روزنامه شهروند کد خبر: 67344 تاریخ خبر: ۱۳۹۵ چهارشنبه ۲ تير در گفت‌وگو با حقوقدانان مجازات حیوان‌آزاری بررسی شد شرط‌بندی روی زوزه‌های پیروزی رفتار با حیوانات وحشی هم باید طبق تعالیم دینی به دور از خشونت باشد داستان‌های مربوط به رفتار مناسب با حیوانات از کتب آموزشی حذف شده‌اند نبود قانونی مشخص و بازدارنده در کشور ما برای حمایت از حیوانات احساس می‌شود سازمان محیط‌زیست طرحی برای حمایت از حیوانات را به مجلس ارایه داده است از حیوانات حرام‌گوشت در فرهنگ ما به‌عنوان همراه، همیار و مدد‌رسان بشر تلقی شده است فردی که حیوانی را بکشد یا مسموم یا تلف یا ناقص کند به حبس یا جزای نقدی محکوم می‌شود نیازمند فرهنگ‌سازی در بین تمامی آحاد جامعه برای ترویج فرهنگ حیوان‌دوستی هستیم دولت از گروه‌های مردمی که حامیان حیوانات هستند، حمایت کند تحقیقات حاکی از وجود ارتباط مستقیم میان حیوان‌آزاری و اختلالات روانی است با شرط‌بندی روی حیوانات ازجمله سگ و خروس باعث آزار این حیوانات می‌شویم. فاطمه صفری- شهروند حقوقی| با خانواده به سفر سیاحتی رفته بودیم، سفری که قرار بود به یادماندنی و مملو از خاطرات خوش باشد اما یک حادثه همه رویاپردازی های مرا خراب کرد تا جایی که با گذشت چندین وچند سال از ذهن پاک نمی شود. ما میهمان شهری کوچک با مردمان میهمان نواز بودیم اما... همزمان با ورود به شهر به ترافیک سنگینی برخورد کردیم. ترافیک، یک ترافیک معمولی نبود، آن هم در میدان اصلی شهر، در ابتدا فکرکردم تصادفی رخ داده است و ساعتی را در ترافیک گذراندیم. ظاهرا قرار نبود این ترافیک به پایان برسد، اما پس از پیاده شدن متوجه شدم ماجرا چیز دیگری است. شاهد انبوه جمعیت بودم، انگار معرکه گیری در کار بود. لحظه به لحظه کنجکاو تر می شدم، همراه پدرم به جمعیت نزدیک شدم، گرد و خاک بود، چشم، چشم را نمی دید، همه چیز به ناگاه محو شد. لحظه به لحظه صدای فریاد ها بالا تر می رفت اما چه شده، نمی دانستم. پدر مرا از جمعیت دور کرد. چیزی ندیده بودم برای همین به بالای سکویی رفتم تا آنچه را که پدر از دیدنش منعم کرده، ببینم. از صدا ها و همهمه مردان کاسته شد ولی شاهد صحنه ای دلخراش بودم که هنوز هم پس از سالیان سال از ذهنم محو نمی شود، دیده بودم برای مسابقات سوارکاری شرط بندی می کنند ولی نشنیده بودم برای کشتن حیوانی شرط بندی کنند. مسابقه بین دو سگ بود که تعداد زیادی روی آنها شرط بندی کرده بودند. کف وسوت می زدند، جیغ می کشیدند برای کشته شدن جاندار دیگری که حق حیات داشت، مانند همه موجودات دیگر. از آن روز تلخ بسیار گذشته اما فرهنگ دوستی با حیوانات رشد نکرده، هر روز شاهد انواع حیوان آزاری ها هستیم. به همین دلیل در گفت و گو با حقوقدانان نگاهی به جوانب حقوقی این مسأله داشته و نحوه برخورد و مجازات حیوان آزاران را موردبررسی قرار داده ایم. دکتر علی نجفی توانا، حقوقدان در گفت و گو با <<شهروند>> پیرامون موضوع حیوان آزاری می گوید: حیوانات چه حلال گوشت و چه حرام گوشت ازجمله حلقه های زنجیره چرخه محیط زیست هستند و هرکدام به نوعی حضورشان برای استمرارطبیعی محیط زیست ضرورت دارد. در متون دینی ما نیز موجودات زنده از اهمیت ویژه ای برخوردارند و ما باید در این زمینه به سفارش قرآن کریم و هم در سنت و هم براساس سفارشات انبیا برای مراقبت و نگهداری از حیوانات اهلی و حفظ گونه های حیوانات وحشی به خصوص درحال انقراض اقدام کنیم. اسلام و ممنوعیت به بند کشیدن حیوانات <<رفتار خشن با حیوانات به خصوص حیوانات وحشی به بهانه های مختلفی انجام می شود و متاسفانه هر روز تصاویر بسیاری از این دست آزار ها در فضای مجازی ازجمله اینستاگرام منتشر می شود.