همه علیه «آسترازنکا»

فرشته کیانی- شهروندآنلاین: انگلیس روز چهارشنبه اعلام کرد که استفاده از واکسن آکسفورد/آسترازنکا را در بزرگسالان زیر 30 سال به‌دلیل خطر نادر لخته‌شدن خون محدود می‌کند؛ ضربه‌ای به تلاش بسیاری از کشورهای متکی به این واکسن برای فرو نشاندن آتش بیماری همه‌گیر کووید-19در میان افزایش جهانی موارد ابتلا.

علاوه بر این، آژانس دارویی اروپا (EMA) از «ارتباط احتمالی» بین واکسن و لخته‌های نادر خون گفت، اما گفته شد کووید-19همچنان تهدیدی بزرگ‌تر است. تصمیم‌گیری در مورد چگونگی استفاده از این واکسن در دست 27 کشور عضو اتحادیه اروپاست.

این واکسن که به‌طور گسترده در جهان تجویز شده است، نسبت به برخی گزینه‌ها بسیار ارزان‌تر و نگهداری‌اش آسان‌تر است و حداقل در 111 کشور فقیر و غنی توزیع شده است.

آسترازنکا، مستقر در انگلیس، قول داده است امسال سه میلیارد دوز واکسن تحویل دهد که برای واکسینه کردن تقریبا یک نفر از هر 5 نفر در سراسر جهان کافی است.

تا روز چهارشنبه، انگلیس در استفاده از واکسن داخلی متزلزل نشده بود، حتی با وجودی که بسیاری از همسایگان اروپایی تزریق آن را به‌دلیل لخته‌های غیرمعمول و گاهی کُشنده، متوقف کردند.

اما موارد لخته خون بعد از تزریق آسترازنکا در انگلیس پدیدار شد. از آن زمان توافقی بین ناظران جهانی پدید آمده است که شواهد نشان‌دهنده وجود ارتباط محتمل ،که هنوز توضیح داده نشده، بین این واکسن و لخته‌های خون نادر است.

در میان موج خطرناک کووید-19 در اروپا، نگرانی‌های ایمنی واکسیناسیون را به تعویق انداخته، اعتماد به این واکسن را کاهش داده و سیاست‌های مختلفی را در سراسر قاره اروپا ایجاد کرده است.

با این حال، ترس از ایمنی آسترازنکا ممکن است بر ملت‌های فقیرتر کاملا متکی به این واکسن، آثار ویران‌کننده‌ای بر جا بگذارد.

نگرانی‌ها به وجود آمده حتی اگر لخته‌ها بسیار نادر باشد

از روز یکشنبه، مقامات گفتند نهادهای ناظر اروپایی در میان حدود 34 میلیون نفر که واکسن آسترازنکا را در سراسر اروپا تزریق کرده‌اند، گزارش‌هایی در مورد 169 لخته خون در مغز و 53 مورد دیگر از لخته‌شدن‌ خون دریافت کرده‌اند که اغلب با پلاکت پایین همراه بوده‌ است. بیشترین موارد در زنان زیر 60 سال رخ داده است.

انگلیس به اندازه کافی واکسن‌های دیگر از چندین تولیدکننده خریداری کرده است؛ به‌گونه‌ای که تغییر سیاست درباره آسترازنکا نباید سرعت واکسیناسیون را در این کشور کاهش دهد. اما سایر کشورها به واکسن نیاز دارند. کامرون و جمهوری دموکراتیک کنگو در حال حاضر تزریق واکسن آسترازنکا را به‌دلیل افزایش نگرانی در اروپا به تأخیر انداخته‌اند. از سوی دیگر، دانشمندان گفته‌اند که تردید بیشتر در دریافت واکسن به قیمت جان انسان‌ها تمام می‌شود!

نهادهای ناظر انگلیس و اروپا روز چهارشنبه گفتند برای اکثر قریب به اتفاق مردم مزایای واکسن آسترازنکا بسیار بیشتر از خطرات آن است.

نهادهای ناظر دارویی گفته‌اند مشکلات لخته‌شدن خون تقریبا در یک نفر از هر 100 هزار گیرنده این واکسن در سراسر اروپا به وجود آمده است. در همین حال، در انگلیس، این واکسن بستری‌شدن در بیمارستان به دلیل کووید-19 را –که خود باعث ایجاد مشکل جدی لخته خون می‌شود- کاهش و هزاران جان را نجات داده است.

داده‌های انگلیس همچنین حاکی از آن است که افراد جوان بیشتر مستعد لخته‌شدن خون نادر هستند و باعث می‌شود مقامات بهداشتی انگلیس و اروپا در مورد دادن این واکسن به آنان محتاط‌تر باشند.

