طغیان سرخک از ترس کرونا
واکسینه‌نکردن به‌موقع کودکان به بهانه کرونا و ترس از مراجعه به مراکز بهداشتی مشکلات دیگری ایجاد می کند
این روزها تنها کرونا نیست که در دل مردم وحشت انداخته است و حالا سرخک نیز به این وضعیت دهشتناک اضافه شده است. واکسینه‌نکردن به‌موقع کودکان به بهانه کرونا و ترس از مراجعه به مراکز بهداشتی و همچنین حرف‌های جعلی گروه‌های ضد واکسن، سلامت بچه‌ها را به‌خطر انداخته است چراکه آمار سرخک که دو سال پیش در کشور به صفر رسیده بود این روزها افزایش پیدا کرده و زنگ خطر را به صدا درآورده است.
بسیاری از متخصصان بر این باور هستند که واکسیناسیون علیه سرخک در ۱۲ و ۱۸ ماهگی نباید با هیچ بهانه‌ای از جمله کرونا به تأخیر بیفتد. زیرا این موضوع می‌تواند سبب شیوع این بیماری در بین کودکان شود.
تب بالا، سرفه، آبریزش بینی، چشم‌های قرمز و ورم ملتحمه و بثورات جلدی ۳ تا ۵ روز پس از شروع علائم از نشانه‌های این بیماری است که این روزها در برخی از کودکان دیده شده است.
کرونا و طغیان سرخک
این روزها که کرونا هر روز آمار عجیب‌وغریبی از خود به‌جا می‌گذارد و در هر گوشه دنیا اعداد جدیدی را از خود به‌جا می‌گذارد بسیاری از خانواده‌ها را از خود به‌شدت ترسانده است و تا جایی که برخی والدین از ترس این ویروس از تزریق واکسن به بچه‌های خود اجتناب می‌کنند و این موضوع بیماری‌های دیگری را برای این کودکان به‌دنبال دارد که چه‌بسا از کرونا ترسناک‌تر و مخرب‌تر باشند.
اگر سری به گروه‌های تلگرامی در حوزه سلامت بیندازید می‌بینید که این روزها بحث توصیه برای تزریق واکسن سرخک دست‌به‌دست می‌چرخد و به کاربران هشدارداده می‌شود که خانواده‌ها خطر شیوع بیماری سرخک را جدی بگیرند. این در حالی است که دو سال پیش بحث ریشه‌کنی بیماری سرخک بسیار خبرساز شد و مسئولان وزارت بهداشت روی این موضوع بسیار تبلیغات کردند.
نامه‌ای برای هشدار سرخک
اما این روزها ماجرای نامه رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت به معاونان بهداشت دانشگاه‌های علوم پزشکی نشان از ترس شیوع این بیماری در بین کودکان دارد. در این نامه محمدمهدی گویا توضیح داده که با توجه به افزایش روزافزون موارد تأییدشده سرخک و شناسایی ۲۵ بیمار مبتلا در استان‌های سیستان‌وبلوچستان، خراسان رضوی، هرمزگان و آذربایجان شرقی توصیه‌های لازم برای انجام واکسیناسیون صورت گیرد.
بسیاری از متخصصان حوزه بهداشت بر این باور هستند که ماجرا از چاله به چاه افتادن است و گمانه‌زنی‌ها نشان می‌دهد که مردم از ترس همه‌گیری کرونا از واکسیناسیون فرزندان خود ممانعت می‌کنند و همین موضوع آمار بیماری سرخک را در کشور بالا برده است.
آمار ابتلا به سرخک در حالی در کشور بالا رفته است که دی‌ماه سال 1398 و زمانی که هنوز کرونا سایه خودش را در کشور ما پهن نکرده بود وزیر بهداشت در معارفه رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز بحث ریشه‌کن شدن سرخک را با اعلام سازمان بهداشت جهانی مطرح کرد.