>> نجفی توانا با اشاره به تعالیم دینی معتقد است: رفتار با حیوانات وحشی هم باید طبق تعالیم دینی به دور از خشونت باشد و جای جای کتب دینی ما به این موضوع توجه ویژه ای شده است. جالب است بدانیم براساس برخی از منابع دینی، رفتار مجرمانه دربرابر حیوانات جرم است و توصیه شده به بندکشیدن آنها ممنوع است. حتی از حیوانات حرام گوشت در فرهنگ ما به عنوان همراه، همیار و مددرسان بشر تلقی شده است. در زندگی ما همه حیوانات، حیواناتی هستند که برای تسهیل زندگی بشر و رفع مشکلات جایگاه ویژه ای دارند. آزار حیوانات زیر سوال بردن قوانین <<درکنار منابع دینی که از لحاظ اخلاقی شکنجه و آزار حیوانات را مورد نکوهش قرار داده اند، قوانین نیز با چنین افرادی مهربان نبوده و مجازات هایی را برای حیوان آزاران در نظر گرفته است.>> این استاد دانشگاه با نگاهی به قوانین می گوید: قانونگذار در ماده۶۷۹ قانون مجازات اسلامی مقرر داشته است، هرکس به عمد و بدون ضرورت حیوان حلال گوشت متعلق به دیگری یا حیواناتی که شکار آنها توسط دولت ممنوع اعلام شده است را بکشد یا مسموم یا تلف یا ناقص کند به حبس از نودویک روز تا شش ماه یا جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا سه میلیون ریال جریمه خواهد پرداخت. وی می افزاید: در عین حال درمورد حیوانات وحشی که شکارشان ممنوع است در این قانون به حمایت کثیری از آنها پرداخته شده است که در ماده ۶۸۰قانون مجازات اسلامی نیز مقرر شده، هرکس برخلاف مقررات و بدون مجوز قانونی اقدام به شکار یا صید حیوانات و جانوران وحشی حفاظت شده، کند به حبس از سه ماه تا سه سال یا جزای نقدی از یک ونیم میلیون ریال تا هجده میلیون ریال محکوم خواهد شد. قانونی برای حمایت از حیوانات وجود ندارد این وکیل پایه یک دادگستری به خلأ قانون حمایت از حیوانات اهلی اشاره می کند و می گوید: نکته حایزاهمیت عدم وجود قانونی مشخص و بازدارنده در کشور ما برای حمایت از حیوانات است. ما حتی در مقوله حمایت از حیوانات خانگی نیز نسبت به سایر کشور ها عقب هستیم. یکی از الزامات برای کاهش رفتار خشن با حیوانات وجود قانونی است که مربوط به حمایت از حیوانات به خصوص حیوانات خانگی باشد که متاسفانه در کشور ما خلأ آن احساس می شود. حمایت از حیوانات و سازمان محیط زیست این حقوقدان ادامه داد: باتوجه به این که در زمینه حیوان آزاری و کشتن حیوانات، مجموعه قوانین مشخصی وجود ندارد، اما مدتی است که در این زمینه سازمان محیط زیست واردعمل شده و طرحی را به مجلس ارایه داده است. امید می رود مجلس دهم به این موضوع توجه ویژه ای داشته باشند و با بررسی آن قانونی مناسب حال حیوانات را به تصویب برساند. <<درست است که می توان با کسانی که حیوان آزاری می کنند یا به کشتن حیوانات اقدام می کنند، برخورد قانونی کرد تا آمار حیوان آزاری به خاطر ترس از مجازات کاهش یابد اما مهم ترین گام برای کاهش خشونت در جامعه، آموزش درست است.