تعدادی از کشورها، از جمله آلمان، فرانسه، کانادا و هلند، قبلا استفاده از آن را در افراد جوان متوقف کرده بودند. نروژ و دانمارک هم در حالی که این مسأله را بررسی می‌کنند، تزریق آسترازنکا را کاملا متوقف کرده‌اند.

ظهور موارد لخته خون در اوایل ماه مارس، کشورها را با جدی‌ترین آزمایش‌های نظارتی از زمان نخستین تزریق‌ها تا کنون درگیر کرده است.

آژانس دارویی اروپا (EMA) از «ارتباط احتمالی» بین واکسن و لخته‌های نادر خون گفت، اما گفته شد کووید-19همچنان تهدیدی بزرگ‌تر است. تصمیم‌گیری در مورد چگونگی استفاده از این واکسن در دست 27 کشور عضو اتحادیه اروپاست.

اما در حالی که دانشمندان درخواست اقدام هماهنگ داشتند، مقامات بهداشتی در سراسر اروپا از توصیه‌های آژانس دارویی اروپا سرپیچی کردند و تزریق واکسن آسترازنکا را به حالت تعلیق درآوردند. بیشترشان تزریق‌ها را چند روز بعد از سر گرفتند.

برخی از کارشناسان گفتند که توقف‌ها قابل درک است، اما نکته‌ای هم که در این میان وجود دارد این است که مشاجره ناخوشایند بین قانون‌گذاران اروپایی و آسترازنکا بر سر کاهش شدید عرضه این واکسن در اتحادیه اروپا باعث شد برخی از رهبران سیاسی به دروغ این واکسن را مضر بخوانند. بررسی‌ها نشان داد که در آلمان، فرانسه و اسپانیا، بیشتر مردم در مورد ایمنی این واکسن شک داشتند.

این هفته نگرانی‌ها درباره این واکسن در انگلیس به‌حدی حاد شد که دانشگاه آکسفورد، که واکسن خود را با آسترازنکا تولید می‌کند، آزمایش آن را روی کودکان متوقف کرد.

در ایالات متحده، آسترازنکا در حال آماده‌‌شدن برای درخواست مجوز استفاده اضطراری از سازمان غذا و دارو «F.D.A» است که از ناظران آن آژانس انتظار می‌رود موارد لخته‌شدن را دقیق بررسی کنند. ایالات متحده، با واکسن‌های سه سازنده دیگر، ممکن است در نهایت نیازی به آسترازنکا نداشته باشد. اما انتظار می‌رود هر حکمی از طرف F.D.A در برخی از کشورهای فقیر که به این واکسن متکی هستند، تأثیر قابل توجهی داشته باشد.

سازمان بهداشت جهانی گفت که کمیته فرعی ایمنی واکسن روز چهارشنبه جلسه تشکیل داده و خاطرنشان کرده است که «عوارض جانبی نادر  باید در برابر خطر مرگ ناشی از بیماری کووید-19 و پتانسیل واکسن‌ها برای جلوگیری از بیماری ارزیابی شود». این گزارش گفت که هر پیوندی میان آسترازنکا و مشکلات لخته‌شدن خون، اگرچه «پذیرفتنی و محتمل» است، اما تأیید نشده است.

برای انگلیس، واکسن آسترازنکا به منبع بزرگ غرور ملی و ستون فقرات برنامه واکسیناسیون سریع این کشور تبدیل شده است.

تلاش اتحادیه اروپا برای تقویت اعتماد عمومی

در حالی که اتحادیه اروپا تلاش می‌کند دستورالعمل‌های مشترک را برای مقابله با تردید عمومی نسبت به واکسن آکسفورد/آسترازنکا ارایه دهد؛ ایتالیا، اسپانیا و بلژیک در محدودکردن استفاده از واکسن آکسفورد/آسترازنکا در گروه‌های سنی بالا به سایر کشورهای اروپایی پیوسته‌اند.

آژانس دارویی اروپا (EMA) که روز چهارشنبه از «ارتباط احتمالی» بین این واکسن و موارد بسیار نادر لخته‌شدن خون خبر داد، گفت فواید آن بیش از خطرات است و هیچ محدودیتی در این‌باره اعلام نمی‌کند.

وزیران بهداشت ملی و منطقه‌ای بلژیک متعاقباً توافق کردند که این واکسن را به مدت یک ماه، به افراد بالای 55 سال محدود کنند، در حالی که روبرتو اسپرانزا، وزیر بهداشت ایتالیا، اواخر روز چهارشنبه گفت این واکسن باید فقط برای افراد 60 سال به بالا ارایه شود.

فرانکو لوکاتلی، رئیس شورای بهداشت ایتالیا، گفت افرادی که قبلا دوز اول آسترازنکا را تزریق کرده‌اند، می‌توانند دوز دوم را تزریق کنند و مقامات تأکید کردند اگرچه تزریق این واکسن برای افراد زیر 60 سال توصیه نمی‌شود، اما منعی هم ندارد.