مقایسه این دو ماجرا یعنی اعلام ریشه‌کنی سرخک و در نهایت نامه‌نگاری برای شیوع سرخک نشان می‌دهد خانواده‌ها در این مرحله تأثیرگذار بوده‌اند و بی‌توجهی به اجرای واکسیناسیون‌های معمول به‌ویژه برای کودکان پس از شیوع ویروس کرونا در ایران موجب شده که برخی از بیماری‌ها از جمله سرخک در کشور شیوع پیدا کند.
محمدمهدی گویا در این نامه نسبت به تأخیر نینداختن اجرای واکسیناسیون معمول از جمله واکسن MMR و ارتقای پوشش واکسیناسیون واکسن‌های روتین در تمامی مناطق هشدار داده و تأکید کرده هیچ کودکی تأخیر در دریافت واکسن نداشته باشد. در بخش دیگری از این نامه، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت، بر بررسی وضعیت واکسیناسیون از نظر نحوه نگهداری واکسن، آماده‌سازی و تزریق صحیح و همچنین شناسایی مناطق پرخطر و اقدام‌های لازم در بیماریابی و واکسیناسیون تکمیلی تأکید شده است.
استان‌های مرزی در معرض سرخک
آمارهای ابتلا به سرخک در استان‌های جنوبی مانند هرمزگان، سیستان‌وبلوچستان، آذربایجان شرقی و خراسان رضوی و همچنین در نقاط مرکزی کشور هم دیده شده است. با وجود دسترسی به خدمات بهداشتی و پوشش بالای واکسیناسیون حالا خبرها حکایت از این دارد که تنها در استان البرز دو نفر مبتلا به بیماری سرخک شناسایی شده‌اند ولی هنوز در تهران فرد مبتلا به آن شناسایی نشده است.
سیدمحسن زهرایی، رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت توضیح داده است که بیماری سرخک از ماه‌های گذشته در کشور مشاهده شده و بروز مواردی از بیماری در استان‌های جنوبی و البرز بیانگر این است که کشور در معرض خطر شیوع بیماری سرخک است.
او تأکید کرده که در یک ماه گذشته در مجموع 25 مورد ابتلا به سرخک در استان‌های مختلف کشور گزارش شده در حالی که در سال گذشته تنها سه مورد مبتلا به این بیماری ویروسی داشتیم.
ترس از کرونا، دام سرخک را پهن کرده است
زهرایی توضیح داد که بهدلیل واکسن‌های رایگانی که در یک و هشت‌ماهگی به کودکان زده می‌شود این بیماری ریشه‌کن شده بود اما برخی از خانواده‌ها بهدلیل ترس از کرونا از زدن واکسن امتناع کرده و کودکان خود را در معرض بیماری سرخک قرار داده‌اند
او توصیه کرد چنانچه خانواده‌ها به‌‌خاطر کرونا، واکسن سرخک (MMR یک‌سالگی و هشت‌ماهگی) را به تأخیر انداخته‌اند، هرچه سریع‌تر برای دریافت واکسن رایگان به مراکز بهداشت مراجعه کنند.
هر 3سال یک‌بار سرخک دیده می‌شود
محمد میر کمالی، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی در گفت‌وگو با شهروند آنلاین توضیح می‌دهد که در یک هفته گذشته 5 کودک مبتلا به سرخک در استان هرمزگان شناسایی شده‌اند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه هرمزگان توضیح می‌دهد که علت ابتلا به سرخک در این کودکان مشخص نیست. تقریبا هر سه‌سال یک‌بار طغیانی از بیماری در برخی از مناطق ما دیده می‌شود. هر پنج کودک واکسیناسیون‌شان کامل بوده و واکسن سرخک نیز تزریق کرده بودند.
دکتر میر کمالی به این نکته اشاره کرد که در این استان در شهرستان‌هایی که نمونه‌هایی پیدا شده است در حال‌حاضر بیماریابی خانه‌به‌خانه انجام می‌شود تا از تماس کودکان مبتلا به سرخک با سایر کودکان جلوگیری شود.