>> این وکیل دادگستری با بیان این جمله می گوید: نخستین اقدامی که باید برای این امر صورت گیرد، فرهنگ سازی بین تمامی آحاد جامعه برای ترویج حیوان دوستی و توزیع ارزش حضور حیوان در زندگی اجتماعی یکی از اصول محیط زیست ما است. حذف مطالب آموزشی از کتب درسی <<این فرهنگ سازی باید از سنین پایین در دبستان ها، پیش از دبستان و همچنین در جمع خانواده آموزش داده شود نه این که داستان های آموزشی که بیانگر مهربانی با حیوانات هستند از کتاب های دبستان ما حذف شوند. این حذف نه تنها باعث بیشترشدن حیوان آزاری می شود بلکه کودکان ما را خشن و نا بهنجار به بار می آورد. این مسأله مهم تر است یا این که به این موضوع بیندیشیم که مهربانی با حیوانات موجب زیادشدن افرادی می شود که در خانه های خود سگ نگهداری می کنند.>> این حقوقدان در ادامه بیان این جمله که هرگونه آزار و اذیت حیوانات، ناهنجاری اجتماعی محسوب می شود، می افزاید: اگر در جامعه ای زندگی کنیم که وجود حیوانات و سلامت محیط زیست را مهم بدانیم، حیوان آزاری بسیار کاهش خواهد یافت. بنابراین آموزش در مدارس و افزودن درس هایی در باب رفتار نیک با حیوانات اجتناب ناپذیر است. <<این در صورتی است که آموزش و پرورش و صداوسیما اقدام به حذف دروسی که در آنها حیوانات نگهداری می شدند، کرده اند. آن هم برای جلوگیری از فرهنگ نگهداری حیوان در خانه زیرا معتقدند، این دسته از افراد، حیوانات را جایگزین فرزند خود می کنند و از فرزندآوری دوری می کنند.>> حمایت دولت از <<ان جی او>> ها راهی برای جلوگیری از حیوان آزاری نجفی به گروه های مردم نهاد که برای حمایت از حیوانات شکل گرفته اند و فعال هستند، اشاره کرد و می گوید: گروه هایی خودجوش برای حمایت از حیوانات تشکیل شده است که دولت می تواند از آنها حمایت کند تا فرهنگ حیوان دوستی را میان مردم پرورش دهد. نباید فراموش کرد که در کمتر جای دنیا دیده شده حیوانات مورد ضرب وشتم قرار بگیرند و این نشان دهنده حیوان دوستی سایر مردم جهان است که این فرهنگ باید در جامعه ما نیز رواج پیدا کند. جامعه اسلامی و حیوان آزاری <<حیوانات مانند انسان ها موجودات زنده هستند و حق حیات دارند ولی وقتی برای حیات حیوانات قانونی وجود نداشته باشد، بسیار هستند افرادی که برای کسب درآمد حیوانات را تربیت می کنند و با آنها مسابقه ای برپا کرده و حق حیات را از این موجودات زنده می گیرند.>> حمید جنتی، وکیل دادگستری نیز پیرامون معضل حیوان آزاری به<<شهروند>> می گوید: در قانون اساسی به موضوع حمایت از حیوانات اشاره ای نشده است ولی در قانون مجازات اسلامی شکار حیوانات، مجازاتی چون زندان و جزای نقدی دارد. البته با توجه به افزایش حیوان آزاری در جامعه باید گفت ما بیش از این که به جرم انگاری و مجازات متخلفان نیاز داشته باشیم، نیازمند فرهنگ سازی در این زمینه هستیم. آموزش فرزندانمان از خانه باید شروع شود این حقوقدان در ادامه به نقش خانواده ها در ایجاد حس حمایت از حیوانات در کودکان اشاره می کند و می گوید: برای رسیدن به شرایط آرمانی باید ابتدا از خانه و جمع خانواده آموزش نحوه برخورد با حیوانات را شروع کرد. زمانی که در خانه خود و در حضور کودک خردسال مان حیوان آزاری را ترویج می کنیم و کودک مان را به سمت دوری از حیوانات و حیوان آزاری