواده و وکیل وی به صورت رایگان و شبانه روزی در ۴۸ ساعت اولیه ورود فراهم شود. همچنین مسئولان زندان موظف به نظارت بر عملکرد رفتار ضابطین با زندانیان و صورتجلسه و گزارش کردن موارد خلاف (نظیر استخفاف متهم، ضرب وجرح، بستن چشم یا سروصورت متهم و…) شده اند. لزوم طبقه بندی بازداشت شدگان و اعمال نظارت های سرزده بر بندها در بند دوم دستورالعمل جدید سازمان زندان ها، به بحث ضرورت طبقه بندی زندانیان و حتی تفکیک زندانیان جوان از زندانیان بزرگسال پرداخته شده است. ممنوعیت شکنجه، رفتار تبعیض آمیز، اعمال سلیقه براساس نوع، جنس و سطح تمکن مالی زندانی در بند دیگر این بخشنامه هرگونه شکنجه یا رفتار غیرانسانی و تحقیرآمیز و هرگونه تبعیض ناروا و اعمال سلایق شخصی و خودسرانه بر پایه نژاد، جنس، زبان، مذهب، باورهای سیاسی یا تمکن مالی، ممنوع است. ممنوعیت تندخویی، دستبند و پابند و کوتاه کردن موی سر و صورت ارتکاب رفتارهای سوء از قبیل تندخویی ، رفتار و گفتار موهن و هرگونه آزار و شکنجه روانی و جسمی زندانیان و متهمان بازداشتی، مطلقا ممنوع بوده و موجب پیگرد انضباطی، انتظامی و کیفری خواهد بود. تسهیلات ویژه برای زندانیان زن، زنان باردار، مادران و اقلیت های دینی در ادامه این بند ضمن تاکید بر رعایت عدالت در شیوه و نحوه توزیع و نوع غذا برای متهمان، تسهیلاتی برای زنان باردار، مادران و زندانیان بیمار در نظر گرفته شده، به گونه ای که مسئولان زندان را مکلف ساخته: زندانیان بیمار، زنان باردار، طفل شیرخوار و مادر وی تحت رژیم خاص غذایی قرار بگیرند. ضرورت فراهم سازی ملاقات با خانواده و وکیل بند دیگر دستورالعمل یادشده در خصوص لزوم تمهید برای ملاقات زندانی با اعضای خانواده خود به صورت خصوصی و هفتگی است. همچنین در ادامه این بند آمده است: ملاقات وکیل دادگستری با موکل زندانی با ارایه وکالتنامه رسمی به رئیس بازداشتگاه یا مسئول ملاقات و در صورت امکان در اتاق مخصوص و مجزا از محل ملاقات عمومی انجام می شود. ممنوعیت استفاده از پابند برای متهمان اعزامی به ویژه افراد زیر 18 سال ابلاغیه مذکور در بخشی دیگر به برشمردن حقوق متهمین در حین اعزام به خارج از زندان پرداخته و تصریح کرده: در حین انتقال یا اعزام به خارج از بازداشتگاه، استفاده از << پابند>> ممنوع است؛ مگر برای متهمان و زندانیان مربوط به جرایم خشن یا در مواقع ضروری به تشخیص توأمان رئیس یا معاون بازداشتگاه و فرمانده یگان حفاظت یا مسئول واحد اعزام؛ چنین مواردی نیز باید در پایان هر ماه به قاضی ناظر زندان گزارش شود. ممنوعیت اجبار استفاده از پوشش چادر برای زنان؛ تسهیلات برای متهمان سیاسی و مطبوعاتی این ابلاغیه در ادامه نیز تسهیلاتی برای بانوان و محکومان جرایم سیاسی و مطبوعاتی قائل شده و تصریح کرده است: در موارد اعزام به خارج از زندان، الزام زنان به استفاده از چادر یا الزام متهمان جرایم سیاسی و مطبوعاتی، متهمان جرایم مالی (حقوقی) و افراد زیر هجده سال تمام شمسی به پوشیدن لباس متحدالشکل زندان، ممنوع است. تبیین حقوق زندانیان انفرادی از جمله دیگر بندهای مبسوط دستورالعمل سازمان زندان ها، تبیین و احصای حقوق متهمان در بند انفرادی یا حین جداسازی آنان است. تبیین حقوق متهمان از حیث اطلاع رسانی و ارایه شکایات در ادامه دستورالعمل مزبور، به حقوق متهمان و محکومان و نیز خانواده آنان برای دسترسی و اطلاع رسانی به مراجع نظارتی اشاره شده است. نظارت فراگیر بر عملکرد زندانبانان و لزوم نصب منشور حقوق زندانیان در تمامی بندها بند انتهایی ابلاغیه مذکور نیز به نحوه نظارت بر بازداشتگاه ها پرداخته و در آن ، انواع حقوق متهمان و محکومان در این زمینه برشمرده شده است.