از سوی دیگر ما به خانواده‌ها آموزش دادیم چنانچه کودک‌شان تب و راش یا بثورات جلدی داشت به پزشک مراجعه کنند و از قرارگیری در مجاورت کودکان دارای علائم تب و راش پوستی جلوگیری کنند. همچنین اعلام کردیم در تماس با خانم‌های باردار نیز بهدلیل وجود احتمالی سرخچه قرار نگیرند. هم‌اینک طغیان بیماری فروکش کرده و کماکان دیده‌بانی و مراقبت‌ها انجام می‌گیرد.
سرخک و سیستم ایمنی پایین کودکان
دکتر مسعود مردانی، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی نیز به شهروند آنلاین می‌گوید: «سرخک بیماری تب‌دار ناشی از ویروس است. کودکان بعد از ابتلا سه روز تب می‌کنند و سپس دچار بثورات جلدی می‌شوند؛ طوری که راش‌های قرمز نزدیک هم، قابل لمس و به‌‌شکل خشک بروز می‌کنند. همراه با اینها علائم سرماخوردگی و آبریزش چشم و بینی و گلودرد نیز مشاهده می‌شود. در مناطقی که سرخک طغیان می‌کند همه این علائم به خانواده‌ها گوشزد می‌شود تا به محض مشاهده اولین علائم به پزشک مراجعه کنند. سرخک در عین‌حال که بیماری خطرناکی است همچنین خود محوشونده است و داروی خاصی ندارد اما در کودکانی که سیستم ایمنی‌شان ضعیف است یا داروهای سرکوب‌کننده ایمنی مصرف می‌کنند، ممکن است عوارض خطرناک ایجاد کند.»
او به شهروند آنلاین توضیح می‌دهد همه‌ساله در بیماریابی موارد مشکوک سرخک موارد تک‌گیری از بروز سرخک را مشاهده می‌کنیم.
سرخک ربطی به نگهداری و تزریق واکسن ندارد
مردانی بر این باور است که بروز موارد سرخک ربطی به نگهداری و تزریق واکسن ندارد به این‌دلیل که ما زمانی می‌توانیم بگوییم که روش نگهداری واکسن‌ها در بروز مجدد بیماری نقش دارند که واکسن ایمنی صددرصدی ایجاد کند و چنانچه واکسن را خوب نگهداری نکنیم پس ایمنی صددرصدی هم ایجاد نمی‌شود. در حالی که واکسن‌ها ایمنی صددرصدی در پی ندارند.
سرخک در سربازخانه‌ها
او در ستاد ملی مبارزه با کرونا این روزها بسیار پرکار است. با بیان اینکه مواردی از سرخک معمولا در مواجهه با گروه‌های سنی زیر ۱۵ سال بروز می‌کند، می‌گوید: «سرخک در همه گروه‌های سنی بوِیژه سنین سربازی و در محل‌های پرتجمع هم بروز می‌کند و چنانچه این گروه‌های سنی با کسی که سرخک دارد در تماس باشند، احتمال سرایت بیماری وجود دارد. یکی از روش‌های تشخیصی افتراقی برای این بیماری بثورات جلدی است که تشخیص این بیماری از سوی پزشکان به‌راحتی امکان‌پذیر است.»
پوشش واکسیناسیون بیماری‌های واگیر بالای ۹۷ درصد است
او با تأکید بر اینکه با وجود ۱۶ ماه از شیوع اپیدمی کووید-۱۹ همچنان پوشش واکسیناسیون بیماری‌های واگیر بالای ۹۷ درصد است، می‌افزاید: «بروز موارد سرخک مطلقا در اثر نقصان واکسیناسیون نیست. انتقال واکسن‌ها از طریق زنجیره سرما وجود دارد و سازمان بهداشت جهانی نیز همه‌ساله این زنجیره سرما را بررسی و کنترل می‌کند. مردم از بابت مراقبت واکسن‌ها در سیستم بهداشتی نگران نباشند. توصیه می‌کنیم به محض مشاهده علائم مشکوک بیماری به سیستم بهداشت مراجعه کنند تا موارد به‌موقع تشخیص داده شوند.»