تشویق می کنیم که پیامد این رفتار چیزی جز ترویج خشونت در جامعه نخواهد بود. حیوان آزاری یک بیماری روانی است <<امروزه تحقیقات انجام شده در مجامع بین المللی حاکی از وجود ارتباط مستقیم میان حیوان آزاری و اختلالات روانی است و حیوان آزاران عملا تهدیدی جدی برای جامعه انسانی محسوب می شوند چراکه آزار و کشتن حیوانات به تدریج با ایجاد <<قساوت قلب>> و از بین بردن قبح کشتار، زمینه را برای آزار و کشتار همنوعان فراهم می آورد، کما این که چند سال پیش در کشور خودمان با بررسی پرونده قاتل زنجیره ای کودکان، سابقه کشتار حیوانات شهری مشاهده شده است.>> به همین دلیل جنتی با تأکید بر ضرورت جرم انگاری در زمینه حیوان آزاری خاطرنشان می کند: کسانی که باعث رنج و عذاب موجود زنده ای هرچند برای لحظه ای خنده و شاد می شوند، از نظر روانی بیمار هستند و باید تحت درمان قرار گیرند زیرا این افراد نه تنها برای حیوانات بلکه برای جامعه خطرناک هستند. وی می افزاید: افرادی که با حیوانات مهربان هستند از نظر روانی سالم تر از سایرین بوده و زندگی شاداب تری دارند. کشور های جهان سومی و حیوان آزاری این وکیل دادگستری با بیان این که این دیدگاه که بیشترین آمار حیوان آزاری در کشور هایی است که فقر مادی یا فرهنگی بر آنها سایه افکنده؛ کشور هایی از قبیل افغانستان، اسپانیا و ایران دارای بیشترین میزان حیوان آزاری هستند و در آنها مسابقاتی تحت عنوان خروس بازی، گاو بازی و بازی سگ ها بسیار رواج دارد، با ابراز تاسف می گوید: در کشور خودمان نیز مسابقاتی مانند سگ کشی و بازی سگ ها و شرط بندی روی حیوانات رواج داشته و کم و بیش شاهد انواع حیوان آزاری هستیم. ضعف قانونی وی در ادامه به قوانین اشاره می کند و می افزاید: حال اگر کسی در ملأ عام به آزار و اذیت حیوانات بپردازد، تنها طبق ماده ۶۳۸ جرم شناخته می شود که عفت عمومی را زیر سوال برده باشد، بنابراین تا زمانی که برای این موضوع مقرراتی وضع نشده و امکان مجازات با خاطیان این امر وجود ندارد، بهتر است به کمک سازمان های مردم نهاد یا همان<<ان جی او>> ها شتافت تا مردم به صورت خودجوش نسبت به این امر ترغیب شوند، تا زمانی که قانونی برای این امر وضع شود. حذف داستان های حیوانات از کتب درسی <<طی چند سال گذشته، مجموعه ای از داستان هایی که کتب درسی دوران دبستان بود به بهانه آموزش دوستی با حیوانات و رواج نگهداری حیوانات خانگی، از این کتب حذف شدند. داستان هایی از قبیل خاله مرجان که یکی از آموزنده ترین داستان ها برای رفتار دوستانه با حیوانات بود و تأثیر مثبتی بر روند ذهنی کودکان برای پرهیز از خشونت داشت، یا داستان حسنک کجایی؟! یا شعر کلاغ و زاغ که همگی از کتاب های درسی حذف شدند جایگزینی برای آموزش رفتار درست با حیوانات در کتب درسی قرار نگرفت هیچ كه از سویی دیگر صداوسیما پخش برنامه کودکانی که در آنها حیوانات خانگی از قبیل سگ و گربه نگهداری می شود را نیز ممنوع کرده است.