کارولینا داریاس، وزیر بهداشت اسپانیا، پس از دیدار با روسای بهداشت منطقه‌ای، اواخر روز چهارشنبه اعلام کرد استفاده از واکسن آسترازنکا به‌طور موقت در سراسر کشور برای افراد زیر 60 سال تعلیق می‌شود.

در میان موج خطرناک کووید-19 در اروپا، نگرانی‌های ایمنی واکسیناسیون را به تعویق انداخته، اعتماد به آسترازنکا را کاهش داده و سیاست‌های مختلفی را در سراسر قاره اروپا ایجاد کرده است. با این حال، ترس از ایمنی آسترازنکا ممکن است بر ملت‌های فقیرتر کاملا متکی به این واکسن، آثار ویران‌کننده‌ای بر جا بگذارد.

از جمله کشورهای اتحادیه اروپا که قبلا محدودیت‌هایی اِعمال کرده‌اند، آلمان است که استفاده از آسترازنکا را برای زیر 60 ساله‌ها و گروه‌های دارای اولویت محدود و توصیه کرده است افراد زیر 60 سال که دوز اول این واکسن را تزریق کرده‌اند باید دوز دوم متفاوت دریافت کنند.

کشورها محدودیت‌های سنی برای تزریق آسترازنکا تعیین کرده‌اند؛ فرانسه از آن برای افراد 55 سال به بالا، هلند برای 60 سال و بالاتر و فنلاند و سوئد برای 65 سال و بالاتر استفاده می‌کنند.

هنگ‌کنگ هم دریافت واکسن‌های آسترازنکای سفارشی خود را به حالت تعلیق درآورد. هنگ‌کنگ از آسترازنکا درخواست کرده است ارسال واکسن کووید-19 خود را به‌دلیل ترس از عوارض جانبی و نگرانی در مورد اثر آن در برابر انواع جدید ویروس کرونا، به حالت تعلیق درآورد.

هنگ‌کنگ پیش از این برای 7.5 میلیون نفر از ساکنان خود واکسن فایزر/بایون‌تک و سینوواک چین را تأمین کرده است.

وزرای بهداشت اتحادیه اروپا چهارشنبه‌شب در جلسه‌ای فوق‌العاده در مورد رویکردی هماهنگ به توافق نرسیدند، با وجود درخواست پرتغال، که ریاست دوره‌ای اتحادیه را بر عهده دارد، برای فوری بودن رسیدن به نقاط مشترک در استفاده از این واکسن.

در پی جایگزینی برای «آسترازنکا»

کشورهایی که محدودیت‌های سنی برای واکسن آسترازنکا اِعمال کرده‌اند اکنون با این مشکل مواجه‌اند که در مورد افراد جوان که اولین دوز را دریافت کرده‌اند باید چه کاری انجام دهند. برخی از کارشناسان می‌گویند واکسن‌های مختلف می‌توانند برای مبارزه با ویروس کرونا با هم کار کنند، زیرا همه آنها پروتیین «سنبله» خارجی ویروس را هدف قرار می‌دهند.

آلمان توصیه کرده است که افراد زیر 60 سال که اولین دوز آسترازنکا را تزریق کرده‌اند باید برای دوز دوم خود واکسن دیگری دریافت کنند.

استرالیا اعلام کرد که اکنون به افراد زیر 50 سال توصیه می‌شود واکسن فایزر/بایون‌تک استفاده کنند. مناطق خودمختار اسپانیا بیش از 2.1 میلیون دوز اول این واکسن انگلیسی- سوئدی را تزریق کرده‌اند. اکنون مقامات باید در مورد استفاده از واکسنی متفاوت برای دوز دوم تصمیم بگیرند.

الیویه وران، وزیر بهداشت فرانسه، گفته است مقامات قرار است این تصمیم را بگیرند که زیر 55 ساله‌ها که نخستین دوز واکسن آسترازنکارا دریافت کرده‌اند، برای دوز دوم، واکسن تولید‌کننده دیگری را تزریق کنند. گفته می‌شود شورای عالی مشاوره بهداشت فرانسه در حال بررسی استفاده از واکسن‌های mRNA  مانند فایزر/بایون‌تک و مدرنا به عنوان دوز دوم است، اما هنوز تصمیمی اتخاذ نشده است.

کشورهای دیگر منتظر نتایج آزمایش انگلیس هستند که در ماه فوریه برای بررسی ترکیب دوزهای واکسن فایزر و آسترازنکا آغاز شد.

منابع: نیویورک تایمز- گاردین

اینجا و اینجا کلیک کنید.