>> جنتی در پاسخ به این سوال که چرا وزارت ارشاد و صدا و سیما به این امر دامن می زنند، با ابراز تاسف می گوید: هر سازمان و ارگان سیاست و خط مشي خود را دارد و برای این موضوع هم باید اقدامی صورت بگیرد. حفظ جان حیوانات در آموزه های دینی با نگاهی به روایات و آموزه های دینی در کلام فقهای اسلامی به جد خواهیم دید که حفظ جان حیوانات و ضرورت رسیدگی از قبیل تأمین آب و غذای حیوانات مورد تأکید قرارگرفته است؛ در اسلام آزار و اذیت حیوانات و کشتن بی دلیل آنها مخصوصا حیوانات غیرموذی نهی شده و این عمل از زشت ترین گناهان شمرده شده است همان گونه که امام صادق(ع) فرمود: <<اقذر الذنوب ثلاثة: قتل البهیمة.... کشتن حیوان از پلید ترین گناهان است>> با این حال جوامع غیراسلامی به مراتب بیشتر از جامعه ای که ما در آن زندگی می کنیم به رعایت حقوق حیوانات اهمیت می دهند و حیوانات آنها حقوقی مانند حقوق شهروندی دارند. همچنین طبق این گزارش حیوان آزاری و کشتن حیوانات یک جرم و قانون گریزي نیست اما باید مسأله حیوان آزاری با نگاهی انسانی مورد کنکاش قرار گیرد؛ زیرا حیوانات هم موجودات زنده هستند و از حق حیات برخوردارند. بنابراین کسانی که به آزار حیوانات مشغولند بیش از آن که مجرم شناخته شوند باید تحت درمان قرار گیرند، البته نباید فراموش کرد که آموزش از سنین کودکی یکی از مهم ترین عوامل در پرورش فکر و شخصیت کودکان است؛ شاید نخستين گام در این موضوع امر آموزش باشد و سپس ایجاد قانونی كه افراد از حیوان آزاری پرهیز کنند مگر نه این که ما در زبان فارسی می گوییم میازار موری که دانه کش است/ که جان دارد و جانش شیرین خوش است. هرچند با گذشت سال ها هنوز در آن شهر کوچک مسابقه سگ ها ادامه دارد و مسابقاتی که پایان آن فقط یک پیروز خواهد داشت و آن هم سگی است که زنده بماند؛ البته نه برای همیشه که تا مسابقه بعدی که بار دیگر شانس زنده ماندن خود را امتحان کند. خلاء قانونی در مقابله حیوان آزاری |حسن کیا| وکیل دادگستری| در سال های اخیر هراز چند گاهی شنیدن خبر مثله کردن یا سوزاندن یا انواع و اقسام آزار رساندن به حیوانات موجب آزرده شدن روح هر انسان باوجدانی می شود. جای تاسف است که عده ای تفریح خود را در ازردن حیوانات دیده و از این طریق غیراخلاقی و انسانی خشونت پنهان و بالقوه خود را عریان می کنند و بی تردید چنین افرادی اگر فضا و موقعیت ایجاد شود از شکنجه و آزردن انسان ها نیز ابایی ندارند و تاسف بار تر آن که بعضی اوقات خبر قتل عام سگ های خیابانی نیز به گوش می رسد. متاسفانه خلاء قانونی در این حوزه یکی از علل تجری چنین اشخاصی شده و دست محاکم قضائی نیز در تطبیق این افعال با نص قانونی تا حدود زیادی بسته است. چندی پیش بود که رئیس یکی از باغ وحش های تهران از وضع اسفناک برخورد با حیوانات و خلاء قانون در این حوزه گلایه کرده بود. این درحالی است که حیوانات از دیرباز همراه و کمک حال انسان ها بوده اند و در دوران پیشا ماشین نقشی تعیین کننده در زندگی بشر و رفع حوائج خود ایفا کرده اند. تاریخ گذشته نقش تعیین کننده گاو، اسب، سگ و سایر حیوانات را در زندگی بشر نشان می دهد و جالب آن که اکثر پیامبران دورانی چوپانی کرده و محافظ حیوانات بوده اند و حضرت نوح نیز در نجات حیات بر روی کره خاکی به انسان ها بسنده نکرده و حیوانات مختلف را نیز در کشتی نجات خویش جای دادند. در تعالیم دینی و عرفی ما نیز بدرفتاری و آزار حیوانات نکوهش شده است. بنابراین به نظر می رسد نیاز به قوانین مدون در حمایت از حیوانات کاملا حس می شود و قانونگذار شایسته است به این حوزه نظر داشته و مقررات شایسته و بازدارنده را وضع و تصویب کند.